Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Verhael van de Religieuse ordre ende wijse, die van Ezra ende de Leviten gehouden is in’t voorlesen, ende verklaren, ende van den volcke, in’t aenhooren van Godts woort, vers 1, etc. Het volck, door de woorden des Wet-boecks verschrickt ende bekommert zijnde, wort van Nehemia, Ezra ende de Leviten getroost, ende vermaent tot vreuchde over Godts voorgaende ende tegenwoordige weldaden, 9. De Oversten des volcks vernemen wijders by Ezra, nae den inhoudt van Godts woort, ende vindende de Wet van ’t Loofhutten-feest, wort het selve met grooten yver ende vrolickheyt gehouden, 13. |
| |
| 1 ALs nu de 1 sevende maent aenquam, ende de kinderen Israëls in hare steden waren, |
| 1 Siet Ezr. 3. op vers 1. |
| |
| 2 So 2 versamelde sich al ’t volck als een 3 eenich man op de strate voor de 4 water-poorte: Ende sy seyden tot Ezra den Schriftgeleerden, dat hy het boeck der wet 5 Mose soude halen, die de HEERE Israël geboden hadde. |
| 2 Siet bov. 7.5. |
| 3 Siet Iud. 20. op vers 1. |
| 4 Siet bov. 3.26. |
| 5 Van Mose door Godts bevel beschreven, overgelevert ende wech geleyt zijnde, om op sekeren tijt den gantschen volcke voorgelesen te worden. Siet Deut. 31.9, etc. ende vers 24, etc. |
| |
| 3 Ende Ezra de Priester bracht de wet voor de gemeynte, 6 beyde mans, ende vrouwen, ende alle die verstandich waren om te hooren, op den eersten dach der sevender maent. |
| 6 Hebr. van den man aen tot de vrouwe toe. |
| |
| 4 Ende hy las daer in voor de strate, die voor de water-poorte is, van het [morgen-]licht aen tot op den middach, voor de mannen ende vrouwen, ende de verstandige: ende de 7 ooren des gantschen volcks waren nae het wet-boeck. |
| 7 Dat is, sy luysterden dien gantschen tijt over neerstichlick toe, sonder verdrietich te worden. |
| |
| 5 Ende Ezra de Schriftgeleerde stont op eenen 8 hoogen houtenen stoel, dien sy tot die sake gemaeckt hadden, ende neffens hem stont Mattithja, ende Sema, ende Anaja, ende Uria, ende Hilkia, ende Maaseja, aen sijne rechterhant: ende aen sijne slinckerhant, Pedaja, ende Misaël, ende Malchia, ende Hasum, ende 9 Hasbaddana, Zacharia, [ende] Mesullam. |
| 8 Hebr. op eenen toren des houts. dat is, op eenen houten toren, alsoo wort die Predickstoel genoemt, om dat hy van wegen ronte ende hoochte eenige gelijckheyt hadde met eenen toren. |
| 9 Ofte, Hasbedana. |
| |
| 6 Ende Ezra opende het boeck voor de oogen des gantschen volcks; want hy was 10 boven al ’tvolck: Ende als hy het opende, stondt al ’t volck. |
| 10 D. hy stont hooger, sulcks dat sy hem alle konden sien. |
| |
| 7 Ende Ezra 11 loofde den HEERE, den grooten Godt: Ende al ’tvolck antwoordden, 12 Amen, Amen, met opheffinge harer handen, ende neychden hen, ende 13 aenbaden den HEERE, met de aengesichten ter aerden. |
| 11 Hebr. segende. |
| 12 Siet Num. 5. op vers 22. |
| 13 Ofte, buychden hen voor den Heere: als onder 9.3. |
| |
| 8 Iesua nu, ende Bani, ende Serebja, Iamin, Akkub, Sabbethai, Hodia, Maaseja, Kelita, Azaria, Iozabad, Hanan, Pelaja, ende de 14 Leviten, onderwesen het volck inde wet: Ende het volck 15 stont op sijne stant-plaetse. |
| 14 Hebbende oock hare stoelen ofte stellingen om de Gemeente, in verscheydene partyen verdeelt zijnde, te onderwijsen, als afgenomen wort uyt cap. 9.4. |
| 15 Hebr. [waren] op haer staen, dat is, bleven al staen op hare plaetsen, toeluysterende. |
| |
| 9 Ende sy lasen in’t boeck, in de wet Godts, duydelick: Ende den sin 16 verklarende, 17 so maeckten sy datmen ’t verstont 18 in het lesen. |
| 16 Hebr. stellende, ofte, leggende. And. het verstant daer op leggende. verstaende sulcx, sommige vande leeraers, ende sommige, van het volck. |
| 17 And. soo verstonden sy de lesinge. D. ’t gene dat gelesen wert. |
| 18 And. in, ofte, door de Schrifture. Dewijle het Hebr. woort oock de H. Schrift kan beteeckenen, om datse behoort gelesen te worden. sommige settet over: inde vergaderinge. gelijck het Hebreeusch woort elders gebruyckt wort. |
| |
