Statenvertaling.nl

sample header image

Handelingen 5 – Statenvertaling editie 1637

Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)

Edities SV:    

Bijbelboek:    

Hoofdstuk: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Inleiding Bijbelboek
Weergave: Met kanttekeningenZonder kanttekeningen

Handelingen 5

1 Ananias wort van wegen sijne geveynstheyt ende leugen van Petro bestraft, ende van Godt met een haestige doodt gestraft. 7 desgelijcks oock Sapphira sijn wijf. 12 Vele wonder-wercken geschieden aende krancke ende besetene door de Apostelen, ende oock door de schaduwe Petri. 17 De Apostelen worden gevangen. 19 ende door eenen Engel verlost. 21 De Ioodsche Raedt vergadert zijnde sendt om haer te halen, maer vinden den kercker ledigh. 26 Sy worden uyt den tempel gehaelt, ende wederom voor den Raedt gebracht. 25 by den welcken sy haer verantwoorden, ende getuygen van Christo ende sijne opstandinge. 33 De Raedt neemt voor haer te dooden. 34 maer op Gamaliëls waerschouwinge worden sy los gelaten. 40 doch eerst gegeesselt zijnde. 41 waerover sy haer verblijden, ende even vrymoedich in’t prediken voortgaen.
 
1 ENde een seker man met name Ananias, met Sapphira sijn wijf, vercocht 1 een have:
1 Gr. een besittinge. wordt vers 3. genaemt een landt, ofte hofstede.
 
2 Ende 2 ontrock van den prijs, oock met mede-weten sijns wijfs: ende bracht een seker deel, ende leyde [dat] 3 aen de voeten der Apostelen.
2 D. achter-hield met listicheyt, verstack het, ende bracht het niet te voorschijn.
3 Siet Actor. 4.34.
 
3 Ende Petrus seyde, Anania, waerom heeft de Satan uw’ herte 4 vervult, dat ghy den heyligen Geest 5 liegen soudet, ende ontrecken van den prijs des landts?
4 D. gantschelick ingenomen met giericheyt ende geveynstheyt. Ofte, waerom hebt ghy den Satan plaetse gegeven in uw’ herte?
5 Dat is, tegen u gemoet ende overtuyginge des H. Geests met onwaerheyt seggen, dat het verkochte land niet meer en soude gegolden hebben. Ofte, bedriegen, dat is, onderstaen soudt te bedriegen, als denckende dat de H. Geest sulcks niet en wiste ende ons sulcks niet en soude openbaren.
 
4 6 So het gebleven ware, en 7 bleef het niet uwe? ende vercocht zijnde, 8 en was het niet in uwe macht? Wat ist dat ghy dese daedt in uw’ herte hebt 9 voor-genomen? Ghy en hebt den menschen 10 niet gelogen, maer 11 Gode.
6 Gr. blijvende. N. onverkocht.
7 D. en stont het niet in u believen het selve voor u te behouden, sonder genootsaeckt te zijn om te verkoopen?
8 N. om met het gelt te doen wat u goet docht: het selve voor u te behouden, ofte hier te brengen. Waer uyt blijckt dat dese gemeynschap der goederen niet en was ten aensien van den eygendom, maer ten aensien van het gebruyck, in tijdt van noot. siet Act. 2.42.
9 Gr. gestelt, ofte, geset.
10 D. niet soo seer, ofte niet alleen gelijck ghy meyndet.
11 N. de wijle ghy den Heyligen Geest gelogen hebt. vers 3. die met den Vader ende Soon de waerachtighe Godt is. Siet 1.Cor. 3.16. vergeleecken met 1.Cor. 6.19.
 
5 Ende Ananias dese woorden hoorende viel neder, ende 12 gaf den geest. Ende daer quam groote vreese over alle die dit hoorden.
12 Gr. gaf den adem uyt. Petrus heeft de geveynstheyt van desen mensche, tot waerschouwinge van alle andere geveynsde, aldus met eene haestige doot gestraft, door een bysonder ingeven Godts, ende door een extra-ordinarise cracht, met welcke de Apostelen voorsien waren. Siet diergelijcke Actor. 13.11 ’t welck dan niet en moeten noch mogen naevolgen, die sulck ingeven ende macht niet en hebben.
 
6 Ende 13 de jongelingen opstaende 14 schickten hem toe, ende droegen [hem] uyt, ende begroeven [hem].
13 N. die daer in de vergaderinge waren.
14 N. met uyt-treckinge der cleederen, inwindinge in grafdoecken, ende andersins, om hem te begraven. Ofte, namen hem wech.
 
7 Ende het was ontrent 15 dry uyren daer na, dat oock sijn wijf daer 16 in quam, niet wetende watter 17 geschiet was:
15 Gr. een tusschenstandt van ontrent dry uren.
16 N. in de plaetse daer de Apostelen met de Gemeynte vergadert waren. Actor. 2.46.
17 Namel. aen haren man.
 
