Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Onder de namen van twee wijven, Ohola ende Oholiba, stelt Godt wijtloopich voor, de hoereryen ende overspeelderyen van Samaria ende Ierusalem, ofte Israel ende Iuda, vers 1, 2, etc. item 36, etc. Dies dese beyde onversadelicke overspeelderssen geoordeelt ende getrackteert moesten worden nae’t recht, dat daer toe staet, 22, etc. item 45, etc. |
| |
| 1 VOorder geschiedde des HEEREN woort tot my, seggende: |
| 2 Menschen kint, daer waren 1 twee wijven, eener moeder dochteren. |
| 1 Verstaet Iuda, ende de 10 stammen, beyde afkomstich uyt Israel. Vergel. Ier. 3.7, 8, 10. ende bov. 16.44, 45. |
| |
| 3 Dese 2 hoereerden in a Egypten: in hare 3 jeucht hoereerdense: daer wierden hare borsten gedruckt, ende daer wierden de tepelen haers maechdoms 4 betast. |
| 2 D. bedreven Afgoderye. Siet Levit. 17. op vers 7. ende bov. 20.8. ende ond. versen 8, 19, etc. |
| a Ezech. 20.8. |
| 3 Als ickse eerst tot mijn volck aennam. siet Ier. 2.2. Hos. 2.2. met d’aenteeck. |
| 4 Ofte, gehandelt. Hebr. sy handelden, ofte, betasteden. Dat is, men dedet, het wiert gedaen. Hare afgodische handelingen worden alsoo verbloemder wijse verhaelt. alsoo onder vers 8, etc. And. bedorven, ofte, verbroken. |
| |
| 4 Hare 5 namen nu waren 6 Ohola de 7 grootste, ende 8 Oholiba hare suster: ende sy wierden 9 mijne, ende baerden sonen ende dochteren: dit waren 10 hare namen: Samaria is Ohola, ende Ierusalem Oholiba. |
| 5 Verstaet figuerlicke namen. |
| 6 D. hare Tente, ofte, Tabernakel, alsoo noemt Godt de tien stammen, ende Samaria (hare hooftstadt, Ies. 7.9. als volcht) om dat sy haer van Iuda, Godts Tempel, ende waren dienst hadden afgesondert, ende eenen Godtsdienst apart op haer selven aengestelt. Siet 1.Reg. 12.16, 28, 29, etc. |
| 7 Alsoo worden de tien stammen genoemt van wegen hare macht ende aensien. |
| 8 D. mijne Tente [is] in, ofte, onder haer. Alsoo noemt Godt Ierusalem ende Iuda, om dat sijn Tempel ende Godtsdienst aldaer waren, die hy selfs hadde verordineert. |
| 9 Ofte, waren mijne. Hebr. my. D. ick trouwdese, ofte, hadse getrouwt, ende een houwelicx verbont met haer gemaeckt. siet bov. 16.8, 20. want dese namen geeft haer Godt van ’tgene onder het staende houwelick gebeurt is. |
| 10 Verstaet eygentlicke, ende niet figuerlicke, namen. |
| |
| 5 Ohola nu hoereerde, zijnde 11 onder my: ende sy wert verlieft op hare 12 boelen, op de 13 Assyriers die 14 nae by waren: |
| 11 D. hoewelse mijne getrouwde vrouwe, ende onder mijne subjectie was, so wertse my nochtans ontrouw, ende boeleerde met anderen, in mijne plaetse. gelijck het Hebr. woort oock kan worden overgesett, doch niet sonder alsulcke vervullinge van den sin. |
| 12 De heydensche volcken, met welcken sy verbont maeckte, ende der selver afgoden aennam. siet vers 7, 30, etc. |
| 13 Hebr. Assur. |
| 14 Siet 2.Reg. 15.19. ende Iesa. 7.8, 17, 18. Hose. 8.9, 10, etc. |
| |
| 6 Becleedt met hemels-blaeuw, Vorsten, ende Overheden, altemael 15 gewenschte jongelingen: ruyteren, rijdende op peerden. |
| 15 Hebr. Iongelingen der begeerte, ofte, des wenschs, D. begeerlicke, gewenschte, ende alsoo, lieflicke, aengename, etc. alsoo vers 12, 23. |
