Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Een dancksegginge des volcks Godes voor het verdelgen harer vyanden, vers 1. insonderheyt der stadt Babel, 2. prophetie van de beroepinge der heydenen, ten tyde des Messiae, 6. ende verlossinge aller geloovigen, 7. mitsgaders de verdelginge harer vyanden, 10. |
| |
| 1 1 HEERE, ghy zijt mijn Godt, u sal ick verhoogen, uwen Name sal ick loven, want ghy hebt 2 wonder gedaen: [uwe] raetslagen 3 van verre zijn waerheyt [ende] 4 vasticheyt. |
| 1 Dit is een lofsanck des volcx Godes, T.w. der gemeynte der geloovigen in het Nieuwe Testament. |
| 2 Of, wonderlicke dingen. |
| 3 D. van outs af. |
| 4 Ofte trouwe. |
| |
| 2 5 Want ghy hebt van de 6 stadt, een a steenhoop 7 gemaeckt, de vaste stadt tot een vervallen hoop: het palleys der vreemdelingen, dat het geen stadt meer en zy, in eeuwicheyt en sal sy niet herbouwt worden. |
| 5 Claricheyts halven zijn de woorden deses vers in een weynich andre ordre gestelt, dan sy in ’t hebreeus staen. |
| 6 T.w. Babylon ende voorts alle andere vyantlicke steden ende volcken, insonderheyt Romen. |
| a Iesa. 21.9. ende 23.13. Apo. 14.8. ende 18.2. |
| 7 Hebr. gestelt tot eenen steenhoop. |
| |
| 3 Daerom sal u 8 een machtich volck eeren, de stadt 9 der tyrannige volckeren sal u vreesen. |
| 8 Verstaet dat volck, dat hem tot u bekeeren sal, dat u uyt sulcke schrickelicke straffen, sal leeren vreesen en eeren. |
| 9 Of, schrickelicke, geweldige, grouwelicke heydenen. |
| |
| 4 Want ghy zijt 10 den armen een sterckte geweest, een sterckte den nootdurftigen, als hem bange was: een toevlucht 11 voor den vloet, een schaduwe voor de hitte, 12 want 13 het blasen der tyrannen is als een vloet [tegen] eenen wandt. |
| 10 Of, een sterckte der armen. |
| 11 Of, voor de overvloeyende wateren. als Ies. 4. vers 6. |
| 12 Of, doe het blasen der tyrannen was als, etc. |
| 13 Hebr. de wint (ofte, als sommige, geest. D. toorn) der tyrannen, of der grousamen of schrickelicken. |
| |
| 5 14 Gelijck de hitte in een dorre plaetse, sult ghy de ongestuymicheyt der vreemdelingen nederdrucken, [gelijck] de 15 hitte door de schaduwe eener dicke wolcke, sal ’t 16 gesanck der tyrannen vernedert worden. |
| 14 De sin is, gelijck de hitte in een dorre plaetse door den regen haest gedempt wort: Alsoo heeft Godt door de wolcke sijner genadiger hulpe, door de welcke hy sijne kerke heeft willen verquicken, de ongestuymicheyt der vreemdelingen, D. der ongeloovigen ende der vyanden sijner kercke, gedempt. |
| 15 Siet bov. 4.6. |
| 16 D. de vreucht, blijtschap, ende triumphe, die sy over de godsalige plechten te bedryven. |
| |
| 6 Ende 17 de HEERE der heyrscharen sal op 18 desen berch 19 allen volcken 20 een vette maeltijt maken, een maeltijt van 21 reynen wijn, 22 van vette vol merchs, van reyne wijnen die gesuyvert zijn. |
| 17 Hier spreeck de Prophete, als oock vers 7. ende vers 10. |
| 18 D. in de Christelicke kercke, die door den berch Zions wort afgebeeldt. |
| 19 Soo wel den Heydenen als den Ioden, die hy door de predicatie des H. Euangelii tot sijne kennisse roepen sal. |
| 20 Hebr. een maeltijt van vetticheden. Geestelicker wijse te verstaen, is dit, ende datter volcht, te seggen, dat Godt sijnen uytverkorenen sijner overgroote genade in Christo sal deelachtich maken, namelick de eeuwige vreucht ende salicheyt, die hy ons boven inden hemel heeft bereyt. Vergelijckt hier mede Psal. 22.27, 30. Mat. 8.11. ende 22.2. Siet de aenteeck. Psal. 36. op vers 9. |
| 21 Of, gesuyverden wijn, D. daer geen heffe in en is: of, die van de heffe gesuyvert is, als stracx. And. die op de heffe ligt. |
| 22 D. van vette wel-gemergde beesten. |
| |
| 7 Ende hy sal op desen berch 23 verslinden 24 het bewindsel des aengesichts, daer mede alle volckeren bewonden zijn, 25 ende het decksel daer mede alle natien bedeckt zijn. |
