Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Hoe de kinderen Israëls hen moesten houden tegen de Heydensche inwoonderen van Canaan, ende der selver afgoderyen, vers 1, etc. de heerlickheyt Israëls boven alle volcken, met de oorsake van dien, 6. Beloften van menigerleye segeningen, indien sy Gode sullen gehoorsaem zijn, 9. Troost ende versterckinge tegen de veelheyt ende macht der Heydensche volcken, 17. Verbodt van der Afgoden silver ende gout te behouden, 25. |
| |
| 1 WAnneer u de HEERE uwe Godt sal gebracht hebben in ’t lant, daer ghy nae toegaet om dat te erven; ende hy a vele volckeren voor u aengesichte sal hebben uytgeworpen, de 1 Hethiten, ende de Girgasiten, ende de Amoriten, ende de Canaaniten, ende de Phereziten, ende de Heviten, ende de Iebusiten, seven volckeren, die meerder ende machtiger zijn dan ghy: |
| a Ond. 31.3. |
| 1 Siet Genes. 10.15. etc. ende 15.19. etc. |
| |
| 2 Ende de HEERE uwe Godt haer sal gegeven hebben voor u aengesichte, b dat ghyse slaet: so sult ghyse 2 gantschelick verbannen, c ghy en sult geen verbont met hen maken, noch hen genadich zijn. |
| b Num. 33.52. Ios. 11.11. |
| 2 Hebr. verbannende verbannen. Siet bov. cap. 2. op vers 34. |
| c Exod. 23.32. ende 34.15. |
| |
| 3 Ghy en sult u oock met hen niet d vermaechschappen: ghy en sult 3 uwe dochters niet geven aen hare sonen, ende hare dochters niet nemen voor uwe sonen. |
| d Exod. 34.16. 1.Reg. 11.2. |
| 3 In ’t Hebreeusch staet dit, ende eenige navolgende woorden in ’t eenvoudich getal, siende op yder van dese volcken, sonen, ende dochteren. |
| |
| 4 Want sy souden uwe sonen van my doen afwijcken, dat sy andere Goden souden dienen: ende de toorn des HEEREN soude tegens u lieden ontsteken, ende u haest verdelgen. |
| 5 Maer alsoo sult ghy hen doen; e hare altaren sult ghy af werpen, ende hare 4 opgerichte beelden verbreken: ende hare 5 bosschen sult ghy afhouwen, ende hare gesnedene beelden met vyer verbranden. |
| e Exod. 23.24. ende 34.13. Ond. 12.2, 3. |
| 4 And. statuen. ofte, pilaer-beelden. |
| 5 Verstaet de Afgodische bosschen, de sy ter afgoderye gesticht hebben. Siet ond. cap. 12.3. |
| |
| 6 Want f ghy zijt een 6 heylich volck den HEERE uwen Godt: u heeft de HEERE uwe Godt verkoren, dat ghy hem ten volcke des eygendoms soudet zijn uyt alle volcken, die op den aerdbodem zijn. |
| f Exod. 19.5. Bov. 4.20. ende 14.21. ende 26.18. ende 28.9. 1.Pet. 2.9. |
| 6 D. een volck, uyt alle volcken van Gode afgesondert, ende hem toegeeygent, op dat hy u nae luyt der beloften sijns verbonts segene, ende ghy in sijne geboden heylichlick (gelijck hy, uwe bontgenoot, heylich is) volgens uwe verbonts-beloften wandelet. Siet onder capit. 28.9. 1.Pet. 2.9. |
| |
| 7 De HEERE en heeft geenen lust tot u gehadt, noch u verkoren, om uwe veelheyt boven alle andere volcken; want ghy waert het weynichste van alle volcken: |
| 8 Maer 7 om dat de HEERE ulieden g liefhadde, ende op dat hy hielde den eedt, dien hy uwen vaderen gesworen hadde, heeft u de HEERE met stercker hant uytgevoert; ende heeft u verlost uyt den diensthuyse, uyt de hant van Pharao, Coninck van Egypten. |
| 7 Hebr. om, ofte, uyt, vermits. de liefde des HEEREN [tot] u lieden. |
| g Ond. 10.15. |
| |
| 9 Ghy sult dan weten, dat de HEERE uwe Godt, h die Godt is: die 8 getrouwe Godt, dewelcke het verbont ende de weldadicheyt houdt dien, die hem lief hebben, ende sijne geboden houden, tot in duysent geslachten: |
| h Exod. 20.5. Bov. 5.9. |
| 8 D. die waerachtich is in sijne woorden, ende sijne beloften sekerlick volbrengt. siet Ies. 49.7. 1.Cor. 1.9. ende 10.13. 2.Cor. 1.18. 1.Thess. 5.24. 2.Thess. 3.3. 2.Tim. 2.13. Hebr. 11.11. 1.Iohan.1.9. |
| |
| 10 Ende hy vergeldt eenen yederen van dien, die hem haten, 9 in sijn aengesicht, om hem te verderven: hy en sal ’t sijnen hater niet i vertrecken, in sijn aengesicht sal hy ’t hem vergelden. |
| 9 D. in hare tegenwoordicheyt, onder hare oogen, alsmen seyt, ofte in ’t openbaer, sonder hare wereltsche hoocheyt, macht, ofte trotsheyt t’ontsien; ende alsoo, dat sy des HEEREN straffende hant tegens hen moeten mercken ende gevoelen. |
| i Nahum. 1.2. |
| |
| 11 Houdt dan de geboden, ende de insettingen, ende de rechten, die ick u heden gebiede, om die te doen. |