| |
| 7 Also 16 dreef sy hare hoererye met de selve, die alle de keure der 17 kinderen Assurs waren: ende 18 met allen op de welcke sy verlieft was, met alle der selver dreckgoden verontreynichde sy haer. |
| 16 Hebr. eygentlick gaf, ofte, overgaf sy hare hoereryen aen hen. D. sy stelde haer als eene onverschaemde hoere. |
| 17 D. Assyriers. siet bov. 16.26. alsoo vers 23. ende kinderen van Babel. vers 15, 23. |
| 18 Ofte, de woorden een weynich versett zijnde, aldus: ende sy verontreynichde haer met alle der selver dreckgoden, ende met alle, op de welcke sy verlieft was. |
| |
| 8 Sy en verliet oock niet hare hoereryen [gebracht] uyt 19 Egypten: want sy hadden by haer in hare jeucht gelegen, ende sy hadden de tepelen hares maechdoms 20 betastet: ende sy hadden hare hoererye over haer uytgestort. |
| 19 Als boven vers 3. men kan dit specialick duyden op de afgoderye der goudene kalveren, eerst in de woestyne, daer na te Dan ende Bethel opgericht, ende op de verbonden, met Egypten gemaeckt. siet 2.Reg. 17.4. |
| 20 Als. bov. vers 3. |
| |
| 9 Daerom gaf ick haer in de hant harer boelen over: in de hant der kinderen b Assurs, op de welcke sy 21 verlieft was. |
| b 2.Reg. cap. 17. ende 18. |
| 21 Ende nochtans van de selve naderhant was afgevallen 2.Reg. 17.4. |
| |
| 10 Dese 22 ontdeckten hare schaemte; hare sonen ende hare dochteren namense wech, maer 23 haer doodden sy met den sweerde: ende sy kreech eenen 24 name onder de wijven, na datmen 25 gerichten over haer geoeffent hadde. |
| 22 Siet bov. 16.37. |
| 23 Het principaelste corpus vanden volcke. Vergel. ond. vers 25. |
| 24 D. sy wert vermaert, als een bysonder exempel ende spiegel van Godts rechtveerdich oordeel, onder alle volckeren. |
| 25 D. haer gestraft, om hare trouwloosheyt, tegen Godt ende hare bontgenooten begaen. |
| |
| 11 Als hare suster 26 Oholiba [dit] sach, so verdorf sy hare minne noch meer dan 27 die, ende hare hoereryen meer dan de hoereryen van hare suster. |
| 26 Ierusalem ende Iuda, als bov. vers 4. |
| 27 Sy maeckte’t arger dan Ohola. D. de 10 stammen, haer niet spiegelende aen der selver exempel. Vergel. dit met Ierem. 3.8, 9, 10, 11, ende bov. 16.47, 51. |
| |
| 12 Sy wert verlieft op de kinderen c 28 Assurs, de Vorsten, ende Overheden die 29 nae by waren, becleedt met 30 volcomen-cieraet, ruyteren, rijdende op peerden: altemael 31 gewenschte jongelingen. |
| c 2.Reg. 16.7. |
| 28 Siet bov. 16.28. |
| 29 Als bov. vers 5. |
| 30 Hebr. volcomenheyt. T.w. van cieraet. |
| 31 Als bov. vers 6. |
| |
| 13 Doe sach ick datse verontreynicht was: sy 32 hadden beyde eenderley wech. |
| 32 Iuda ginck deselve gangen die Israel gegaen hadde. Siet Gen. 6. op vers 12. ende onder vers 31. |
| |
| 14 Ia sy dede tot hare hoereryen noch meer toe: want doe sy 33 geschilderde mannen aen de 34 wandt sach, de beelden der Chaldeen, geschildert met 35 menie, |
| 33 Hebr. mannen van’t afgemaelde, ofte, geschilderde, ofte, gedruckte, gegraveerde. siet bov. 8. 10. |
