Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Wetten aengaende de wijse, om schult-offeren te offeren, om versoeninge te doen voor gehoorden, ende verswegenen vloeck, vers 1. Voor onbedacht aenroeren van yet dat onreyn was, 2. Voor lichtveerdich sweeren, 4. Wat hy, die in een van desen schuldich was, doen, ofte offeren moeste, 6. Mitsgaders die hem tegen de geheylichde dingen des Heeren vergrepen hadde, 14. |
| |
| 1 Als nu een 1 mensche sal gesondigt hebben, dat hy gehoort heeft eene stemme 2 des vloecks, daer van hy getuyge is, ’t zy dat 3 hy ’t gesien, ofte 4 geweten heeft: indien hy ’t 5 niet te kennen en geeft, so sal hy sijne 6 ongerechticheyt dragen. |
| 1 Hebr. ziele, ende soo in ’t volgende. Siet Gen. 12. op vers 5. |
| 2 D. der lasteringe tegens Godt, (als ond. 24.10, 11.) ofte sijnen naesten, (als 2.Sam. 16.7.) uytgeworpen. |
| 3 D. selfs in persoone by de vloeckinge geweest is. |
| 4 D. uyt het verhael van andere gehoort heeft. |
| 5 T.w. aen de Overheyt, belet zijnde door eenige menschelicke swackheyt, van bloodicheyt, vreese, toegenegentheyt, ende versuyminge, etc. |
| 6 D. hy sal lijden de straffe die hy door soodanige misdaet der stilswijginge verdient heeft. Siet dese maniere van spreken ond. vers 17. ende cap. 17.16. ende 20.20. Num. 14.33. Ies. 53.11. etc. ende soo wort sonde, ofte, ongerechticheyt voor straffe genomen, Genes. 19.15. Num. 18.1. Siet Genes. 4. op het vers 13. |
| |
| 2 a Ofte wanneer een mensche eenich 7 onreyn dinck sal aengeroert hebben, ’t zy het doode aes van een wildt onreyn gedierte, of het doode aes van een onreyn vee, ofte het doode aes van een onreyn 8 kruypende gedierte: al ist voor hem 9 verborgen geweest, nochtans is hy onreyn ende schuldich: |
| a Hag. 2.14. 2.Corinth. 6.17. |
| 7 Verstaet dit van de ceremoniale onreynicheyt, daer van siet breeder ond. cap. 11. ende Deut. 14. |
| 8 Siet Genes. 1. op het vers 20. |
| 9 Soo dat hy niet geweten en heeft, dat hy die aengeroert hadde. |
| |
| 3 Ofte als hy sal aengeroert hebben de onreynicheyt eenes menschen, 10 nae alle sijne onreynicheyt, daer mede hy onreyn wort: ende het is voor hem verborgen geweest: ende hy 11 is ’t gewaer geworden, so is hy schuldich: |
| 10 D. in eenige soorte der onreynicheyt daer met een mensche nae de wet der ceremonien onreyn worden konde. Siet van de gemeyne soorten deser onreynicheyt ond. capp. 11. 12. 13. 15. ende 17. |
| 11 Hebr. heeftet geweten. Alsoo vers 4. |
| |
| 4 Ofte als een mensche sal gesworen hebben, onbedachtelick met sijne lippen 12 uytsprekende om quaet te doen, oft om goet te doen, nae al wat de mensche inden eedt onbedachtelick uytspreeckt, ende het is voor hem 13 verborgen geweest: ende hy is ’t gewaer geworden, so is hy aen 14 een van dien schuldich: |
| 12 T.w. aen sijnen naesten. van het quade is een exempel, 1.Sam. 25.22. Item Actor. 23.12. van het goede Marc. 6.23. |
| 13 T.w. door bekoringe ende ontsteltheyt sijnes geestes. |
| 14 T.w. Aen eene van de voorgemelde misdaden. |
| |
| 5 Het 15 sal dan geschieden, 16 als hy aen een van die schuldich is: dat hy belijden sal, 17 waer in hy gesondigt heeft: |
| 15 D. dan sal dese volgende wet onderhouden worden. |
| 16 And. om dat hy, etc. |
| 17 D. in welck van de voorgemelte stucken. And. dat hy daer in gesondigt heeft. |
| |
| 6 Ende tot sijn 18 schult-offer den HEERE voor sijne sonde, die hy gesondigt heeft, brengen sal, een wijfken van 19 kleyn vee, een lam, ofte eene jonge geyte, voor 20 de sonde: so sal de Priester voor hem van wegen sijne sonde versoeninge doen. |
| 18 Verstaet de offerhande die gedaen wert voor de sonde, die uyt swackheyt geschiedde, ende evenwel den mensche schuldich maeckt voor Godt. Siet van dit offer oock ond. vers 16. ende 6.17. ende 7.1. |
| 19 Siet bov. 1. op’t vers 2. |
| 20 And. ten sond-offer. Siet bov. 4. op’t vers 2. |
| |
| 7 b Maer 21 indien sijne hant soo veel niet bereycken en kan, 22 als genoech is tot een kleyn vee, so sal hy [tot] sijn offer voor de schult, die hy gesondicht heeft, den HEERE twee tortelduyven, ofte twee 23 jonge duyven brengen, eene ten sond-offer, ende eene ten brand-offer. |
| b Ond. 12.8. Luc. 2.24. |
| 21 D. indien hy de macht niet en heeft van wegen sijne armoede. Alsoo ond. vers 11. ende c. 25. vers 26. |
| 22 Hebr. de genoechsaemheyt van een kleyn vee. |
| 23 Hebr. Sonen der duyve. Alsoo vers 11. siet bov. 1. op’t vers 14. |
| |
