Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Samuel stelt sijn sonen tot Richters over Israël, vers 1, etc. hare namen, 2. Sy en zijn niet oprecht in de bedieninge hares ampts, 3. Daerom begeert het volck eenen Coninck, 4. Dit mishaecht Samuel, hy draecht het den Heere voor, 6. Het mishaecht oock den Heere, doch beveelt dat hy ’t volck sal hooren, 7. Ende dat hy ’t selve sal voordragen de harde regeringe der Coningen, 9. ’t welck Samuel doet, 10, 11, etc. Doch het volck blijft vaste by sijn voorige begeerte, 19. Godt beveelt Samuel, datmen het volck hare begeerte inwillige, 22. |
| |
| 1 ’T geschiedde nu, doe Samuel out geworden was, so stelde hy sijne sonen tot 1 Richters over Israël. |
| 1 Verstaet dit alsoo, dat hy nochtans selve Over-richter gebleven is, als het vervolch uytwijst. |
| |
| 2 Sijnes eerstgeborenen soons name nu was 2 Ioël, ende de name sijnes tweeden was Abia, sy waren Richters te 3 Berseba. |
| 2 Anders, Vaschni, 1.Chron. 6.28. wiens sone een sang-meester geweest is, met namen Heman, 1.Chron. 6.33. |
| 3 D. hebbende te Berseba hare woon-plaetse, ende daer het Richter-ampt oeffenende. |
| |
| 3 Doch sijne sonen en wandelden niet in sijne wegen, maer sy neychden haer 4 tot a de giericheyt, ende namen geschencken, ende 5 bogen het recht. |
| 4 Hebr. Achter, of, na. |
| a Exod. 18.21. Deuter. 16.19. |
| 5 And. verkeerden. |
| |
| 4 Doe vergaderden sich alle Outste van Israël: ende sy quamen tot Samuel te Rama: |
| 5 Ende sy seyden tot hem, Siet 6 ghy zijt out geworden, ende uwe sonen en wandelen niet in uwe wegen: b so settet nu eenen Koninck over ons, om ons 7 te richten, gelijck 8 alle de volckeren [hebben]. |
| 6 Ende derhalven en kont ghy de landen ende Steden niet meer door-reysen, gelijck ghy tot noch toe gedaen hebt. |
| b Hos. 13.10. Actor. 13.21. |
| 7 D. te regeren, te weten, met Conincklicke authoriteyt. |
| 8 D. meest alle, want daer waren oock eenige onder de Heydensche natien, die geen Coningen, maer Vorsten hadden. |
| |
| 6 Maer c 9 dit woort was quaet in de oogen Samuels, als sy seyden, Geeft ons eenen Koninck, om ons te richten: ende Samuel 10 badt den HEERE aen. |
| c 1.Sam. 12.17. |
| 9 Want het quam Godt alleene toe sulck eene forme van regeringe over sijn volck te stellen, als ’t hem beliefde: Maer ’t en betaemde het volck niet dit te doen uyt hoochmoet, of eergiericheyt, of misvertrouwen, of, andere insichten, sonder den Heere raet te vragen, siet vers 7. |
| 10 Om te weten, hoe hy sich in dese sake dragen soude, ende of hy de begeerte des volcx soude inwilligen, ofte niet. |
| |
| 7 Doch de HEERE seyde tot Samuel, 11 Hoort nae de stemme des volcx in alles dat sy tot u seggen sullen: want sy en hebben 12 u niet verworpen, maer sy hebben 13 my verworpen, 14 dat ick geen Koninck over haer sal zijn. |
| 11 Dit heeft de Heere in toorne geseyt, gelijck Hoseas betuycht, cap. 13.11. |
| 12 D. u niet alleen: want sy hebben Samuel oock verworpen, als oock te sien is vers 8. Siet gelijcke maniere van spreken. Genes. 32.28. |
| 13 Eensdeels, om dat sy my niet langer voor haren eenigen Coninck hebben willen kennen, maer eenen anderen onder ofte neffens my hebben, siet ond. cap. 12. vers 12. ende 19. anderdeels, om dat sy dat mijner goddelicker voorsichticheyt niet en hebben bevolen, wat forme van regeringe dat hen best diende. |
| 14 Hebr. van over haer te regeren. |
| |