| 34 T.w. in haer eygen lant, gelijck de uytlantsche schilderyen, insonderheyt van prachtige natien, over al plegen omgevoert, ende naegeschildert te worden, om de nieusgiericheyt, curieusheyt, ende pracht van vele menschen te voldoen. |
| 35 Siet Ier. 22. op vers 14. |
| |
| 15 Gegordet met een gordel aen hare lendenen, hebbende 36 overvloedich geverwede [hoeden] op hare hoofden, die alle in’t aensien hooftmannen waren, [nae] de gelijckenisse der kinderen Babels van Chaldeen, het 37 lant harer geboorte: |
| 36 Ofte, geverwde overvloedige, ofte, seer nederhangende, swaeyende. |
| 37 Van waer sy in Iuda gevoert waren, ofte immers gemaelt ofte geschildert nae het habijt, datmen in Babel droech. |
| |
| 16 So wert sy op de selve 38 verlieft 39 met het opsien harer oogen: ende sy sondt boden tot hen, nae Chaldeen. |
| 38 Gelijck onkuysche vrouwen op vreemde prachtige schilderyen ontsteken ende versott worden, alsoo ginck het Iuda met de schilderyen der Chaldeen. Siet een begin ende voncke van sulcks 2.Reg. 20.12, 13. etc. bov. 16.29. |
| 39 D. soo haest als sijse met oogen aensach, ontbrandde sy met eene heydensche, vleeschlicke ende afgodische toegenegentheyt. |
| |
| 17 De kinderen van Babel nu quamen tot haer in tot het 40 leger der minnen, ende verontreynichden haer met hare hoererye: oock verontreynichde sy haer met hen; daer na wiert hare ziele van 41 hen 42 afgetrocken. |
| 40 D. om by haer te slapen. D. verbont met haer te maken. |
| 41 Sy vervreemde van de Chaldeen, ende weeck van hen af, lust krijgende tot Egypten. siet vers 21. |
| 42 Ofte, weeck af, scheyde sich, begaf sich af van hen: (nae den aert des onkuyschen brants:) alsoo vers 18, 22, 28. |
| |
| 18 Also ontdeckte sy hare hoererye, ende ontdeckte hare schaemte: doe wert mijne ziele van haer afgetrocken, gelijck als mijne ziele was afgetrocken van hare 43 suster. |
| 43 Israel, ofte de tien stammen, boven genoemt Ohola. |
| |
| 19 Doch sy vermenichvuldichde hare hoereryen, gedenckende aen de dagen harer jeucht, 44 als sy gehoereert hadde in’t lant van 45 Egypten. |
| 44 Ofte, [in] de welcke. ofte hoe. |
| 45 Als bov. vers 3. |
| |
| 20 Ende sy wert verlieft meer dan 46 derselver bywijven: 47 welcker vleesch is [als] het vleesch der eselen, ende welcker vloet is [als] de vloet der 48 peerden. |
| 46 Egyptenaren, D. sy droech haer veel onmatiger ende sotter als andere volcken, die van outs met Egypten waren vereenicht geweest. sommige verstaen hier de Babyloniers ende Chaldeen. |
| 47 Egyptenaren (siet bov. 16.26.) die boven maten seer genegen ende sterck waren, tot lichamelicke ende geestelicke hoererye. |
| 48 Ofte, hencxsten. |
| |
| 21 Also hebt ghy 49 weder opgehaelt de schendelicke daet uwer jeucht: als die van Egypten uwe tepelen betasteden, van wegen de borsten uwer jeucht, |
| 49 Hebr. besocht: welck woort in onse tale somtijts oock in die beteeckeninge gebruyckt wort, alsmen spreeckt van dit ofte dat eens weder te besoecken, beproeven, onderleggen. |
| |
| 22 Daerom, ô Oholiba; alsoo seyt de Heere HEERE; Siet, ick sal uwe 50 boelen, vande welcke uwe ziele is 51 afgetrocken, tegen u verwecken: ende ick salse van rontom tegen u aenbrengen. |
| 50 Siet bov. 16.37. |
| 51 Verstaet van de Chaldeen, als boven vers 17. |
