Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Ezra wort verwittigt, dat het volck sich swaerlick in Heydensche houwelijcken verloopen hadde, vers 1. Dies hy groote rouwe bedrijft, ende doet in ’t openbaer een seer klachtich ende vyerich gebedt tot Godt, 3, etc. |
| |
| 1 ALs nu dese dingen voleyndt waren, traden de Vorsten tot my toe, seggende; Het volck Israëls, ende de Priesters, ende de Leviten, en zijn niet afgesondert van de 1 volcken deser landen, nae hare grouwelen, [naemlick] der Canaaniten, der Hethiten, der Phereziten, der Iebusiten, der Ammoniten, der Moabiten, der Egyptenaren ende der Amoriten. |
| 1 Die in de heydensche grouwelen der Afgoderye bleven steken, aen welcken Godt Deut. 7.2, 3, etc. ende elders, sijn volck uytdruckelick verboden hadde te houwelijcken. |
| |
| 2 Want sy hebben van hare dochteren genomen voor haer selven ende voor hare sonen, so dat sich vermengt hebben, het 2 heylich zaet met de volcken deser landen: Ia de hant des Vorsten ende 3 Overheden is de 4 eerste geweest in dese overtredinge. |
| 2 Dat is, Heylich geslachte, dat Israel was van wegen het verbont, dat Godt met Abraham ende sijnen zade gemaeckt hadde. Vergel. Gen. 6.2. 1.Corint. 7.14. |
| 3 Ofte, Regenten, Magistraten, Voorstanderen. |
| 4 Hebbende alsoo anderen een quaet exempel gegeven. |
| |
| 3 Als ick nu dese sake hoorde, 5 scheurde ick mijn kleedt ende mijnen mantel: ende ick 6 trock van ’t hayr mijns hoofts ende mijns baerts uyt, ende satt neder, 7 verbaest. |
| 5 Siet Gen. 37. op vers 29. |
| 6 Niet uyt vertwijfelinge ofte superstitie, (verboden Lev. 19.27.) maer uyt over-groote droeffenisse ende ontsteltheyt over desen grouwel. |
| 7 Ofte, eensaem. |
| |
| 4 Doe versamelden hen tot my, alle, 8 die voor de woorden des Godts Israëls beefden, om de overtredinge der 9 wech-gevoerde: doch ick bleef verbaest sitten tot aen het 10 avont-offer. |
| 8 D. die den Heere ende sijn woort van herten vreesden. Vergel. Ies. 66. versen 2, 5. |
| 9 Hebr. der wechvoeringe: als boven, ende elders dickwijls. |
| 10 Siet Exod. 29.39, 41. Num. 28. op vers 4. |
| |
| 5 Ende ontrent het avont-offer stont ick op uyt mijne bedrucktheyt, als ick nu mijn kleedt ende mijnen mantel gescheurt hadde: Ende ick booch my op mijne knyen, ende breydde mijne handen uyt tot den HEERE, mijnen Godt. |
| 6 Ende ick seyde; Mijn Godt, Ick ben beschaemt ende schaem-root, om mijn aengesicht tot u op te heffen, mijn Godt: want onse ongerechticheden zijn a vermenichvuldicht tot boven [ons] hooft, ende onse schult is groot geworden 11 tot aen den Hemel. |
| a Psal. 38.5. |
| 11 Verg. 2.Chron. 28. op vers 9. |
| |
| 7 Van de dagen onser vaderen aen zijn wy in groote schult tot op desen dach: ende wy zijn om onse ongerechticheden overgegeven, wy, onse Coningen, [ende] onse Priesters, inde hant van de Coningen der landen, in sweert, in gevanckenisse, ende in roof, ende in schaemte des aengesichts, gelijck het is te desen dage. |
| 8 Ende nu isser, als een kleyn oogenblick, eene genade geschiet van den HEERE onsen Godt, om ons eene 12 ontkominge over te laten, ende ons eenen 13 nagel te geven in sijne 14 heylige plaetse: om onse 15 oogen te verlichten, ô onse Godt, ende om ons een weynich 16 levens te geven in onse dienstbaerheyt. |
| 12 Dat is, eenige die ontkomen zijn: alsoo versen 13, 14, 15. |
| 13 D. eenige vasticheyt van onsen staet. Vergel. Ies. 22.23. |
| 14 Hebr. in de plaetse sijner heylicheyt. |