8 Ende Petrus 18 antwoordde haer, Seght my, hebt ghy lieden het landt voor 19 so veel vercocht? Ende sy seyde, Ia, voor so veel.
18 D. sprack haer aen ende seyde. Hebr.
19 Petrus heeft sonder twijfel den prijs uytgedruckt, dien hy van den man verstaen hadde.
 
9 Ende Petrus seyde tot haer, Wat ist dat ghy onder u hebt over een gestemt 20 te versoecken den Geest des Heeren? Siet de voeten der gene die uwen man begraven hebben zijn voor de deure, ende sullen u 21 uytdragen.
20 D. tegen u gemoet te doen dingen die Godt verboden heeft, gelijck of ghy soudt willen beproeven, of Godts Geest oock rechtveerdigh ende alwetende zy.
21 N. nae dat ghy terstont oock sult doodt nedergevallen zijn.
 
10 Ende sy viel terstont neder voor sijne voeten, ende gaf den geest. Ende de jongelingen ingekomen zijnde vonden’se doodt, ende droegen’[se] uyt, ende begroeven’[se] by haren man.
11 Ende daer quam groote vreese over de geheele Gemeynte, ende over alle die dit hoorden.
12 a Ende 22 door de handen der Apostelen geschiedden vele teeckenen ende wonderen onder het volck: Ende sy waren alle eendrachtelick in het 23 Voorhof Salomons.
a Marc. 16.17. Actor. 2.43.
22 Dat is, door den dienst der Apostelen. want de selve waren maer dienaers ende instrumenten: de kracht quam van den Heere. Act. 3.12. ende 4.30. ende 7.35.
23 Siet van desen voorhof, Actor. 3.11. 1.Reg. 6.3. Ioan. 10.23.
 
13 Ende van 24 de andere en durfde niemandt sich by haer voegen: maer het volck 25 hield’se in grootachtinge.
24 N. die van eenigh aensien waren, ende haer noch tot de gemeente niet en hadden begeven.
25 Gr. maecktense groot. Luc. 1.46.
 
14 Ende daer wierdender 26 meer ende meer toe gedaen, die den Heere geloofden, menichten beyde van mannen ende van vrouwen.
26 Ofte, des te meer, N. niet tegenstaende dese straffe aen Anania ende sijne huysvrouwe geschiet was. ofte boven de voorgaende menichte. Actor. 2.47. ende 4.4.
 
15 Alsoo dat sy de crancke uytdroegen 27 op de straten, ende leyden op bedden ende beddekens, op dat als Petrus 28 quam, oock maer de schaduwe yemandt van haer 29 beschaduwen mochte.
27 Ofte, van straten tot straten, dat is, doorgaens op de straten.
28 Dat is, daer voor by ginck.
29 N. om daer door genesen te worden. Ioan. 14.12. 2.Corint.10.19.
 
16 Ende oock de menichte uyt de omliggende steden quam gesamentlick te Ierusalem, brengende crancke, b ende die van onreyne geesten 30 gequelt waren: welcke alle genesen wierden.
b Marc. 16.17. Actor. 8.7. ende 16.18. ende 19.12.
30 Siet diergelijck Luc. 6.18.
 
17 Ende de Hoogepriester stont op, ende alle die met hem waren (welcke was 31 de secte 32 der Sadduceen) ende wierden vervult met 33 nijdicheyt.
31 Gr. Hairesis: door welck woort beteeckent wort een wijse van Godts-dienst, die yemant voor hem selven verkoren heeft ende volght: Actor. 26.5. ende 28.22. ende schijnt dit woordt in den beginne soo wel ten goede als ten quade genomen geweest te zijn: maer daer nae is het altijd ten quade genomen, voor eenen valschen Godts-dienst, waer van komt het woordt heresie ende heretijck, D. ketterie ende ketter.
32 Siet van de selve, Matth. 3.7. ende 22.23. Actor. 23.8.
33 Ofte, yver, N. eenen verkeerden yver voor de wet. Rom. 10.2.
 
18 Ende sloegen hare handen aen de Apostelen, ende setteden’se in de gemeyne gevangenisse.
19 c Maer de Engel des Heeren 34 opende des nachts de deuren der gevangenisse, ende leydde’se uyt, ende seyde,
c Actor 12.7. ende 16.26.
34 Verstaet, ende sloot’se daer na wederom toe. vers 23.
 
20 Gaet henen, ende 35 staet, ende spreeckt in den Tempel tot het volck 36 alle de woorden deses levens.
35 D. vertoont u daer openbaerlick ende vrymoedelick.
36 Ofte, alle dese woorden des levens. dat is, dese Euangelische leere, waer door den menschen aengewesen wordt de rechte wegh, om tot het eeuwige leven te komen. Ioan. 6.68.
 
