Statenvertaling.nl

sample header image

Johannes 18 – Statenvertaling editie 1637

Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)

Edities SV:    

Bijbelboek:    

Hoofdstuk: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Inleiding Bijbelboek
Weergave: Met kanttekeningenZonder kanttekeningen

Johannes 18

1 Christus gaet met sijne Discipelen in een hof. 2 alwaer Iudas komt met de bende, om hem te vangen. 4 welcke bende op Christi aensprake ter aerden valt. 10 Petrus houwt Malchus de oore af, waer over hem Christus bestraft. 13 Christus wort gevangen ende eerst tot Annas, ende van daer tot Caiaphas gebracht. 15 Wort van Petro gevolght, ende daer nae verloochent. 19 van Caiaphas ondervraeght over sijne Discipelen ende leere. 22 van een der dienaren geslagen, welcken hy daer over bestraft. 25 Wort van Petro noch tweemael verloochent. 28 Voor Pilatus in ’t Richt-huys gebracht, die nae sijne beschuldinge vraeght, ende hem het oordeel der Ioden wil overgeven. 33 Wort van Pilato ondervraeght nae sijn Coninckrijck, ’t welck hy betuyght van dese wereldt niet te zijn. 38 Pilatus verklaert hem onschuldigh, ende wil hem los laten. 40 maer de Ioden begeeren Barabbam.
 
1 a IEsus dit geseght hebbende 1 ginck uyt met sijne Discipelen over de beke 2 Cedron, daer een hof was, in welcken hy ginck ende sijne Disipelen.
a Matth. 26.36. Marc. 14.32. Luc. 22.39. 2.Sam. 15.23.
1 D. ginck voort henen. want dat hy uyt het huys ende stadt al gegaen was schijnt te blijcken uyt Ioan. 14.31. Siet vers 4.
2 Dit was een beke vlietende door een donckere valleye tusschen de stadt Ierusalem, ende den olijfbergh. waer van oock vermelt wort. 2.Sam. 15. vers 23. 2.Reg. 23. versen 6, 12. Ierem. 31.40. ende elders.
 
2 Ende Iudas, die hem verriet, wist oock die plaetse, dewijle Iesus aldaer dickwils 3 vergadert was geweest met sijne Discipelen.
3 N. derwaerts tegen den nacht met sijne Discipelen uyt de stadt Ierusalem vertreckende. Luc. 21.37. daer hy oock somwijlen sijne Discipelen in ’t besonder onderwees Matt. 24.3.
 
3 b Iudas dan genomen hebbende 4 de bende [crijghsknechten], ende [eenige] dienaers 5 van de Overpriesters ende Phariseen, quam aldaer met lanteernen, ende 6 fackelen, ende wapenen.
b Matt. 26.47. Marc. 14.43. Luc. 22.47.
4 N. die van des Keysers wegen voor den Tempel plachten de wacht te houden, ende ten dienste van de Overpriesters dickwils gebruyckt te worden. Siet Matth. 27.65.
5 Gr. uyt.
6 Gr. Lampades, ’t welck oock lampen die met olye plegen voorsien te worden beteeckent. Matth. 25.1, etc.
 
4 Iesus dan wetende alles wat over hem komen soude, 7 ginck uyt, ende seyde tot haer, Wien soeckt ghy?
7 N. van de plaetse des hofs daer hy was haer in ’t gemoet, om te toonen dat hy hem selven gewillichlick over gaf in den doodt.
 
5 Sy antwoorden hem, Iesum den Nazarener. Iesus seyde tot haer, Ick ben ’t. Ende Iudas die hem verriet, stondt oock by haer.
6 Als hy dan tot haer seyde, Ick ben ’t, gingen sy achterwaerts, ende 8 vielen ter aerde.
8 Namel. door sijne Goddelicke kracht nedergeslagen zijnde, om te toonen dat hy hare handen lichtelick hadde konnen ontkomen, indien hy gewilt hadde.
 
7 Hy vraeghde haer dan 9 wederom, Wien soeckt ghy? Ende sy seyden, Iesum den Nazarener.
9 N. na datse weder op-gestaen waren.
 
8 Iesus antwoordde, Ick hebbe u geseght dat ick’t ben. Indien ghy dan my soeckt, so laet 10 dese 11 henen gaen.
10 N. mijne Discipelen.
11 N. sonder haer leet te doen: gelijck sy alle hem verlaten hebben, ende gevlucht zijn Matth. 26.56.
 
