Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| De Prophete, hebbende alle menschen vermaent tot op-merckinge, maeckt eene tegen-stellinge van het ydel vertrouwen der wereltsche menschen op haren rijckdom, macht, ende eere in dit verganckelick leven; ende van het heylich vertrouwen der geloovigen op Godt, die haer uyt den dooden sal op-wecken ende het eeuwich leven schencken: vermanende daerom alle geloovige, niet te vreesen voor den rijckdom ofte macht van eenich wereltsch mensche. |
| |
| 1 EEn Psalm: voor den 1 Opper-sang-meester, onder de 2 kinderen van Korah. |
| 1 Siet Psal. 4. op vers 1. |
| 2 Siet Psal. 42. op vers 1. |
| |
| 2 Hoort dit, alle ghy volcken: neemt ter ooren, alle inwoonders der werelt. |
| 3 Soo wel 3 slechte als aensienlicke, t’samen rijck ende arm. |
| 3 Hebr. oock menschen sonen, ofte, kinderen, oock mans sonen. Siet Psal. 4. op vers 3. |
| |
| 4 Mijn mont sal 4 enckel wijsheyt spreken: ende de overdenckinge mijns herten sal 5 vol verstants zijn. |
| 4 Hebr. wijsheden. |
| 5 Hebr. verstandicheden zijn. |
| |
| 5 a Ick sal mijn’ oore neygen tot eene spreucke: Ick sal mijn 6 verborgen reden openen op de 7 harpe. |
| a Psal. 78.2. Mat. 13.35. |
| 6 Ofte, raetsel. siet Iudic. 14. op vers 12. ende 1.Reg. 10. op vers 1. |
| 7 And. cither. |
| |
| 6 Waerom soud’ick vreesen in 8 quade dagen, [als] de 9 ongerechtige die op de hielen zijn, my omringen? |
| 8 Hebr. dagen des quaets. D. tijt van tegenspoet ende verdriet. |
| 9 Hebr. de ongerechticheyt mijner hielen my omringt. ongerechticheyt, d. de ongerechtige. ofte verstaet de ongerechticheyt ende boosheyt mijner vyanden, die my t’onrechte vervolgen, ende soo op de hielen zijn, datse my somtijts als omcingelt hebben. hier op slaet dese gantsche Psalm, dat de vrome mogen getroost ende goets-moets zijn tegen de macht ende trotzicheyt harer godtloose vervolgeren. |
| |
| 7 Aengaende de gene die op haer goet vertrouwen, ende op de veelheyt hares rijckdoms roemen; |
| 8 Niemant van hen sal [sijnen] 10 broeder 11 immermeer konnen verlossen: hy sal 12 Gode sijn 13 ransoen niet konnen geven: |
| 10 D. bloetverwant, vrient, dien hy geerne by’t leven soude houden, ende ongeern laten sterven, indien ’t in sijne macht was te keeren. |
| 11 Hebr. verlossende verlossen. D. immermeer ofte eenichsins verlossen ofte ransoeneren. |
| 12 Den Heere des levens ende doots, dien de mensche den doot schuldich is. Gen. 2.17. ende 3.19. Rom. 5.12, etc. ende 6.23. |
| 13 Ofte, soengelt. |
| |
| 9 (Want de 14 verlossinge harer 15 ziele is te 16 kostelick, ende 17 sal in eeuwicheyt ophouden): |
| 14 Ofte, ransoen, lossinge, loskoopinge, losgelt. |
| 15 D. hares levens. Siet Genes. 19. op vers 17. |
| 16 And. te swaer. D. onmogelick, als Dan. 2.11. |
| 17 D. nemmermeer geschieden, sal in eeuwicheyt moeten achter blijven. |
| |
| 10 Dat hy 18 oock voortaen 19 geduerichlick soude leven, [ende] de 20 verdervinge niet sien. |
| 18 Gelijck hy voor andere den doot niet kan afkoopen, alsoo en kan hy’t voor sich selven oock niet doen. |
