Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Saul verstaen hebbende van de Siphiten waer David was, soeckt hem vers 1, etc. David dit vernemende verspiedt Sauls legerplaetse, ende neemt sijne spiesse ende water-beker ofte vlessche, maer en wil niet toelaten dat hem leet geschiede, 4. verwijt Abner daerna sijne slofficheyt, 13. vermaent Saul, 18. die sijn schult ende Davids onschult bekent, 21. sy scheyden in vrientschap, 25. |
| |
| 1 DE 1 Ziphiten nu quamen tot Saul te Gibea, seggende: 2 Houdt hem David niet verborgen op den heuvel van Hachila, voor aen de wildernisse? |
| 1 Dit is de tweede verraderye van de Ziphiten: d’eerste staet beschreven cap. 23.19. |
| 2 Sy willen seggen, ja gewisselick hy is weder by ons gekomen, ende verbercht hem op, etc. |
| |
| 2 Doe maeckte hem Saul op, ende tooch af nae de woestijne Ziph, ende met hem drie duysent man, uytgelesene van Israël: om David te soecken in de woestijne Ziph. |
| 3 Ende Saul legerde sich op den heuvel van Hachila, die voor aen de wildernisse is aen den wech: maer David bleef in de woestijne, ende sach dat Saul achter hem quam nae de woestijne. |
| 4 Want David hadde verspieders gesonden, ende hy vernam dat Saul voorseker quam. |
| 5 Ende David maeckte hem op, ende quam aen de plaetse daer Saul sich gelegert hadde, ende David besach de plaetse daer Saul lach, met Abner den sone Ner sijnen krijchs-oversten: ende Saul lach 3 in den wagen-burch, ende 4 ’t volck was rontom hem gelegert. |
| 3 Siet d’aenteeck. bov. cap. 17.20. |
| 4 And. het krijchsvolck. |
| |
| 6 Doe 5 antwoordde David, ende sprack tot Achimelech den 6 Hethiter, ende tot Abisai den sone 7 Zeruja den broeder Ioabs, seggende, Wie sal met my tot Saul in ’t leger afgaen? Doe seyde Abisai, Ick sal met u afgaen. |
| 5 D. sprack, want daer en gaet geen vrage voor. |
| 6 T.w. van afkomste, maer een Israelijt ofte Ioden-genoot van Religie: Eygentlick worden Hethiten genoemt, die van Heth, Canaans sone, afkomstich waren. Siet Genes. 10.16. ende 15.20. |
| 7 Dese was de suster Davids, sy heeft drie sonen gehadt, T.w. Ioab, Abisai, ende Asahel, die nae hare moeder genoemt worden de sonen Zeruja, hier ende 1.Chro. 2.16. van wegen de vermaertheyt Davids: Maer hares vaders en wort geen gewach gemaeckt. |
| |
| 7 Also quam David ende Abisai tot 8 het volck des nachts, ende siet, Saul lach te slapen in den wagen-burch, ende sijne spiesse stack in de aerde aen sijn hooft-eynde, ende Abner, ende ’t volck lach rontom hem. |
| 8 T.w. in het leger Sauls. |
| |
| 8 Doe seyde Abisai tot David: Godt heeft heden uwen vyant in uwe hant besloten: laet my doch hem nu met de spiesse 9 op eenmael ter aerde slaen, ende ick en sal ’t hem niet ten tweedenmael doen. |
| 9 Ofte, met eenen slach. Abisai wil seggen, Ick sal hem met den eersten slach wel soo treffen, dat ic hem voorseker sal dooden, so dat het niet van nooden sal zijn hem ten tweeden male te slaen. |
| |
| 9 David daer en tegen seyde tot Abisai: 10 Verderft hem niet: want wie heeft sijne hant aen 11 den gesalfden des HEEREN geleyt, ende is 12 onschuldich gebleven? |
| 10 D. doodt hem niet. |