9 12 Op dat het woordt vervult soude worden, dat 13 hy geseght hadde: c uyt den genen die ghy my gegeven hebt, en hebbe ick niemandt verloren.
12 N. Heeft hy dit geseght; ofte, is dit geschiet.
13 N. Christus. Ioa. 17.12. alwaer hy spreeckt van hare bewaringe ter salicheyt. Doch Ioannes spreeckt hier van hare bewaringe in dit leven, also ’t selve voor dien tijdt oock tot hare salicheyt voorderlick, ende eenichsins noodich was, om de swackheyt hares geloofs. Siet diergelijcke toepassinge. Matth. 8.17.
c Ioan. 6.39. ende 10.28. ende 17.12.
 
10 d Simon Petrus dan 14 hebbende een sweert, trock ’t selve [uyt], ende sloegh des Hoogen-Priesters dienstknecht, ende hieuw sijne rechter oore 15 af. Ende de name des dienstknechts was Malchus.
d Matth. 26.51. Marc. 14.47. Luc. 22.50.
14 N. gelijck de reysende lieden somwijlen plachten sweerden mede te dragen tegen de straet-schenders ende andere particuliere geweldigers: ’twelck in hem selven niet ongeoorloft en is, alsmen blijft binnen de palen van noodige bescherminghe. Doch Petrus heeft hier sijn sweert mis bruyckt, tegen de gene, die van de Overheyt gesonden waren: waerom hy oock daer over van Christo bestraft wort. Siet hier van oock Luc. 22.38.
15 Doch Christus heelde de selve wederom. Luc. 22.51.
 
11 Iesus dan seyde tot Petrum, 16 Steeckt uw’ sweerdt in de scheede. 17 Den e drinck-beker die my de Vader gegeven heeft, sal ick dien niet drincken?
16 Gr. werpt, dat is, steeckt haestelick. Siet hier van de reden Matth. 26.52.
17 D. dit bitter lijden, het welck my de Vader opgeleght heeft, sal ick dat niet lijden? siet Mat. 20. vers 22.
e Matth. 20.22. ende 26.39.
 
12 De bende dan, ende de Overste over duysent, ende de dienaers 18 der Ioden namen Iesum gesamentlick, ende bonden hem.
18 D. der Overste der Ioden. Siet vers 3.
 
13 f Ende leydden hem henen, 19 eerst tot g Annam: want hy was des wijfs vader van Cajaphas, welcke des selven jaers Hooge-priester was.
f Matth. 26.57. Marc. 14.53. Luc. 22.54.
19 Ende daer nae tot Cajapham, gelijck blijckt vers 24. So dat het gene hier nae inden text volgt, niet in het huys van Annas, maer van Cajaphas, geschiet is.
g Luc. 3.2.
 
14 h Cajaphas nu was de gene die den Ioden geraden hadde, dat het nut was dat een mensche voor het volck storve.
h Ioan. 11.50.
 
15 i Ende Simon Petrus 20 volghde Iesum, ende 21 een ander discipel. Dese discipel nu was den Hoogenpriester bekent, ende ginck met Iesu in des Hoogenpriesters 22 sale.
i Matth. 26.58. Marc. 14.54. Luc. 22.54.
20 N. van verre, na het huys van Cajaphas. Matt. 26.58.
21 Sommige meynen dat dese discipel Ioannes selve geweest is. Doch dit en is niet seker.
22 Ofte, paleys.
 
16 Ende Petrus stont buyten aen de deure. De ander discipel dan, die den Hoogenprister bekent was, ginck uyt, ende 23 sprack met de deur-waerster, ende bracht Petrum in.
23 Ofte, seyde tot de deurwaerster: N. datse hem soude willen inlaten.
 
17 De dienstmaeght dan die de deurwaerster was, 24 seyde tot Petrum, En zijt oock ghy niet uyt de discipelen van desen mensche? Hy seyde, Ick en ben niet.
24 Namel. als sy hem daerna by het vyer sach staen. Luc. 22.56.
 
18 Ende de dienstknechten ende 25 de dienaers stonden, hebbende een kool-vyer gemaeckt, om dat het 26 koudt was, ende warmden haer. k Petrus stont by haer ende warmde hem.
25 Dese schijnen geweest te zijn de dienaers van het gerichte, ofte van den Raedt der Ioden.
26 Gr. koude.
k Matth. 26.67. Marc. 14.69. Luc. 22.55.
 
