Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| 1 Petrus vermaent de Ouderlingen dat sy de cudde Godts behoorlick weyden. 4 ende belooft haer de kroone der heerlickheydt tot een vergeldinge. 5 Hy vermaent daer nae de jonge tot onderdanigheyt ende nedrigheyt. 7 ende een yegelick, dat hy sijne sorge op Godt werpe. 8 Stelt haer voor oogen den list ende de macht des Duyvels, ende vermaent haer daer tegen te waken. 10 Bidt Godt, dat hy haer verstercke. 11 ende prijst hem. 12 Verklaert de reden waerom hy tot haer in het korte heeft geschreven. 13 ende besluyt den brief met onderlinge groete, ende wensch van vrede. |
| |
| 1 1 DE Ouderlinghen die onder u zijn, vermane ick die 2 een mede-ouderlingh, ende getuyge des lijdens Christi ben, ende 3 deelachtigh der heerlicheyt die geopenbaert sal worden, |
| 1 D. de Leeraren, ende Herderen der gemeynte, gelijck Tit. 1.5. |
| 2 N. neven u. Petrus en verheft hem van niet boven alle, als een hooft van alle Leeraren. |
| 3 Dit kan verstaen worden van de hope des Apostels, gelijck oock aller geloovige. Rom. 8.24. ofte oock vande bysondere aenschouwinge, die hem van Christi heerlickheyt vertoont is geweest met de twee andere Apostelen op den berg. Mat. 17.1. 2.Petr. 1.16, 17, 18. welcke hier namaels voor de geheele werelt volkomelick sal geopenbaert worden. 1.Ioan. 3.2. |
| |
| 2 a 4 Weydet de cudde Godts die onder u is, hebbende opsicht [daer over] 5 niet uyt bedwangh, maer gewilliglick: b noch om vuyl gewin, maer met een volveerdigh gemoet: |
| a Act. 20.28. |
| 4 D. leert ende versorght de Gemeynte Godts, als rechte Herders, van al ’t gene haer noodich is ter salicheyt. Ofte, hebt acht op de selve, gelijck Paulus spreeckt Act. 20.28. Een gelijckenisse genomen van de sorge der Herders over hare schapen: waer van siet breeder Ioan. 10. cap. |
| 5 D. niet uyt vreese van bestraffinge, ofte straffe. |
| b 1.Timoth. 3.3. Tit. 1.7. |
| |
| 3 c Noch als heerschappye voerende over 6 het erfdeel [des Heeren], d maer [als] 7 voor-beelden der cudde gheworden zijnde. |
| c 2.Corinth. 1.24. |
| 6 Gr. klerôn. Dat is, loten, ofte, erfdeelen: alsoo genaemt, om dat de erfenissen des landts Canaan, gelijck oock andere erfenissen in het gemeyn, door het lot gedeelt wierden. Ende worden de bysondere Gemeynten, ofte de geloovige soo genaemt, om dat Godt haer tot sijn eygendom uyt den hoop der gemeyne menschen heeft verkoren, ende tot kinderen ende erfgenamen aengenomen. Siet Actor. 26.18. gelijck Godt oock sijn volck in het gemeyn alsoo noemt Deut. 9.29. 1.Reg. 8.51. Psal. 28.9. van wegen sijne bysondere liefde ende sorge over haer, die hy hem selven als by lot tot een eygendom hadde aengenomen. |
| d Phil. 3.17. 1.Timoth. 4.12. Tit. 2.7. |
| 7 D. exemplen in leere ende leven. |
| |
| 4 Ende als e 8 de Overste Herder verschenen sal zijn, f soo sult ghy 9 de onverwelckelicke kroone der heerlickheydt behalen. |
| e Iesai. 40.11. Ezech. 34.23. Ioan. 10.11. Hebr. 13.20. 1.Petr. 2.25. |
| 8 Alsoo noemt Petrus hier niet hem selven, maer Christum. Want die is alleen de Herder van alle de Herderen, ende van alle de schapen, soo Ioden als Heydenen, welcke tytel neimandt anders en can toekomen. |
| f 1.Cor. 9.25. 2.Tim. 4.8. Iacob. 1.12. 1.Petr. 1.4. |
| 9 Het Gr. woordt amarantinon komt van amarantus, het welck een kruydt is dat niet en verwelckert, daer van eertijdts kransen ghemaeckt wierden. siet 1.Corinth. capit. 9. versen 24, 25. |
| |
| 5 Desgelijcks ghy jonge, zijt de oude onderdanigh: g ende zijt alle 10 malkanderen onderdanigh: zijt met de ootmoedigheyt 11 bekleedt: h want Godt wederstaet de hooveerdige, maer de nedrige geeft hy genade. |
| g Rom. 12.10. Philip. 2.3. |
| 10 Dit seght den Apostel, niet ten aensien van elcks ampt, geestelick ofte wereltlick, daer in altijt behoorlick onderscheyt moet worden gehouden, maer ten aensien vande gemeyne liefde, daer in elck den anderen, so veel doenlick is, moet wijcken ende toegeven. Siet Rom. 12. vers 10. |
| 11 Ofte, verciert. |
| h Prov. 3.34. Iacob. 4.6. |
| |
| 6 i 12 Vernedert u dan onder de krachtige handt Godts, op dat hy u verhooge tot sijner tijdt. |