| 23 D. te niete doen. |
| 24 Hebr. het aengesichte des bewindsels, ofte decksels, bewonden, ofte, gedeckt, over etc. ende soo in’t volgende: ende verstaet de blintheyt ende onwetenheyt in goddelicke ende hemelsche saken, daer alle heydenen in staken voor de verkondiginge des H. Euangelii. Siet 2.Cor. 3.16. |
| 25 D. daer mede aller natien, of aller heydenen oogen des verstants bedeckt, ende als verblint zijn, aengaende goddelicke sacken. ’T gene dat stracx te vooren geseyt is, wort met andre woorden wederhaelt. |
| |
| 8 b Hy sal de Doot 26 verslinden, 27 tot overwinninge, ende de Heere HEERE sal de tranen van 28 alle aengesichten afwisschen: ende hy sal de smaetheyt sijnes volcks 29 van de gantsche aerde wech nemen, want de HEERE heeftet gesproken. |
| b 1.Cor. 15.54. |
| 26 D. hare macht benemen, also dat sy over sijne uytverkorene te heerschen geene macht en hebbe, ofte haer van sijne liefde niet scheyden en kunne. |
| 27 Alsoo heeft den Apostel dese woorden genomen 1.Cor. 15.54. And. in eeuwicheyt, ofte, eeuwichlick. Siet van’t Hebr. woort Psal. 4. op vers 1. ende 13. op vers 2. |
| 28 T.w. van de aengesichten sijnes volcks. Siet Apoc. 7.17. ende 21.4. |
| 29 D. in alle landen. |
| |
| 9 Ende men sal te dien dage seggen, Siet, 30 dese is onse Godt, wy hebben hem verwacht, ende hy sal ons 31 salich maken: dese is de HEERE, wy hebben hem verwacht, wy sullen ons verheugen, ende verblijden 32 in sijne salicheyt. |
| 30 T.w. Iesus Christus. |
| 31 Of, verlossen, behoeden. Dit woort, ende ’t laetste deses vers, komen beyde van den Hebr. wortel, of oorspronckelick woort, daer het woort Iesus van komt. |
| 32 D. in de salicheyt die hy ons te wege brengt. And. in sijne salich-makinge. |
| |
| 10 Want 33 de hant des HEEREN sal op desen berch rusten: maer 34 Moab sal 35 onder hem verdorscht worden, gelijck het stroo verdorscht wort 36 tot mist. |
| 33 D. de macht. de sin is, Godt sal steets sijne kercke beschutten ende beschermen. want door den berch Zions wort hier de kercke Godes verstaen. |
| 34 D. alle vyanden ende vervolgers des volcks Godes. |
| 35 T.w. onder den Heere, die hem vertreden ende verdelgen sal. |
| 36 Verstaet hier door, het aldergeringste stroo, ’t welck nergens anders toe en deucht, dan om mist daer van te maken. And. vertreden wort op den mist-hoop. And. te Madmenah. Daer zijn twee steden van dien name geweest, d’eene in Iuda, 1.Chro. 2.49. d’andre in der Moabiten lant, Ier. 48.2. ’Tschijnt datter overvloedich veel koorens gewassen heeft, Ies. 10.31. |
| |
| 11 Ende 37 hy sal 38 sijne handen uyt breyden in’t midden van haer, gelijck als een swemmer [die] uytbreydt om te swemmen, ende c hy sal 39 haren hoochmoet vernederen 40 met de lagen harer handen. |
| 37 T.w. de Heere. |
| 38 D. hy sal met gantscher macht sijne vyanden aentasten ende verdelgen, gelijck een swemmer sijne beyde handen uyt-streckt om kloeckelick voort te swemmen. |
| c Ies. 16.6. |
| 39 T.w. der Moabiten. |
| 40 De sin is, Moab is hoovaerdich van herten, ende in sijne handen is bedroch, weshalven hy sich groote dingen inbeeldt: maer Godt sal se beyde te schande maken, soo de hoovaerdye sijnes herten, als de lagen sijner handen. So dat met hier beteeckent soo veel als mitsgaders. And. met sijne loerende handen. als of hy seyde, met sijne handen, die daer op loeren, om de vroome te verscheuren, gelijck de leeuw op een proye loert. |
| |
| 12 Ende hy sal 41 de hooge vesten 42 uwer mueren buygen, vernederen, [ja] 43 hy salse 44 ter aerde tot den stof toe doen reycken. |
| 41 D. de vasticheden uwer hooger mueren. |
| 42 T.w. Moabs, D. der vyanden van Godes kercke. |
| 43 T.w. de Heere. |
| 44 D. hy salse te gronde werpen tot in den stof. |