19 De Hooge-priester dan vraeghde Iesum 27 van sijne discipelen, ende 28 van sijne leere.
27 D. wie sy waren, hoe vele, ende waer toe hy Discipelen vergaderde: of het niet en was om oproer ende aenhanck te maken.
28 Namel. of die niet en verschilde van de leere Mosis: ofte der Phariseen.
 
20 Iesus antwoordde hem, l Ick hebbe vry uyt gesproken 29 tot de werelt: ick hebbe alle tijdt geleert inde Synagoge ende inden Tempel, daer de Ioden 30 van alle plaetsen t’samen komen: ende 31 in’t verborgen en hebbe ick niets gesproken.
l Ioan. 7.26.
29 D. tot de menichte van al het volck.
30 Andere lesen alle tijdt, ende sommige alle.
31 N. gelijck plachten te doen die oproer willen maken, ofte het volck met valsche leere verleyden.
 
21 Wat ondervraeght ghy my? ondervraeght de gene die’t gehoort hebben, wat ick tot haer gesproken hebbe: siet, dese weten wat ick geseght hebbe.
22 Ende als hy dit seyde, een van de dienaren die daer by stondt, m gaf Iesu 32 eenen kinneback-slagh, seggende, Antwoordt ghy alsoo den Hoogenpriester?
m Ierem. 20.2. Actor. 23.2.
32 Ofte, eenen slach met eenen stock, ofte gaerde.
 
23 Iesus antwoordde hem, Indien ick qualick gesproken hebbe, 33 betuyght van het quade: ende indien wel, waerom slaet ghy my?
33 D. bewijst waerinne ick qualick gesproken hebbe.
 
24 ( n Annas dan hadde hem gebonden 34 gesonden tot Cajaphas den Hoogenpriester.)
n Matth. 26.57. Marc. 14.53. Luc. 22.54.
34 Siet hier voren vers 13.
 
25 o Ende Simon Petrus stont ende warmde hem: 35 sy seyden dan tot hem, En zijt oock ghy niet uyt sijne discipelen? Hy loochende het, ende seyde, Ick en ben niet.
o Matth. 26.71. Marc. 14.69. Luc. 22.58.
35 N. die daer tegenwoordigh waren: ’t welck van een dienst-maecht eerst is begonnen, vers 17. ende daerna van eenige andere mede geschiet is. siet Marc. 14.69.
 
26 Een van de dienstknechten des Hoogenpriesters, die maeghschap was van den genen dien Petrus de oore afgehouwen hadde, seyde, Hebbe ick u niet gesien inden hof met hem?
27 Petrus dan loochende het wederom. p Ende terstont 36 craeyde de haen.
p Ioan. 13.38.
36 N. voor de tweede-mael, tegen het aenkomen des dageraets. Marc. 14.72.
 
28 q Sy dan leydden Iesum 37 van Cajapha in het 38 Recht-huys. Ende het was 39 smorgens vroech: ende sy en gingen niet in het Recht-huys, r op dat sy niet 40 verontreynicht en souden worden, maer op dat sy 41 het Pascha eten mochten.
q Matth. 27.1. Marc. 15.1. Luc. 22.66. ende 23.1.
37 D. van het huys Cajaphe.
38 Gr. Praitorion, welck was de woonplaetse des Stadt-houders Pilati, daer hy oock ’t gerechte hield.
39 Ofte, morgenstont.
r Actor. 10.28. ende 11.3.
40 N. nae haer gemeyn gevoelen: Act. 10.28. ende 11.3. want andersins en leestmen niet dat het in de wet verboden is in eens heydens huys te gaen.
41 D. het Paesch-lam, ’t welck sy dien aenstaenden avondt eerst souden slachten ende eten, ende dat van de onreyne niet en mocht gegeten worden. Num. 9.10. De reden hier van siet op de aenteeck. Matth. 26.20.
 
29 Pilatus dan ginck tot haer 42 uyt, ende seyde, Wat beschuldinge brenght ghy tegen desen mensche?
42 Namel. buyten het Recht-huys, om haer te gelieven.
 
30 Sy antwoordden ende seyden tot hem, Indien dese geen quaet-doender en ware, so en souden wy hem u niet overgelevert hebben.
31 Pilatus dan seyde tot haer, Neemt ghy hem, ende oordeelt hem na uwe wet. De Ioden dan seyden tot hem, Het en is ons 43 niet geoorloft yemandt te dooden.
43 N. ofte om niet onreyn ende alsoo onbequaem te worden om het Pascha te eten: ofte veel meer om dat haer de macht was genomen van de Romeynen, om yemant met der doot te straffen, sonder consent van den Roomschen Stadt-houder.
 