| |
| 23 De kinderen van Babel ende alle Chaldeen, 52 Pekod, ende Soa, ende Koa, [ende] alle kinderen van Assur met hen: gewenschte jongelingen, die alle Vorsten, ende Overheden zijn, Hooftmannen ende vermaerde [lieden], die alle te peerde rijden. |
| 52 Dit zijn namen van landen ofte contreyen, gehoorende onder Babel, ende welcker inwoonderen in het krijchs-heyr vande Babyloniers mede gebruyckt zijn tegen Iuda ende Ierusalem. Verg. wijders Ier. 50.21. met d’aenteeck. sommige houden’t voor namen van Vorsten ofte Krijchsoversten. |
| |
| 24 Die sullen tegen u komen [met] 53 karren, wagenen, ende wielen, ende met eene vergaderinge van volckeren, rondassen, ende schilden, ende helmen; sy sullen, haer rontom 54 tegen u setten: ende ick sal voor haer aengesichte het 55 gerichte stellen, ende sy sullen u richten nae hare 56 rechten. |
| 53 Ofte, strijt-wagens, slach-wagens: ende dan het volgende woort, rijdt-wagens. In’t Hebr. staen dese woorden alle int eenvoudig getal, karre, wagen, wiel, rondasse, schilt, helm, nae’t gebruyck der selver sprake. |
| 54 Dat is, u belegeren. |
| 55 D. ick sal haer het recht voorleggen, datse over u gebruycken sullen, ick sal haer gebruycken als executeurs van mijne gerichten over u, ick salse alsoo regeren, datse u uwen verdienden loon sullen geven. |
| 56 Ofte, wijse, gewoonte, manieren van doen: soo als sy afvallige ende meyneedige, item overspeeldersen, plegen te straffen: siet daer van het volgende. |
| |
| 25 Ende ick sal mijnen 57 yver tegen u setten, datse in grimmicheyt met u sullen handelen; sy sullen uwen neuse, ende uwe ooren 58 afnemen, ende 59 het laetste van u sal door ’t sweert vallen: sy sullen uwe sonen, ende uwe dochteren wechnemen, ende het laetste van u sal door ’t vyer verteert worden. |
| 57 Mijne eernstige ende rechtveerdige wrake over uwe ontrouwe, tegen my begaen. |
| 58 Ofte, wech doen. D. afsnijden: gelijck de Egyptenaers de overspelerssen plachten te doen: waer door vorder verstaen wort alle soorte van wreetheyt, die de vyanden aen haer souden bewijsen. |
| 59 D. dat laetst van u overich is, u overblijfsel. And. u laetste sal zijn dat ghy door ’tsweert vallen sult. D. het eynde: ofte, eyndelick sult ghy, etc. alsoo in’t volgende. |
| |
| 26 Sy sullen u oock uwe kleederen d uyttrecken, ende uwen cieraet-tuych wechnemen. |
| d Ezech. 16.39. |
| |
| 27 So sal ick uwe schendelickheyt van u doen 60 ophouden, mitsgaders uwe hoererye [gebracht] uyt Egyptenlant: ende ghy en sult uwe oogen nae 61 hen niet op heffen, ende aen Egypten niet meer gedencken. |
| 60 Vergel. bov. 22.15. |
| 61 T.w. de Egyptenaren. |
| |
| 28 Want alsoo seyt de Heere HEERE; Siet, ick sal u overgeven in de hant der gener die ghy hatet; inde hant der gener vande welcke uwe ziele is afgetrocken. |
| 29 Die sullen met u handelen uyt haet, ende allen uwen 62 arbeyt wechnemen, ende u e naeckt ende bloot laten: dat uwe hoeren-schaemte ontdeckt worde, mitsgaders uwe schendelickheyt, ende uwe hoereryen. |
| 62 D. al wat ghy met uwen arbeyt verkregen hebt, al u goet. |
| e Ezech. 16.39. |
| |