| 8 Nae alle de wercken die sy gedaen hebben, van dien dach af doe ickse uyt Egypten geleydt hebbe tot op desen dach toe, ende hebben my verlaten, ende andere Goden gedient: alsoo doen sy u oock. |
| 9 Hoort dan nu nae hare stemme: doch als ghy haer op ’t 15 hoochste sult betuycht hebben, so sult ghy hen te kennen geven 16 de wijse des Conincx, die over hen regeren sal. |
| 15 Hebr. betuygende sult betuycht hebben. |
| 16 Of, maniere, als bov. cap. 2.13. item ond. 27. vers 11. 2.Reg. 17.33, 34, 40, etc. D. hoe de Coninck die over haer regeren sal, haer sal tracteren: of, hoe de Coningen gemeenlick met hare ondersaten omme gaen. Het woort Mischphat en beduyt hier geen recht. want indien de Coningen dit alles dat hier volcht, mochten doen, so en heeft Achab niet gesondicht, als hy Naboth sijn lant ontweldichde. Annoteert dit oock op vers 11. Godt geeft den Coningen een ander recht als hier verhaelt wort, Deuter. 17.15. Samuel heeft daer na het ware recht des Conincx verhaelt ende beschreven, 1.Sam. 10.26. |
| |
| 10 Samuel nu seyde alle de woorden HEEREN den volcke aen, ’t welck eenen Coninck van hem begeerde. |
| 11 Ende seyde, Dit sal des Conincx wijse zijn, die over u regeren sal: Hy sal uwe sonen 17 nemen, dat hyse sich stelle tot sijnen wagen, ende tot sijne ruyteren, dat sy voor sijnen wagen henen loopen. |
| 17 T.w. met gewelt. |
| |
| 12 Ende dat hyse sich stelle tot Overste der duysenden, ende tot Overste der vijftigen: ende dat sy sijnen 18 acker ploegen, ende dat sy sijnen oogst oogsten, ende dat sy sijne krijchs wapenen maken, mitsgaders sijn wagen-tuych. |
| 18 Hebr. eyg. sijne ploeginge. |
| |
| 13 Ende uwe dochteren sal hy nemen tot Apotekerssen, ende tot 19 keuken-maechden, ende tot backsters. |
| 19 Hebr. slachterschen. |
| |
| 14 Ende uwe ackers, ende uwe wijngaerden, ende uwe olijf-gaerden, die de beste zijn, sal hy nemen, ende salse sijnen 20 knechten geven. |
| 20 Verstaet hier Raets-Heeren, Ampt-lieden, etc. niet sulcke knechten, die dienstbare wercken deden, als vers 16, 17. |
| |
| 15 Ende 21 u zaet, ende uwe wijngaerden sal hy vertienen, ende hy salse sijnen 22 hovelingen, ende sijnen knechten geven. |
| 21 Hebr. Uwe zaden. D. al u zaet. |
| 22 Siet de beteeckenisse deses woorts in de aenteeck. op Gen. 37. vers 36. |
| |
| 16 Ende hy sal uwe knechten, ende uwe dienstmaechden, ende uwe beste jongelingen, ende uwe eselen nemen: ende hy sal sijn werck daer mede doen. |
| 17 Hy sal uwe kudde vertienen: ende ghy sult hem tot knechten zijn. |
| 18 Ghy sult wel te dien dage roepen, van wegen uwen Coninck, dien ghy u sult verkoren hebben: maer de HEERE en sal u te dien dage niet verhooren. |
| 19 Doch het volck weygerde Samuels stemme te hooren: ende sy seyden, 23 Neen, maer daer sal een Coninck over ons zijn. |
| 23 Verstaet hier by, uwe vermaninge en sal ons voor-nemen niet doen veranderen. |
| |
| 20 Ende wy sullen oock zijn gelijck alle de volckeren: ende onse Coninck sal ons richten, ende hy sal voor onse aengesichten uytgaen, ende hy sal onse krijgen voeren. |
| 21 Als Samuel alle de woorden des volcx gehoort hadde, so sprack hy deselve voor de ooren des HEEREN. |
| 22 De HEERE nu seyde tot Samuel, Hoort nae hare stemme, ende stelt hen eenen Coninck: doe seyde Samuel tot de mannen van Israël, 24 Gaet henen, een yegelick nae sijne stadt. |
| 24 Als of hy seyde, Gaet voor ditmael henen, Ick sal my over dese sake naerder bedencken, ende Godt vragen, wien hy u tot eenen Coninck geven sal. |