32 s Op dat het woordt Iesu vervult wierde, dat hy 44 geseght hadde, beteeckenende hoedanigen doot hy sterven soude.
s Matth. 20.19. Ioan. 12.33.
44 N. Mat. 20.19. ende elders, te weten, dat hy den Heydenen soude over-gelevert worden, ende van haer gegeesselt ende gekruyst worden: met welcke soorte des doodts de Romeynen plachten te straffen de gene, die soodanige misdaden begaen hadden daer Christus mede beschuldight wierd, namelick van hem tot Coninck op te werpen, ende oproer te maken.
 
33 t Pilatus dan ginck wederom in het Recht-huys, ende riep Iesum, ende seyde tot hem, Zijt ghy de Coninck der Ioden?
t Matth. 27.11. Marc. 15.2. Luc. 23.3.
 
34 Iesus antwoordde hem, Seght ghy dit 45 van u selven, of hebben’t u 46 andere van my geseght?
45 N. om van my naerder onderricht te worden.
46 N. om my daermede by u te beschuldigen.
 
35 Pilatus antwoordde, Ben ick 47 een Iode? uw’ volck ende de Overpriesters hebben u aen my overgelevert: wat hebt ghy gedaen?
47 N. dat ick, gelijck de Ioden, begeerich soude zijn om te weten, wat van den Coninck, ofte Messias is, dien de Ioden verwachten.
 
36 Iesus antwoordde, v Mijn Coninckrijck en is niet 48 van dese werelt: Indien mijn Coninckrijck van dese werelt ware, so souden mijne dienaers gestreden hebben, op dat ick den Ioden niet en ware overgelevert: maer nu en is mijn Coninckrijck niet 49 van hier.
v Ioan. 6.15. 1.Tim. 6.13.
48 Gr. uyt. D. ick ben wel de beloofde Coninck der Ioden, maer dat en streckt niet tot nadeel van de heerschappye des Roomschen Keysers, alsoo mijn Coninckrijck niet en bestaet in een wereltsche, maer in een geestelicke macht ende regeringe.
49 D. gelijck der wereltscher Coningen heerschappye hier op aerden is.
 
37 Pilatus dan seyde tot hem, 50 Zijt ghy dan een Coninck? Iesus antwoordde, 51 Ghy seght dat ick een Coninck ben. Hier toe ben ick geboren, ende hier toe ben ick in de werelt gecomen, op dat ick der waerheyt 52 getuygenisse geven soude. Een yegelijck 53 die uyt de waerheyt is, 54 hoort mijne stemme.
50 Ofte, zijt ghy dan niet een Coninck? ofte, soo zijt ghy dan een Coninck.
51 Van dese maniere van spreken siet d’aenteeck. Matt. 26.25.
52 D. vrymoedelick belijde ende leere.
53 Dat is, die door het woort der waerheyt weder-geboren is, ende volgens dien, de salighmakende waerheyt lief heeft.
54 N. geerne, ende alsoo dat hy deselve aenneemt ende gelooft.
 
38 Pilatus seyde tot hem, 55 Wat is waerheyt? Ende als hy dat geseght hadde ginck hy wederom 56 uyt tot den Ioden, ende seyde tot haer, x Ick en vinde geen 57 schult in hem.
55 Aldus spreeckt hy, niet om van Christo onderwesen te zijn, maer als Christi woorden met verachtinge verwerpende.
56 N. uyt het Rechthuys daer hy wederom ingegaen was, om Christum te ondervragen.
x Matth. 27.24. Luc. 23.4.
57 Gr. sake, ofte, oorsake, die hem des doots soude schuldigh maken.
 
39 Doch ghy hebt y een gewoonte, dat ick u op het Pascha eenen los late. Wilt ghy dan dat ick u den Coninck der Ioden los late?
y Matt. 27.15. Mar. 15.6. Luc. 23.17.
 
40 Sy dan riepen alle wederom, seggende, z Niet desen, maer Barabbam: a Ende Barabbas was een 58 moordenaer.
z Actor. 3.14.
a Matth. 27.16. Marc. 15.7. Luc. 23.19.
58 Ofte, straetschender, ende oproer-maker. Luc. 23. vers 25.

Einde Johannes 18