| 30 Dese dingen 63 salmen u doen: dewijle ghy den heydenen nagehoereert hebt, [ende] om dat ghy u met hare dreckgoden verontreynicht hebt. |
| 63 Ofte, sal ick u doen, sullen sy u doen, om dat het Hebr. woort (als elders) sonder bepalinge van persoonen gestelt is. |
| |
| 31 In den 64 wech uwer suster hebt ghy gewandelt: daerom sal ick haren 65 beker in uwe hant geven. |
| 64 Als bov. vers 13. |
| 65 Den beker mijns toorns, dien sy gedroncken heeft, D. ick sal u met gelijcke straffen straffen, dewijle ghy gelijcke sonden gedaen hebt. Siet Psal. 11. op vers 6. ende Iob 21. op vers 20. Ier. 25.15. etc. |
| |
| 32 Alsoo seyt de Heere HEERE; Ghy sult den beker uwer suster drincken, die diep ende wijt is: ghy sult tot 66 belacchinge, ende spot worden; [de beker] houdt 67 veel in. |
| 66 Als de gene, die haer vol gesopen hebben, plegen te worden. |
| 67 Hebr. Is veel in’t houden, ofte, om te houden. D. daer mach veel drancks in, als wy spreken. |
| |
| 33 Van dronckenschap ende 68 jammer sult ghy vol worden: 69 de beker van uwe suster Samaria, is een beker der verwoestinge, ende der eensaemheyt. |
| 68 Het woort, jammer, ofte, droeffenisse, dient tot verklaringe: als of Godt seyde, ghy sult droncken ende vol worden, maer ’tsal van droeffenisse ende elende zijn. |
| 69 And. van, ofte, met den beker, etc. [die] etc. |
| |
| 34 Ghy sult hem drincken, ende uytsuygen, ende 70 sijne scherven sult ghy bryselen, ende uwe 71 borsten sult ghy afrucken: want ick hebbet gesproken, spreeckt de Heere HEERE. |
| 70 Gelijck de dronckene menschen, als rasende, toornich ende ontstelt zijnde, de drinckvaten wel in stucken smijten: alsoo sult ghy u uytter maten verdrietich ende ontstelt bevinden over mijne straffen. |
| 71 Met dewelcke ghy den geestelicken hoerdom gepleecht hebt: Dat is, ghy sult u selfs van wegen uwe sonden verfoeyen, door ’t gevoel der schricklicke straffen, die u daerom overkomen. |
| |
| 35 Daerom, alsoo seyt de Heere HEERE; Om dat ghy mijner f vergeten, ende my achter uwen 72 rugge geworpen hebt; so draecht ghy oock uwe 73 schendelickheyt, ende uwe hoereryen. |
| f Ierem. 2.32. ende 3.21. ende 13.25. ende 18.15. Ezech. 22.12. |
| 72 Siet 1.Reg. 14. op vers 9. |
| 73 D. de straffe der selver, alsoo ond. vers 49. |
| |
| 36 Ende de HEERE seyde tot my; Menschen kint, soudt ghy 74 Ohola, ende Oholiba g 75 recht geven? ja vertoont se hare grouwelen. |
| 74 Siet bov. vers 4. |
| g Ezech. 20.4. ende 22.2. |
| 75 Siet bov. 20. op vers 4. ende 22.2. |
| |
| 37 Want sy hebben overspel gedaen, ende daer is 76 bloet in hare handen; ende sy hebben met hare dreckgoden overspel gedaen: daer toe hebbense oock hare kinderen, diese 77 my gebaert hadden, voor haer h 78 [door ’t vyer] laten doorgaen, tot 79 spijse. |
| 76 Insonderheyt van hare eygene kinderen. Siet bov. 16.36. ende onder vers 45. |
| 77 Als zijnde Abrahams zaet ende mijne bont-genooten, item geboren, staende noch mijn houwelick met haerlieden. Siet bov. 16. op vers 20. |
| h Ezech. 16.21. ende 20.26, 31. |
| 78 Siet bov. 16.20, 21, 36, 45. met d’aenteeck. item 20.31. |
| 79 T.w. des vyers, D. om door ’t vyer verteert te worden. Verg. bov. 16.20. ende 21.32. met d’aenteeck. |