| 11 Siet bov. c. 24.7. in de aenteeck. |
| 12 D. Ongestraft gebleven. |
| |
| 10 Voorder seyde David [Soo 13 warachtich als] de HEERE leeft; 14 maer de HEERE sal hem slaen, of 15 sijn dach sal komen, dat hy sal sterven, of hy sal in eenen strijt trecken, dat hy omkome. |
| 13 Verstaet hier op: ick en sal ’t niet toelaten. |
| 14 David wil seggen, ick late den Heere met hem doen soo als het hem belieft: wat my aengaet, ick en wil de hant aen hem niet leggen. |
| 15 D. de tijt, dien hem Godt bestemt ofte bestelt heeft, dat hy sijnen natuerlicken doot sterve. Siet Iob 15. op vers 34. |
| |
| 11 De HEERE late’t verre van my zijn, 16 dat ick mijne hant legge aen den gesalfden des HEEREN: so neemt doch nu de spiesse, die aen sijn hooft-eynde is, ende de water-flessche, ende laet ons gaen. |
| 16 Hebr. van mijne hant te leggen. |
| |
| 12 So nam David de spiesse, ende de waterflessche van Sauls hooft-eynde, ende sy gingen henen: ende daer en was niemant die het sach, ende niemant die het merckte, oock niemant die ontwaeckte, want sy sliepen alle, want daer was 17 een diepen slaep des HEEREN op hen gevallen. |
| 17 D. eenen seer diepen slaep van Godt gesonden. |
| |
| 13 Doe David over aen gene zijde gekomen was, so stont hy 18 op de hoochte des berchs van verre: datter een groote plaetse tusschen hen was. |
| 18 Hebr. Op het hooft. |
| |
| 14 Ende David riep 19 tot het volck, ende tot Abner den sone Ner, seggende, Sult ghy niet antwoorden Abner? doe antwoordde Abner, ende seyde, Wie zijt ghy 20 die tot den Koninck roept? |
| 19 T.w. tot Sauls krijchs-volck. |
| 20 Abner wil seggen: die dus roept ende tiert, dat ghy selfs den Coninck niet en verschoont, maer hem mede uyt sijnen slaep ontweckt. |
| |
| 15 Doe seyde David tot Abner, 21 Zijt ghy niet een man? ende 22 wie is u gelijck in Israël? waerom dan en hebt ghy over uwen heere den Coninck geen wacht gehouden: want daer is een van den volcke gekomen, om den Coninck uwen heere te verderven. |
| 21 Dese vrage affirmeert, als elders meer. Hy wil seggen, Abner, ghy zijt immers een dapper man, een helt, kloeck en moedich. |
| 22 Als of hy seyde, niemant is u gelijck in dapperheyt. |
| |
| 16 Dese sake die ghy gedaen hebt en is niet goet, [soo waerachtich als] de HEERE leeft 23 ghylieden zijt kinderen des doots, die ghy over uwen heere, den gesalfden des HEEREN, geene wacht gehouden en hebt: ende nu, siet waer de spiesse des Conincx is, ende de waterflessche die aen sijn hooft-eynde was. |
| 23 D. ghy hebt den doot verdient. |
| |
| 17 Saul nu kende de stemme Davids, ende seyde, Is dit uwe stemme mijn sone David? David seyde, Het is mijn stemme, mijn heere Coninck: |
| 18 Hy seyde voorder, Waerom vervolcht mijn heere 24 sijnen knecht alsoo achter na? want wat hebbe ick gedaen? ende 25 wat quaet isser in mijne hant? |
| 24 D. my. |
| 25 D. wat hebbe ick quaets gedaen? Siet d’aenteeck. bov. c. 24. vers 12. |
| |