21 Als sy nu [dit] gehoort hadden, gingen sy tegen den morgenstont inden Tempel, ende leerden. Maer de Hooge-priester, ende die met hem waren, gekomen zijnde riepen 37 den Raedt te samen, ende alle 38 de Oudtste der kinderen Israëls, ende sonden na den kercker, om haer te halen.
37 Gr. Synedrion. Siet daer van Mat. 5.22.
38 Ofte, vergaderinge der oude van de kinderen Israëls.
 
22 Doch als de Dienaers daer quamen, en vonden sy haer in de gevangenisse niet, maer keerden wederom, ende boodschapten [dit],
23 Seggende, Wy vonden wel den kercker 39 met alle versekertheyt toe-gesloten, ende de wachters buyten staende voor de deuren, maer als wy [die] geopent hadden, en vonden wy niemandt daer binnen.
39 Gr. in alle sekerheyt.
 
24 Doe nu 40 de [Hooge-]priester, ende de Hooftman des Tempels, ende de Over-priesters dese woorden hoorden, wierden sy twijfelmoedigh over haer, wat doch dit worden soude.
40 Gr. de priester, waer door de Hooge-priester verstaen wordt, alsoo die het hooft was van desen Raed. vers 27. siet diergelijck 2.Chro. 24.2.
 
25 Ende daer quam een, ende boodschapte haer, seggende, Siet, de mannen die ghy in de gevangenisse gesett hebt, staen in den Tempel, ende leeren het volck.
26 Doe ginck de Hooftman henen, met de Dienaeren, ende bracht’se, [doch] niet met gewelt. ( d want sy vreesden het volck, op dat sy niet gesteenight en wierden.)
d Matt. 21.26. Actor. 4.21.
 
27 Ende als sy haer gebracht hadden, stelden sy’se 41 voor den Raedt: ende de Hooge-priester vraeghde haer, ende seyde,
41 Gr. in.
 
28 e Hebben wy u niet 42 ernstelick aengeseght, dat ghy 43 in desen name niet en soudet leeren? ende siet, ghy hebt met dese uwe leere Ierusalem vervult, ende ghy wilt 44 het bloedt deses menschen over ons brengen.
e Actor 4.18.
42 Gr. met aensegginge aengesegt. Hebr.
43 D. van desen Iesu. Siet act. 4.18.
44 D. de straffe van het bloet dat wy vergoten hebben, desen Iesum doodende, als of wy sijn bloedt onschuldelick vergoten souden hebben. Siet Matth. 27.24, 25.
 
29 Maer Petrus ende de Apostelen antwoordden, ende seyden, f Men moet Gode meer gehoorsaem zijn dan den menschen.
f Actor. 4.19.
 
30 g De Godt onser Vaderen heeft Iesum 45 opgeweckt, welcken ghy omgebracht hebt, h hangende [hem] aen het houdt.
g Actor. 3.15.
45 N. uyt den dooden, ofte, gestelt ende gesonden tot eenen Salighmaker. Act. 13.23.
h Deut. 21.23. Actor. 10.39. ende 13.29. 1.Pet. 2.24.
 
31 Desen heeft Godt door sijne rechter-[handt] i verhooght 46 [tot] eenen Vorst ende Salighmaker, om 47 Israël te geven bekeeringe ende vergevinge der sonden.
i Actor. 2.33. ende 3.15. Philip. 2.9.
46 Ofte, zijnde een Vorst ende Salighmaker.
47 D. de ware Israelieten, Rom. 9.6. Galat. 6.16.
 
32 Ende wy sijn k sijne getuygen 48 van dese woorden: ende oock 49 de heylige Geest, welcken Godt l gegeven heeft den genen die hem gehoorsaem zijn.
k Ioan. 15.27. Luc. 1.37. Actor. 10.37.
48 D. van dese saecken. Hebr.
49 D. de krachtige werckinge des heyligen Geests in de herten der menschen, tot hare bekeeringe, mitsgaders dese sichtbare gaven des selven.
l Actor. 2.4.
 
33 Als sy nu [dit] hoorden 50 berstede haer [’t herte], ende hielden raedt om haer te dooden.
50 Gr. Sy wierden als in tween gesneden ofte gesaeght: namelick in’t herte van boosheyt ende toorne. Siet. Act. 7.54.
 
34 Maer een seker Phariseus stont op in den Raedt, met name 51 Gamaliël, een Leeraer der Wet, in weerde gehouden by al het volck, ende geboodt datmen de Apostelen 52 een weynich soude doen buyten [staen].
51 Dese meyntmen den selven te zijn, aen wiens voeten d’Apostel Paulus in de Wet onderwesen is geweest, Actor. 22.3.
52 Gr. eenen korten. N. tijt.
 