| 12 So sal’t geschieden, k om dat ghy dese rechten sult hooren, ende houden, ende deselve doen; dat de HEERE, uwe Godt, u het verbont ende de weldadicheyt sal houden, die hy uwen vaderen gesworen heeft. |
| k Levit. 26.3. Ond. 28.1. |
| |
| 13 Ende hy sal u lief hebben, ende sal u segenen, ende u doen vermenichvuldigen: ende hy sal segenen de vrucht uwes buycks, ende de vrucht uwes lants, u koorn, ende uwen most, ende uwe olye, de 10 voortsettinge uwer koeyen, ende de kudden van u kleyn vee, in ’t lant, dat hy uwen vaderen gesworen heeft u te geven. |
| 10 Ofte, aenwas. dat is, de vrucht. |
| |
| 14 Gesegent sult ghy zijn boven alle volcken: daer en sal onder u l noch man noch vrouwe onvruchtbaer zijn; oock [niet] onder uwe beesten. |
| l Exod. 23.26. |
| |
| 15 Ende de HEERE sal alle kranckheyt van u afweeren: ende hy en sal u geene vander Egyptenaren quade sieckten, 11 die ghy kent, opleggen, maer salse leggen op alle die u haten. |
| 11 Die ghy aen den Egyptenaren hebt gesien. Vergel. ond. cap. 28.60. |
| |
| 16 Ghy sult dan alle die volcken 12 verteeren, die de HEERE uwe Godt u geven sal; u ooge en salse niet verschoonen: ende ghy sult hare Goden niet dienen; want dat soude u een 13 strick zijn. |
| 12 Hebr. eygentlick, eten, op-eten, ende also voorts, verteeren, dat is, ghy sultse vernielen, verdelgen, sonder verschoonen, ofte schromen, gelijck de spijse niet gespaert en wort, veel weyniger een roof van een wilt dier. Vergel. ond. cap. 31.17. |
| 13 Siet Exo. 23.33. ende 34.12. Iud. 2.3. |
| |
| 17 14 So ghy in u herte seydet; Dese volcken zijn meerder dan ick: hoe soud ickse uyt de besittinge konnen verdrijven? |
| 14 D. so ghy by u selven mochtet dencken: alsoo ond. cap.8.17. ende 9.4. etc. |
| |
| 18 En vreest niet voor hen: 15 gedenckt steets, wat de HEERE, uwe Godt, aen Pharao ende aen alle Egyptenaren gedaen heeft. |
| 15 Hebr. gedenckende gedenckt. |
| |
| 19 m De groote 16 versoeckingen, die uwe oogen gesien hebben, ende de teeckenen, ende de wonderen, ende de stercke hant, ende den uytgestreckten arm, door welcken u de HEERE uwe Godt heeft uytgevoert: alsoo sal de HEERE uwe Godt doen aen alle volcken, voor welcker aengesichte ghy vreest. |
| m Bov. 4.34. ende ond. 29.3. |
| 16 Siet bov. cap. 4. op vers 34. |
| |
| 20 Daer toe sal de HEERE, uwe Godt, oock n 17 horselen onder hen senden: tot datse omkomen, die overgebleven, ende voor u aengesichte 18 verborgen zijn. |
| n Exod. 23.28. Ios. 24.12. |
| 17 Siet Exo. 23. 28. |
| 18 D. die sich versteken hebben, ende uwe hant mogen ontkomen zijn. |
| |
| 21 En ontsett u niet voor haer lieder aengesicht: want de HEERE uwe Godt is in ’t 19 midden van u, een groot ende vreeslick Godt. |
| 19 T.w. met sijne genade ende hulpe. |
| |
| 22 Ende de HEERE, uwe Godt, sal dese volcken voor u aengesichte 20 allencxkens 21 uyt werpen: haestelick en sult ghyse niet 22 mogen te niete doen, op dat het wilt des veldes niet 23 tegens u vermenichvuldige. |
| 20 Hebr. een weynich, een weynich. dat is, al gemackelick, den eenen voor, den anderen na. |
| 21 Ofte, uyttrecken, uytwortelen, nederstorten. |
| 22 Ofte, konnen. |
| 23 Ofte, boven u. |
| |
| 23 Ende de HEERE salse geven voor u aengesichte: ende hy salse 24 verschricken met groote verschrickinge, tot datse verdelcht worden. |
| 24 Ofte: verbaest maken met groote verbaestheyt. |
| |
| 24 Oock sal hy hare Coningen in uwe hant geven, dat ghy haren name van onder den hemel te niete doet: geen man sal voor u aengesichte bestaen, tot dat ghyse sult hebben verdelcht. |
| 25 De gesnedene beelden van hare Goden, sult ghy met vyer verbranden: het silver ende gout, dat daer aen is, en sult ghy niet begeeren, noch voor u nemen; op dat ghy daer door niet verstrickt en wordet: want dat is den HEERE uwen Godt een grouwel. |
| 26 Ghy en sult dan den grouwel in u huys niet brengen, dat ghy 25 eenen ban soudt worden, gelijck 26 dat selve is: ghy sult het 27 gantschelick verfoeyen, ende teenemael eenen grouwel daer van hebben; want het is 28 eenen ban. |
| 25 D. verbannen. siet hier van een aenmerckelick exempel. Ios. 7.11, 21, 24, 25, 26. |
| 26 T.w. het verbannen goet. |
| 27 Hebr. verfoeyende verfoeyen, ende grouwelende grouwelen. |
| 28 D. ten verderve overgegeven om dat het ter afgoderye gedient heeft. |