| 19 Ende nu, mijn heere de Coninck hoore doch nae de woorden sijnes knechts: Indien u de HEERE tegen my 26 aenporret, 27 laet hem het spijs-offer riecken: maer indien het menschen kinderen zijn, so zijnse vervloeckt voor het aengesichte des HEEREN, dewijle sy my heden verstooten, dat ick niet en mach 28 vast-gehecht blijven 29 in het erfdeel des HEEREN, seggende, 30 Gaet henen, dient andere Goden. |
| 26 T.w. door sijn bevel, ofte, bysondere beschickinge. |
| 27 Ofte aldus: hy sal het spijs-offer riecken. Ofte, hy riecke het spijs-offer. Dit verstaen sommige aldus: Indien Godt u dat bevolen heeft, so sal u spijs-offer hem aengenaem zijn. Andere aldus: so sal ick den Heere door offerhande versoenen voor de sonde, met dewelcke ick dat verdient hebbe. |
| 28 D. dat ick niet stedes den Godts-dienst mach bywoonen, maer moet geduerichlick omswermen van d’eene plaetse tot d’andere. |
| 29 D. by ’t volck des Heeren, dat hem soo lief is als eenigen mensche sijn erf-goet wesen kan. |
| 30 D. sy bewegen my, so veel als in hen is, van den waren Godts-dienst af te vallen tot de Afgoderye der Heydenen. |
| |
| 20 Ende nu, 31 mijn bloet en valle niet op d’aerde 32 van voor het aengesichte des HEEREN: want de Coninck van Israël is uytgegaen om een eenige vloo te soecken, a gelijck alsmen een velthoen op de bergen na-jaecht. |
| 31 Als of hy seyde, de Heere voor wiens aengesichte ick oprechtelijck wandele, wille u niet toe-laten, dat ghy mijn bloet soudet vergieten. |
| 32 D. de Heere sie het, ende straffe het. And. voor het aengesichte des Heeren. |
| a 1.Sam. 24.15. |
| |
| 21 Doe seyde Saul, Ick hebbe gesondicht, keert weder mijn sone David, want ick en sal u geen quaet meer doen 33 voor dat mijn ziele desen dach dierbaer in uwe oogen geweest is: siet, ick hebbe dwaeslick gedaen, ende ick hebbe seer grootelicx gedwaelt. |
| 33 Dat is, om dat ghy mijner hebt verschoont, ende my mijn leven niet en hebt genomen, daer ghy het wel haddet kunnen doen. |
| |
| 22 Doe antwoordde David, ende seyde, Siet, de spiesse des Conincks, so laet eene van de jongelingen over komen, ende halense. |
| 23 De HEERE dan vergelde eenen yegelicken sijne 34 gerechticheyt ende sijne getrouwicheyt: want de HEERE hadde u heden in [mijne] hant gegeven, maer ick en hebbe mijne hant niet willen uytsteken aen den 35 gesalfden des HEEREN. |
| 34 D. nae dat een yegelick oprechtelick gehandelt ende trouwe ende geloove gehouden heeft. |
| 35 D. aen u, die de gesalfde des Heeren zijt. |
| |
| 24 Ende siet, gelijck als te desen dage uwe ziele in mijne oogen is groot geacht geweest: alsoo zy mijn ziele in de oogen des HEEREN groot geacht, ende hy verlosse my uyt allen noot. |
| 25 Doe seyde Saul tot David: Gesegent zijt ghy mijn sone David, 36 ghy sult het ja gewisselick doen, ende 37 ghy sult oock gewisselick de overhant hebben: Doe ginck David op sijnen wech, ende Saul keerde wederom nae sijn plaetse. |
| 36 Hebr. doende sult ghy het doen, ende vermogende sult ghy vermogen. |
| 37 D. ghy sult uwe vyanden te machtich vallen, ende ghy sultse overweldigen. andere nemen het in desen sin, Gaet so voort in alle uwe saken met gerechticheyt ende trouwe, gelijck ghy tegen my doet, ende en twijffelt niet, ghy sult de over-hant behouden, ende tot de Conincklijcke weerdicheyt komen. |