| 19 Ofte, altoos, eeuwichlick. |
| 20 Siet Psal. 16. op vers 10. |
| |
| 11 21 Want hy siet, dat de wijse sterven, dat t’samen een dwaes ende 22 onvernuftige omkomen; ende haer goet anderen nalaten. |
| 21 And. men siet sekerlick, ofte, men siet doch. |
| 22 Ofte, beestlicke, dat is, die als een onvernuftich dier onverstandich is, ofte die brandt ende gedreven wort van onbesonnene furieuse bewegingen. Vergel. Psal. 73.22. ende 92.7. ende 94.8. Prov. 30.2. 2.Pet. 2.12. Iudae vers 10. |
| |
| 12 23 Hare binnenste-gedachte is, dat hare huysen sullen zijn in eeuwicheyt, hare wooningen 24 van geslachte tot geslachte: 25 sy noemen de landen nae hare namen. |
| 23 Hebr. haer binnenste. |
| 24 Hebr. in geslachte ende geslachte. |
| 25 And. sy roemen, ofte, roepen uyt hare namen in den landen. |
| |
| 13 De mensche nochtans, [die] in 26 weerde is, en 27 blijft niet: hy wort gelijck als de beesten, [die] 28 vergaen. |
| 26 Ende geen verstant en heeft, als vers 21. zijnde in sijnen hoogen staet sulck een dwaes, als vooren beschreven is. Siet versen 7, 12. |
| 27 Hebr. eygentl. en sal niet vernachten. maer het Hebr. woort wort voorts genomen, voor herbergen, verblijven, verkeeren. |
| 28 Ofte, afgesneden, uytgeroeyt worden. de gelijckheyt bestaet in den doot, die den godtloosen ende beesten gemeyn is, ende gelijck in ’t aensien des dommen ende beestelicken onverstants, daerin de godtloose sterven, als ofse beesten waren. van de onsterflickheyt der menschlicker ziele wort op andere plaetsen gesproken. |
| |
| 14 Desen haren 29 wech is eene 30 dwaesheyt van hen: nochtans hebben hare nakomelingen een welbehagen in hare 31 woorden, 32 Sela! |
| 29 D. maniere van doen, leven, ende wandel. Siet Genes. 6. op vers 12. |
| 30 And. hope: D. ’tgene daer op sy hare hope ende vertrouwen stellen, om dat het Hebr. woort strijdige dingen beteeckent, somtijts dwaesheyt, ongestadicheyt, lichtveerdicheyt, somtijts hope, bestandicheyt, vertrouwen: gelijck het Hebr. woort berech, segenen, somtijts vloecken, ende by ons het woordeken, hel, somtijts klaer, licht, luchtich beteeckent, somtijts de uyterste duysternisse; ende diergelicke meer, soo in onse, als andere spraken. |
| 31 Hebr. mont. dat is, seggen, leere, bevelen, gelijck de mont dickwils genomen wort voor’t gene daer uyt gaet: de sin is: sy doen na, gelijck de andere voor gedaen hebben, in plaetse datse de dwaesheyt harer voorsaten behoorden te verfoeyen. |
| 32 Siet Psal. 3. op vers 3. |
| |
| 15 Men 33 setse als 34 schapen in ’t 35 graf, de doot salse 36 afweyden; ende de oprechte sullen over hen 37 heerschen in dien 38 morgenstont: ende het graf sal hare 39 gedaente 40 verslijten, [elck] uyt sijne 41 wooninge. |
| 33 Hebr. sy setten, ofte, stellen, leggen, te weten, hen, de godtloose rijcke. dat is, men setse, ofte, sy worden gesett, als elders dickwils. |
| 34 Diemen by menichten t’samen stouwt in de koyen: in plaetse dat te vooren de gantsche werelt voor de gedachten der godtloosen naeulicks genoech en was. |
| 35 Hebr. Scheol. ende soo in’t volgende. Siet Genes. 37. op vers 35. |