| i Iob 22.29. Prov. 29.23. Matth. 23.12. Luc. 14.11. Iacob. 4.10. |
| 12 N. voor al, ende in alles. dat is, onderwerpt u met een nedrigh ende geloovigh ghemoet den wille ende de regeringe Godts, gelijck het volgende vers oock verklaert. |
| |
| 7 k Werpt alle uwe becommernisse op hem, l want hy sorght voor u. |
| k Psal. 55.23. Matth. 6.25. Luc. 12.22. Philip. 4.6. 1.Timoth. 6.8. |
| l 1.Corinth. 9.19. Hebr. 13.5. |
| |
| 8 m Zijt nuchteren, [ende] waeckt: n want uwe tegenpartye de Duyvel gaet om als een brieschende leeuw, soeckende wien hy soude mogen 13 verslinden. |
| m 1.Thessal. 5.6. 1.Petr. 1.13. ende 4.7. |
| n Iob 1.7. Luc. 22.31. |
| 13 Dat is, tot eenen val ofte af-val brengen, ende daer door tot het verderf. |
| |
| 9 o Den welcken wederstaet, vast zijnde in het geloove: wetende dat het selve lijden 14 aen uw’ broederschap dat in de werelt is, 15 volbracht wort. |
| o Ephes. 4.27. Iac. 4.7. |
| 14 D. aen alle den broederen, die met u eens zijn in het geloove: gelijck hier voor capit. 2.17. |
| 15 Gr. voleyndight. Dat is, aen haer so wel alomme als aen u geschiet. Want dit is het lot van alle geloovige. siet Actor. 14.22. |
| |
| 10 De Godt nu aller genade, die ons geroepen heeft tot sijne eeuwige heerlickheyt in Christo Iesu, na dat wy p een weynich [tijdts] sullen geleden hebben, deselve volmaecke, bevestige, verstercke, [ende] fondere u lieden. |
| p Hebr. 10.37. 1.Petr. 1.6. |
| |
| 11 Hem zy de heerlickheyt, ende de cracht 16 in alle eeuwicheyt. Amen. |
| 16 Gr. tot de eeuwen der eeuwen. |
| |
| 12 Door 17 Silvanum, die u een getrouw broeder is, 18 so ick achte, hebbe ick met weynige [woorden] geschreven, vermanende ende betuygende dat dese is 19 de waerachtige genade Godts in welcke ghy staet. |
| 17 Die oock elders Silas wordt genaemt, een mede-gesel ende mese-reyser Petri ende Pauli, gelijck hier ende in de brieven Pauli doorgaens te sien is. Siet Actor. 15.16.17. capitt. 2.Corinth. 1.19. 1.Thess. 1.1. |
| 18 Sommige voegen dit by het voorgaende woordt getrouw, om dat de een van de ander niet dan uyt goede hope alsoo en kan ghevoelen. Andere voegen het by het volgende woordt weynige, in desen sin, Alsoo ick achte, hebbe ick u met weynige woorden gheschreven. Doch men pleeght van sijn eygen doen niet lichtelick alsoo te spreken. |
| 19 D. de waerachtige leere van de genade Godts, die u gepredickt is, ende ghy door het geloove hebt aengenomen. |
| |
| 13 U groet de mede-uytvercorene [Gemeynte] die 20 in Babylon is, ende 21 Marcus 22 mijn sone. |
| 20 Sommige verstaen hier door de stadt van Roomen, om daer uyt te bewijsen dat Petrus tot Roomen is geweest, die by gelijckenisse van Petro Babylon soude worden ghenaemt, om dat sy een afgodische stadt was, vol van verwerringe, afgoderye, ende vervolginge tegen de geloovige: gelijck de stadt Roomen also oock wort genaemt in de Openbaringe Ioannis, cap. 14.8. ende 16.19. ende 17.5. ende 18.2, 10, 21. Doch is veel geloofweerdiger dat hier van ’t rechte Babylon in Chaldeen ofte Assyrien gelegen eygentlick gesproken wordt, daer den Apostel Petrus, als een bysonder Apostel der Ioden, als dan was: de wijle in de selve noch groote menichte van Ioden waren ghebleven, nae de verlossinge uyt de Babylonische gevangenisse, gelijck aldaer oock de Hooft-synagogen waren van alle de verstroeyde Ioden: waer uyt Petrus aen alle de andere in de verstroyinge heeft geschreven. Te meer om dat het geen wijse van doen en is, dat in de onderschriften anders dan eygentlick wordt gesproken: gelijck oock Paulus in verscheydene brieven niet min den name der stadt Roomen uytdruckt als anderer steden. Een andere sake is het met de Openbaringe Ioannis, die meest in figuerlicke wijsen van spreken bestaet. |
| 21 Siet van hem Actor. 12. versen 12, 25. ende 15.37. Coloss. 4.10. 2.Tim. 4.11. Philem. vers 24. |
| 22 Namel. niet ten aensien van sijne geboorte, maer van Petri bysondere liefde tegen hem, gelijck Paulus oock Thimotheum doorgaens alsoo noemt. |
| |
| 14 Groetet malkanderen q met eenen cus der liefde. Vrede zy u allen die in Christo Iesu zijt. Amen. |
| q Rom. 16.16. 1.Corinth. 16.20. 2.Corinth. 13.12. 1.Thess. 5.26. |