| |
| 38 Noch hebben sy 80 my dit gedaen: sy hebben 81 mijn Heylichdom ten selven dage verontreynicht, ende mijne i Sabbaten ontheylicht. |
| 80 Ofte, tegen my. |
| 81 And. mijne heylichdommen. D. den Tempel, daer in het heylige ende Alderheylichste waren. |
| i Ezech. 22.8. |
| |
| 39 Want als sy hare kinderen haren dreckgoden k 82 geslacht hadden, so quamense op dien selven dach, in mijn 83 Heylichdom om dat te ontheyligen: ende siet, l alsoo hebbense gedaen in’t midden van mijn huys. |
| k Ezech. 16.21. |
| 82 Ofte, gekeelt. T.w. ter eeren der Afgoden. Siet bov. 16.20, 35. met d’aent. item Iesa. 57.5. |
| 83 Als willende my noch quanswijs oock eenichsins dienen ende eeren. Vergel. 2.Reg. 21.4, 5. Ier. 7.9, 10. ende 11,15. ende bov. 8.3, 6. ende ond. 43.8. |
| l 2.Reg. 21.4, etc. |
| |
| 40 Dit isser oock, datse 84 gesonden hebben tot mannen, die van verre souden komen: tot de welcke als een bode gesonden was, siet so quamense, voor de welcke ghy u wiescht, uwe oogen blanckettedet, ende u met cieraet vercierdet; |
| 84 Om ongeoorlofde verbonden te maken met heydensche volckeren, om welcke aen te locken ende te tracteren, Godt verhaelt, datse gelijcke konsten, pracktijcken, manieren ende wijsen van doen gebruyckt hebben, als de arge snoode hoeren plegen te doen. Vergel. Prov. 7.16, 17, etc. |
| |
| 41 Ende ghy saet op een heerlick bedde, voor ’t welck eene tafel toegericht was: m ende op ’twelcke ghy 85 mijn reuckwerck ende mijne olye geset hadt. |
| m Prov. 7.17. |
| 85 Dat ick u hadde gegeven, daermede ick u, als uwe echte man, begaeft ende verciert hadde, ende dat ghy tot mijner eere schuldich waert te gebruycken. Vergel. Hos. 2.8, 9. ende bov. 16.16, 17, 18, 19. |
| |
| 42 Als nu het geruysch der menichte 86 daerop stille was, so 87 [sonden sy] tot mannen uyt de 88 menichte der menschen, [ende] daer werden wijn 89 suypers aengebracht uyt de woestijne: die deden 90 arm-ringen aen 91 hare handen, ende eene 92 cierlicke kroone op hare hoofden. |
| 86 Te weten, op het voorseyde bedde. D. als dese Susters hare verbonts handelingen met die groote uytlantsche meesters bestiert hadden, sonden sy nae andere. And. ende in haer (N. Iuda ende Israel) was eene stemme van een vrolicke menichte. (D. men hoorder vreuchde (als in hoeren huysen) over de heydensche verbonden) ende met de menichte ofte, vermits de menichte der menschen (D. van’t gemeyn gepeupel) werden Sabeërs aengebracht, etc. |
| 87 T.w. Ohola ende Oholiba. dit is hier ingevoegt tot vervullinge van den sin, uyt vers 40. |
| 88 D. van den gemeynen volcke, ofte slechte lieden, |
| 89 Ofte dronckaerts, dronckene menschen. And. Sabeërs, om dat het Hebr. woort beyds soude konnen beteeckenen, ende van de woestijne mede vermelt wort, so datmen hier door, allerley gespuys van vijle natien, als Sabeërs (van de welcke siet Iob 1. op vers 15.) Arabers, Mooren, etc. (zijnde oock tot drincken ende suypen genegen) kan verstaen, tegen de welcke dese twee overspelige Susters haer als snoode vijle hoeren mede gedragen hebben. |
| 90 Ofte, arm-gesmijde, braseletten. |
| 91 T.w. deser hoeren. |
| 92 Hebr. kroone des cieraets. |