35 Ende seyde tot haer, Ghy Israëlitische mannen, siet voor u wat ghy doen sult, aengaende dese menschen.
36 m Want 53 voor dese dagen stondt 54 Theudas op, seggende dat hy 55 wat was, dien een getal van ontrent vier hondert mannen 56 aenhinck: welcke is omgebracht, ende alle die hem gehoor gaven zijn verstroyt, ende tot niet geworden.
m Actor. 21.38.
53 D. voor desen tijdt. want het was al eenige jaren geleden.
54 De histori-schrijver Iosephus Antiq. l. 20. cap. 2. maeckt mentie van eenen oproerigen Theudas, die hem opgeworpen heeft als Cuspius Fadus Stadt-houder over Iudea was onder den Keyser Claudius, maer sulcks is na desen tijt geschiet ende na de doot van Herodes Agrippa. Soo dat Gamaliël hier dan spreeckt van eenen anderen Theudas, die ten tijden des Keysers Augusti ofte Tiberij geweest is.
55 D. wat groots, gelijck Actor. 8.9.
56 Gr. aenkleefde.
 
37 57 Na hem stond op 58 Iudas Galileus, 59 inde dagen 60 der beschrijvinge, ende maeckte veel volcks afvalligh achter hem: ende dese is oock vergaen, ende alle die hem gehoor gaven, zijn verstroyt geworden.
57 D. nae desen Theudas.
58 Dese wort anders genaemt Iudas Gaulonites, die het volck oproerich maeckte, als Archelaus afgeset ende gebannen zijnde, de Romeynen het lant van Iudea tot een provincie maeckten, ende door hare stadthouders voortaen lieten regeren, ende tot dien eynde het landt lieten beschrijven. siet Ioseph. lib. 18. cap. 1. ende lib. 20. capit. 3. Iosephus maeckt noch mentie van eenen andere oproerigen Iudas, den sone vanden moordenaer Ezechias, die voor desen oproer verweckte als Archelaus nae Roomen was gereyst, om in sijns Vaders Herodis plaetse gestelt te worden, Antiq. l. 17.12. ende de bell. Iud. lib. 2. cap. 2.
59 D. ten tijde.
60 Dese beschrijvinge en is niet de selve daer van gesproken wort Luc. 2. versen 1, 2. want die geschiedde sonder oproer: ende wort de eerste genaemt ten aensien van dese tweede, die daer na gedaen is over Iudea, ende met oproer gemenght: welcken dese Iudas verweckte. Iosephus Antiq. lib. 18. cap. 1.
 
38 Ende nu segge ick u lieden, 61 houdt af van dese menschen, ende laet’se [gaen], n want indien 62 desen raedt, ofte dit werck 63 uyt menschen is, soo sal het 64 gebroken worden.
61 Namel. dat ghy haer geen quaet meer en doet.
n Prov. 21.30. Iesai. 8.10. Matth. 15.13.
62 D. dit onderstaen ofte bedrijf der Apostelen.
63 D. van menschen ende uyt menschelicke autoriteyt aengenomen. Matth. 21.25.
64 Gr. ontbonden.
 
39 Maer indien het 65 uyt Godt is, so en condt ghy dat niet 66 breken, op dat ghy niet 67 misschien gevonden en wort oock o tegen Godt te strijden.
65 D. uyt Godtlicke autoriteyt ende bevel aengestelt.
66 Gr. ontbinden.
67 Ofte, t’ eeniger tijdt.
o Actor. 9.5. ende 23.9.
 
40 Ende sy 68 gaven hem gehoor: ende als sy de Apostelen tot haer geroepen hadden 69 geesselden sy [de selve], ende geboden [haer] dat’se niet en souden spreken 70 in den name Iesu: ende lieten’se gaen.
68 D. sy lieten haer bewegen ende overreden datse sijnen raedt volghden.
69 Gr. sloegen, namelick met roeden ofte geesselen. Dit was haer van Christo voorseght Matth. 10.17. ende 23.34. het selve is oock aen Paulus gedaen. 2.Corinth. 11.24.
70 Siet Actor. 4.18.
 
41 Sy dan gingen henen van het aengesicht des Raedts, p verblijdt zijnde dat sy waren 71 weerdigh geacht geweest 72 om sijns naems wille smaetheyt te lijden.
p Matth. 5.12.
71 N. van Godt, die haer uyt genade dese eere ende weerdigheyt gegeven hadde. Phil. 1.29.
72 D. om de sake ende leere Christi.
 
42 Ende sy en hielden niet op alle dage inden Tempel, ende 73 by de huysen te leeren, ende Iesum Christum te vercondigen.
73 Ofte, van huys tot huys. Siet Actor. 2.46. ende 20.20.

Einde Handelingen 5