| 15 D. om ons te verquicken. Vergel. 1.Sam. 14.27, 29. |
| 16 D. herstellinge, verquickinge, dat wy (om soo te seggen) onsen aessem wat mogen halen, een weynich onthoudts. |
| |
| 9 Want wy zijn knechten; doch in onse dienstbaerheyt heeft ons onse Godt niet verlaten: maer hy heeft weldadicheyt tot ons 17 geneycht voor het aengesichte der Coningen van Persen, dat hy ons [een weynich] levens gave, om het Huys onses Godts te verhoogen, ende de 18 woesticheden van’t selve op te richten, ende om ons eenen 19 tuyn te geven in Iuda ende te Ierusalem. |
| 17 Als boven cap. 7.28. |
| 18 Om het vervallen huys Godts ende den Godts-dienst te herstellen. |
| 19 Ofte, muer, gelijck om de wijngaerden van losse steenen pleecht opgehoopt te worden: hy wil seggen, dat hen Godt eenichsins begonnen hadde te versekeren tegen de omliggende vyanden. |
| |
| 10 Ende nu, wat sullen wy seggen, ô onse Godt, na desen? want wy hebben uwe geboden verlaten, |
| 11 Die ghy geboden hadt door den 20 dienst uwer knechten, der Propheten, seggende; b Het lant daer ghylieden in komt, om dat te erven, is een 21 vuyl lant, door de vuylicheyt van de volcken der landen: om hare grouwelen, daermede sy dat vervult hebben, 22 van ’t een eynde tot het ander eynde, met hare onreynicheyt. |
| 20 Hebr. hant. |
| b Levit. 18.25, 27. Deut. 7.3. |
| 21 Hebr. Een lant der afsonderinge: eene gelijckenisse van eene vrouwe, ofte yemant anders, die om eenige onreynicheyt van der menschen geselschap wort afgesondert. siet Lev. 12. op vers 2. ende Num. 19. op vers 9, etc. |
| 22 Hebr. van mont tot mont, D. over al van’t een eynde tot het ander, ofte alsoo, dat d’eene onreynicheyt op d’andere geduerichlick gevolcht is. Vergel. 2.Reg. 10.21. ende 21.16. |
| |
| 12 So en sult ghy nu uwe dochteren niet geven aen hare sonen, ende hare dochteren niet nemen voor uwe sonen, ende en sult hare 23 vrede ende haer 24 beste niet soecken, tot in eeuwicheyt: op dat ghy sterck wordet, ende het goede des lants etet, ende uwen kinderen doet erven tot in 25 eeuwicheyt. |
| 23 D. haren welstant. siet Deut. 23.6. |
| 24 Hebr. goet. |
| 25 Siet Gen. 17. op vers 7. |
| |
| 13 Ende na alles dat over ons gekomen is, om onse boose wercken, ende om onse groote schult: om dat ghy, ô onse Godt, belett hebt [dat wy niet] 26 t’onder en zijn van wegen onse ongerechticheyt, ende hebt ons eene ontkominge gegeven als dese is; |
| 26 Gelijck ghy ons hadt gedreygt Deut. 28.43. And. ghy hebt [u, ofte, uwen toorn, uwe roede] te rugge gehouden beneden onse ongerechticheyt. Dat is, ghy hebt ons minder gestraft, als wy wel verdient hadden met onse sonden. |
| |
| 14 Sullen wy nu wederkeeren om uwe geboden te vernietigen, ende ons te verswageren met de volcken deser grouwelen? Soudt ghy niet tegen ons toornen tot verteerens toe, datter geen overblijfsel noch ontkominge en zy? |
| 15 O HEERE Godt Israëls, ghy zijt 27 rechtveerdich, want wy zijn overgelaten ter ontkominge, als het is te desen dage: Siet wy zijn voor u aengesichte in onse schult, want daer en is niemant die voor u aengesichte soude konnen bestaen, 28 om sulcx. |
| 27 Die sijne verbonts-beloften houdt, om des Missie wille, die uwe rechtveerdicheyt voor des volcx sonden sal voldoen, blijckende sulcx daer uyt, dat wy ontkomen zijn, hoewel beladen met eene groote schult, ten aensien van de welcke wy voor u niet souden konnen bestaen, so ghy met ons nae onse verdiensten wildet handelen. Vergel. Nehe. 9.8, etc. |
| 28 And. met sulcx. |