| |
| 43 Doe 93 seyd’ ick van dese, die [van] overspeelderyen 94 veroudert was: 95 Nu sullense hoereren de hoereryen deser [hoere], 96 ende die [oock]. |
| 93 D. ick dachte, menschelick gesproken, om de ongetemde boosheyt des volcks uyt te drucken. |
| 94 Ofte, versleten. Dit kanmen duyden op Ohola, als welcker hoererye al onder Ierobeam, na Salomons doot, begonnen hadde, ofte van Oholiba, die langst in haer lant gebleven is, ofte, van elck eene deser beyde. And. Ende ick seyde dese oude [hare] overspeelderyen aen. D. ick bestraftese daer over door mijne Propheten, doch te vergeefs, als volcht. |
| 95 Als of de Heere seyde, Nu schijnt, dat niet tegenstaende haren ouderdom, hare hoererye op’t nieuw weder beginnen sal. And. Nu sullense de hoereryen deser [hoere] uyt hoereren, ende sy selver [oock.] D. Nu sullense immers eens moede worden, ende ophouden, soo, die van buyten komen om dese hoeren te hoereren, als dese hoeren selve: maer neen, ’tcontrarye is gebleken. And. [dat] sy nu met dese, dan met die hoereren. dese woorden worden, van wegen de kortheyt verscheydentlick overgesett. |
| 96 Ofte, ende [oock] der andere. ’tsal nu weder aengaen. ofte, als andere, ’tsal eens ophouden met dese beyde. |
| |
| 44 Ende men ginck tot haer in, gelijckmen ingaet tot eene vrouwe, die eene hoere is: alsoo gingen sy in tot Ohola, ende tot Oholiba, die 97 schendelicke vrouwen. |
| 97 Hebr. vrouwen der schendelickheyt. |
| |
| 45 98 Rechtveerdige mannen dan, die sullense n 99 richten [nae] het recht der overspeelderssen, ende [nae] het 100 recht der bloetvergieterssen: want sy zijn overspeelderssen, ende 101 bloet is in hare handen. |
| 98 Dit kanmen in’t gemeyn nemen, als of de Heere seyde: alle eerlievende rechtveerdige mannen sullen dese hoeren moeten veroordeelen: ofte, men kan’t duyden op de Assyriers ende Babyloniers, die rechtveerdige genoemt worden, om dat sy d’executeurs geweest zijn van Godts gerechticheyt over Israel ende Iuda, ende selfs occasie ende reden daer toe hadden, van wegen hare meyneedicheyt ende rebellye: siet het volgende vers. |
| n Ezech. 16.38. |
| 99 Ofte, veroordeelen. |
| 100 Siet boven 16. op vers 38. |
| 101 Als boven vers 37. |
| |
| 46 Want alsoo seyt de Heere HEERE: 102 Ick sal eene vergaderinge tegen haer doen opkomen, ende salse ter beroeringe, ende ten roove overgeven. |
| 102 Ofte, men sal, sy sullen, als boven 16.40. |
| |
| 47 Ende de vergaderinge salse met o steenen steenigen, ende deselve met hare sweerden nederhouwen: hare sonen, ende hare dochteren sullense dooden, ende hare huysen met den vyere p verbranden. |
| o Ezech. 16.38, 40. |
| p Ezech. 16.41. |
| |
| 48 Also sal ick de schendelickheyt uyt den lande doen ophouden: op dat alle wijven onderwesen worden, datse nae uwe schendelickheyt niet en doen. |
| 49 Also sullense uwe schendelickheyt 103 op u leggen, ende ghy sullet de 104 sonden uwer dreck-goden dragen: ende ghy-lieden sult weten, dat ick de Heere HEERE ben. |
| 103 Dat is, op uwen kop, vergeldende en straffende u nae uwe verdiensten. |
| 104 D. de straffen der sonden met uwe dreckgoden begaen, als bov. vers 35. |