| 8 Ende hy sal die tot den Priester brengen, dewelcke eerst die sal offeren, die tot het sond-offer is: ende sal haer hooft c met sijnen nagel nevens haren necke splijten, maer niet afscheyden. |
| c Bov. 1.15. |
| |
| 9 Ende van het bloet des sond-offers sal hy aen de wandt des altaers sprengen: maer het overgeblevene van dien bloede sal uytgedouwt worden aen den bodem des altaers: het is een sond-offer. |
| 10 Ende de andere sal hy ten brand-offer maken d 24 nae de wijse: so sal de Priester voor hem van wegen sijne sonde, die hy gesondigt heeft, versoeninge doen, ende het sal hem vergeven worden. |
| d Lev. 1.15. |
| 24 Ofte, nae het recht; D. nae de maniere, die daer van gestelt was, ende daerom recht was ende wettelick. Soo wort het Hebr. woort meermaels genomen. Verg. Gen. 40.13. ende siet de aent. daer op. |
| |
| 11 Maer indien sijne hant niet reycken en kan aen twee tortel-duyven, ofte twee jonge duyven, so sal hy, 25 die gesondigt heeft, tot sijne offerhande brengen het 26 tiende deel van een Epha meel-bloeme ten sond-offer: hy en sal geen olie daer over doen, noch wyeroock daer op leggen, want het een sond-offer is. |
| 25 And. voor dat hy gesondicht heeft. |
| 26 Genaemt Gomer, Exod. 16.36. houdende 43 eyer-schalen. Deser 10 zijn een Epha, houdende tienmael soo veel, D. soo veel als in 432 eyer-schalen soude gaen. ’t zijn maten van drooge waren. |
| |
| 12 Ende hy sal dat tot den Priester brengen, ende e de Priester sal sijne hant vol daer van ter gedachtenisse des selven grijpen, ende f dat aensteken op den altaer, 27 op de vyer-offeren des HEEREN: het is een sond-offer. |
| e Levit. 2.2. |
| f Levit. 4.35. |
| 27 And. Nae de maniere der vyer-offeren. Siet bov. 3. op het vers 5. |
| |
| 13 So sal de Priester voor hem versoeninge doen over sijne sonde, die hy gesondigt heeft in eenige van die 28 [stucken], ende het sal hem vergeven worden: ende g het 29 sal des Priesters zijn, gelijck het spijs-offer. |
| 28 T.w. der sonden in ’t begin deses cap. vermelt. |
| g Levit. 2.3. |
| 29 Namelick, dat overich is. |
| |
| 14 Wyder sprack de HEERE tot Mose, seggende: |
| 15 Als een 30 mensche door overtredinge overtreden, ende door afdwalinge 31 gesondigt sal hebben [wat ontwendende] van de 32 heylige dingen des HEEREN: so sal hy tot 33 sijn schult-offer den HEERE brengen eenen volkomenen Ram uyt de kudde, 34 met uwe schattinge h aen silveren sikelen, 35 nae i den sikel des Heylichdoms, ten schult-offer. |
| 30 Hebr. ziele. |
| 31 And. gesondicht sal hebben [in yets] van de heylige dingen, etc. Ofte, om de heylige dingen. |
| 32 Hebr. van de heylicheden des Heeren. D. vande dingen, die den Heere geheyligt zijn, ende tot een heylich gebruyck afgesondert. Alsoo in ’t volgende vers etc. ende cap. 22. vers 2. ende verg. ond. cap. 16.4. ende 19.24. |
| 33 Hebr. sijne schult, D. offerhande voor sijne schult. siet bov. cap. 4. op het vers 3. |
| 34 D. met soo veel gelts, als de Priester schatten sal het ontkeerde goet weert te zijn. Verg. ond. 22.14. ende cap. 27. |
| h Levit. 27.2, 3, etc. |
| 35 Dewelcke noch soo vele dede als de gemeyne sickel, te weten, ontrent eenen halven rijcxdaelder. Siet Genes. 23. op ’t vers 15. |
| i Exod. 30.13. |
| |
| 16 So sal hy, dat hy sondigende [heeft ontwendt] van de heylige dingen, weder geven, ende sal des selven vijfde deel daerenboven toedoen, dat hy den Priester geven sal: also sal de Priester met den ram des 36 schult-offers voor hem versoeninge doen, ende het sal hem vergeven worden. |
| 36 Siet bov. op’t vers 6. |
| |
| 17 Ende indien een mensche sal gesondigt hebben, ende gedaen [tegen] een van alle geboden des HEEREN, het welcke niet en soude gedaen worden: al ist dat hy ’t niet geweten en heeft, nochtans is hy schuldich, ende sal sijne 37 ongerechticheyt dragen. |
| 37 Siet bov. op ’t vers 1. |
| |
| 18 Ende hy sal eenen volkomenen ram uyt de kudde tot den Priester brengen met uwe schattinge, ten schult-offer: ende de Priester sal voor hem versoeninge doen over sijne afdwalinge, door welcke hy afgedwaelt is, die hy niet geweten en hadde, so sal ’t hem vergeven worden. |
| 19 Het is een schult-offer: hy heeft sich 38 voorseker schuldich gemaeckt aen den HEERE. |
| 38 Hebr. hem schuldich makende, heeft hy hem schuldich gemaeckt. D. of hy wel door onwetentheyt, ofte onvoorsichticheyt, oft vergetenisse, oft haesticheyt, oft eenige andere swackheyt hem vergrepen heeft, so heeft hy nochtans sonde gedaen die straffe weerdich is. Verg. Luc. 12.48. |