| 36 D. verteeren, slijten. siet van ’t Hebreeusch woort, Iob 24. op vers 21. And. weyden, dat is, haer Heer, Meester, ende Regent zijn. |
| 37 In Christo haer hooft, onder wiens voeten alle vyanden, als tot eenen voetbanck, sullen worden nedergeworpen. Psal. 110.1. 1.Cor. 15.25. |
| 38 Als sy uyt haren slaep sullen ontwaken ter saliger opstandinge, door de kracht hares hoofts Iesu Christi. |
| 39 Ofte, gestalte. And. hare rotse, sterckte, daer op sy haer verlieten. |
| 40 Hebr. eygentlick, verouden. |
| 41 T.w. wechgeruckt zijnde. hoewel hy daer van sulcke dwase gedachten hadde. Siet vers 12. And. aldus: want haerlieder (der oprechten) Rotzsteen (de Messias) [is] om het graf te vernielen, dat het hen (Hebr. hem. D. niemanden der vroomen, geenen van hen) geenen woonstede en zy: ofte, uyt sijne (des grafs) wooninge, als wanneermen eenen vyant in sijn eygen leger overweldicht. |
| |
| 16 42 Maer Godt sal mijne 43 ziele van 44 ’t gewelt des grafs verlossen: 45 want hy sal my opnemen, Sela! |
| 42 Ofte, sekerlick, siende op de oversettinge stracx in’t voorgaende vermeldt. |
| 43 Vergel. Psal. 16. op vers 10. hoewel hier gesien wort op de volkomene verlossinge aller leden Christi, nae lichaem ende ziele, het welcke een yeder geloovige sich toe-eygent, als hier geschiet. |
| 44 Hebr. uyt, ofte, van de hant. alsoo Hose. 13.14. Siet Iob 5. op vers 20. ende Psal. 22.21. |
| 45 Ofte, wanneer hy my sal opnemen. Siet Ioh 14.3. 1.Thes. 4.14, 17. |
| |
| 17 En 46 vreest niet wanneer een man rijck wort; wanneer de eere van sijn huys 47 groot wort. |
| 46 En verslaet u niet, beswijckt niet, wort niet kleynmoedich, ofte wantrouwende, als de godtloose machtich worden. |
| 47 Ofte, vermenichvuldicht, vermeerdert. |
| |
| 18 Want hy en sal in sijn sterven niet met allen mede nemen: sijne eere en sal hem niet nae dalen. |
| 19 Hoewel hy sijne 48 ziele in sijn leven segent; ende 49 sy u loven, 50 om dat ghy u selven goet doet: |
| 48 D. hem selven voor geluckich hout. Siet Deut. 29. op vers 19. Sommige verstaen’t van sijn weeldich ende overdadich leven, als in’t volgende geseyt wort, ende Luce 12.19. ende 16.25. |
| 49 De dwase werelts-kinderen u (ghy dwase rijcke) loven ende prijsen. |
| 50 Ofte, wanneer ghy, etc. |
| |
| 20 So sal 51 sy [doch] komen tot het geslachte harer 52 vaderen: Tot in eeuwicheyt en sullen sy het 53 licht niet sien. |
| 51 T.w. de ziele, waer van in’t voorgaende vers gesproken, D. hy self. |
| 52 Sijner voorvaderen, die in’t graf ende ter hellen zijn gevaren: gelijck de geloovige tot hare mede-leden vergadert worden. Siet Gen. 15.15. ende 25.8, 17. sommige verstaen dit vers alsoo, dat dese godtloose niet langer sullen leven op aerden, als hare voorvaders, datse geen eeuwich leven op aerden en sullen hebben. |
| 53 Verg. Psal. 36. op vers 10. maer sy (de godtloose vooren beschreven) sullen uytgeworpen worden in de uyterste duysternisse. Matth. 8.12. |
| |
| 21 De mensche, [die] in weerde is, ende geen verstant en heeft, wort gelijck als de beesten [die] vergaen. |