| 10 Ende Nehemia, (deselve is 19 Hattirsatha) ende Ezra de Priester de Schriftgeleerde, ende de Leviten, die’t volck onderwesen, seyden tot al ’tvolck; Dese dach is den HEERE uwen Godt heylich; en bedrijft [dan] geene 20 rouwe, ende en weent niet: want al ’t volck weende, 21 als sy de woorden der wet hoorden. |
| 19 Siet Ezr. 2. op vers 63. |
| 20 Want de Heylige Feesten waren van Godt verordineert tot eene heylige blijtschap over Godts weldaden. siet Num. 10.10. Deut. 16.11. |
| 21 Verstaende uyt de wet, hoe veelvoudichlick sy die hadden overtreden, ende Godts rechtveerdigen toorn verweckt. |
| |
| 11 Voorts seyde hy tot hen, Gaet, etet het vette, ende drincket het soete, ende sendet deelen den geenen, 22 voor welcken niets bereyt en is, want dese dach is onsen Heere heylich: so en bedroeft u niet, want de blijtschap des HEEREN, die is 23 uwe sterckte. |
| 22 T.w. den armen, weduwen ende weesen: volgens de wet Deut. 16.11, 14. siet oock Esth. 9.19. Apoc. 11.10. |
| 23 D. de oorsake, die u Godt geeft om blijde te zijn over sijne voorgaende ende tegenwoordige weldaden, moet uwe conscientien troosten, ende u eenen goeden moet geven. |
| |
| 12 Ende de Leviten stilden al ’tvolck, seggende, Swijget, want dese dach is heylich, daerom en bedroeft u niet. |
| 13 Doe ginck al ’tvolck henen om te eten, ende om te drincken, ende om 24 deelen te senden, ende om groote blijtschap te maken; want sy hadden de woorden verstaen, diemen hen hadde bekent gemaeckt. |
| 24 Als vers 11. |
| |
| 14 Ende des anderen daechs versamelden hen de hoofden der vaderen des gantschen volcks, de Priesters, ende de Leviten, tot Ezra den Schriftgeleerden, ende dat, 25 om verstant te bekomen in de woorden der Wet. |
| 25 Ofte, op dat hyse onderrichtede, ofte, onderwees: te weten, van haren schuldigen plicht nae Godts Wet. |
| |
| 15 Ende sy vonden in de Wet a geschreven; dat de HEERE door de 26 hant van Mose geboden hadde, dat de kinderen Israëls in loof-hutten souden woonen, op het Feest, in de sevende maent: |
| a Exod. 23.16. Lev. 23.34. Num. 29.12, etc. Deut. 16.13, 14, 15. |
| 26 Dat is, door den dienst. |
| |
| 16 Ende dat sy het souden 27 luytbaer maken, ende eene 28 stemme laten doorgaen door alle hare steden, ende te Ierusalem, seggende: Gaet uyt op ’t geberchte, ende halet 29 tacken van olijf-boomen, ende tacken van [andere] 30 oly-achtige boomen, ende tacken van myrten boomen, ende tacken van palm-boomen, ende tacken van [andere] 31 dichte boomen, om loof-hutten te maken, alsser geschreven is. |
| 27 Hebr. Doen hooren. siet van dit uytroepen ofte publiceren der Feesten, Godts bevel Levit. 23.4. |
| 28 Siet van dese maniere van spreken Ezr. 1. op vers 1. |
| 29 Hebr. bladen, D. tacken met bladen, ende soo in’t volgende. Vergel. Lev. 23.40. |
| 30 And. Pijn-boomen. |
| 31 Die vol tacken ende bladen zijn. |
| |
| 17 Also ginck het volck uyt ende haeldense, ende maeckten hen loof-hutten, een yegelick op sijn 32 dack, ende in hare voor-hoven, ende in de 33 voor-hoven van Godes Huys, ende op de strate der water-poorte, ende op de strate van Ephraims poorte. |
| 32 Want de daken aldaer plat waren. siet Deut. 22. op vers 8. |
| 33 Siet 2.Chro. 33. op vers 5. |
| |
| 18 Ende de gantsche Gemeente der gener, die uyt de gevanckenisse waren weder gekomen, maeckten loof-hutten, ende woonden in die loof-hutten; want de kinderen Israëls en hadden 34 alsoo niet gedaen sint de dagen 35 Iesua, des soons van Nun, tot op desen dach toe: ende daer was seer groote blijtschap. |
| 34 Met sulcken yver ende vreuchde, als ’t volgende vers verklaert. |
| 35 Dese is Iosua, die Israel in’t beloofde lant eerst hadde ingevoert. siet het boeck Iosue. |
| |
| 19 Ende men las in het Wet-boeck Godes dach by dach, van den 36 eersten dach tot den laetsten dach: Ende sy hielden het Feest seven dagen, ende op den achtsten dach, den 37 verbotsdach, nae het recht. |
| 36 Houdende alsoo dagelicx heylige vergaderingen, dat anders op den eersten ende laetsten dach voornamelick plach te geschieden: dit was een teecken van haren bysonderen yver ende vreuchde over Godes bysondere genade ende weldadicheyt. Siet Levit. 23.35, 36. ende vergel. Deut. 31.10, 11, 12, 13. |
| 37 Siet Levit. 23. op vers 36. |
