Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
1 EEne doode vliege doet de salve des Apotekers stincken [ende] opwellen: [alsoo] een weynich dwaesheyts eenen [man], die kostelick is van wijsheyt, [ende] van eere. |
2 Het herte des wijsen is tot sijner rechter: maer het herte eenes sots is tot sijner slincker hant. |
3 Ende oock wanneer de dwaes op den wech wandelt, sijn herte ontbreeckt [hem]: ende hy seyt tot een yegelick, dat hy dwaes is. |
4 Als de geest des Heerschers tegen u oprijst, en verlaet uwe plaetse niet, want het is medecijne, het stilt groote sonden. |
5 Daer is [noch] een quaet [dat] ick gesien hebbe, onder de Sonne, als eene dwalinge die van het aengesichte des Oversten voortcomt: |
6 Een dwaes wort gesett in groote hoocheden: maer de rijcke, sitten in de leechte. |
7 Ick hebbe knechten te peerde gesien: ende Vorsten, gaende, als knechten op de aerde. |
8 Wie eenen kuyl graeft, sal daer in vallen: ende wie eenen muer doorbreeckt een slange sal hem bijten. |
9 Wie steenen wech draecht, sal smerte daer door lijden: wie hout klieft, sal daer door in gevaer zijn. |
10 Indien hy het yser heeft stomp gemaeckt, ende hy en slijpt de snede niet, dan moet hy meerder cracht te wercke stellen: maer de wijsheyt is een uytnemende sake om [yet] recht te maken. |
11 Indien de slange gebeten heeft eer de besweeringe geschiet is, dan en is daer geene nutticheyt voor den alderwelsprekensten [besweerder]. |
12 De woorden eenes wijsen monts zijn aengenaem: maer de lippen eenes sots verslinden hem selven. |
13 Het beginsel der woorden sijnes monts, is dwaesheyt: ende het eynde sijnes monts, is boose dullicheyt. |
14 De dwaes maeckt wel vele woorden: [maer] de mensche en weet niet wat het zy dat geschieden sal: ende wat na hem geschieden sal, wie sal ’t hem te kennen geven? |
15 Den arbeyt der sotten maeckt eenen yegelicken van hen moede: dewijle sy niet en weten nae de stadt te gaen. |
16 Wee u, lant, diens Coninck een kint is: ende diens Vorsten in den morgenstont eten. |
17 Wel gelucksalich zijt ghy, lant, diens Coninck een sone der Edelen is: ende diens Vorsten ter rechter tijt eten, tot sterckte, ende niet tot drinckerye. |
18 Door groote luyicheyt verswackt het gebind, ende door slappicheyt der handen wort het huys door-lekende. |
19 Men maeckt maeltijden om te lacchen, ende de wijn, verheucht de levendige: ende het gelt verantwoort alles. |
20 Vloeckt den Coninck niet, selfs in uwe gedachte, noch en vloeckt den rijcken niet, in het binnenste uwer slaep-camer: want het gevogelte des hemels soude de stemme wech voeren, ende het gevleugelde soude het woort te kennen geven. |