Statenvertaling.nl

sample header image

2 Kronieken 20 – Statenvertaling editie 1637

Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)

Edities SV:    

Bijbelboek:    

Hoofdstuk: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
Inleiding Bijbelboek
Weergave: Met kanttekeningenZonder kanttekeningen

2 Kronieken 20

Iosaphat in Krijchs-noot roept een Vasten uyt, vers 1, etc. doet selve een gebedt tot Godt, 5. hy wort getroost van den Propheet Iahaziel, door toesegginge van Godts hulpe, 14. die hy miraculeuselick krijcht, 20. krijcht grooten buyt, ende komt met dancksegginge tot Godt, nae Ierusalem, 25. sijne regeringe, 31. sijne schips-vlote geluckt qualick, 34.
 
1 HEt geschiedde nu na desen, dat de kinderen Moabs, ende de kinderen Ammons, ende met hen, 1 [andere] 2 beneven de Ammoniten, quamen tegen Iosaphat ten strijde.
1 N. de Syriers, vers 2. ende de Edomiten, die op het geberchte Seir woonden, vers 10.
2 Ofte, buyten af van de Ammoniten. And. over, ofte bezijden. And. want met hen, namelick de Moabiten, waren van de Ammoniten, te weten, eenige. andere verstaen dat Ammonim hier ende capit. 26.8. een bysonder volck is, onderscheyden van de kinderen Ammons.
 
2 Doe quamender, die Iosaphat bootschapten, seggende; Daer komt eene groote menichte tegens u van gene zijde 3 der zee, uyt Syrien: ende siet, sy zijn te 4 Hazezon Tamar, welcke is Engedi.
3 Verst. de Sout-zee, ofte de Doode-zee, de welcke was de Oost-pale des Iodischen lants, Ios. 15.5. Siet van dese zee, Genes. 14. op vers 3.
4 Siet Genes. 14. op vers 7.
 
3 Iosaphat nu vreesde, ende 5 stelde sijn aengesichte, om 6 den HEERE te soecken; ende hy 7 riep een vasten uyt in gantsch Iuda.
5 D. hadde een vast voornemen in sijn herte. gelijck men het aengesichte des lichaems wendt nae de plaetse daer men wesen wil, alsoo keertmen, ende setmen de gedachten des geestes op het werck datmen doen wil. siet 2.Reg. 12. op vers 17.
6 And. van den Heere [hulpe] te soecken. Den Heere te soecken, is hier soo veel, als hem vyerichlick aen te roepen. Alsoo Psal. 34.5. ende 78.34, etc. Elders wort dese maniere van spreken meer in ’t gemeene genomen, siet bov. 11. op vers 16.
7 T.w. op dat een yeder te bequamer soude zijn, om Godt te bidden voor de welstant des lants, ende de afkeeringe der vyanden, ende om een openbaer getuygenisse te geven van ootmoet, ende berouw over haer voorgaende sonden, ende van een oprecht voornemen, om in het toekomende sich te beteren vergel. Iud. 20.26. 1.Sam. 7.6. ende 31.13. 2.Sam.1.12. 1.Reg. 21.9. ende de aent. Nehem. 9.1. Esth. 4.16. Ioël 2.15.
 
4 Ende Iuda wert vergadert, om van den HEERE 8 [hulpe] te soecken: oock quamense uyt alle steden van Iuda, om den HEERE te soecken.
8 Ofte [antwoorde].
 
5 Ende Iosaphat 9 stont inde gemeynte van Iuda, ende Ierusalem, in het Huys des HEEREN, voor het 10 nieuwe Voorhof.
9 T.w. in het uytterste, ende groote Voorhof, genaemt het Voorhof des Volcks, in het Conincklick gestoelte: van het welcke siet bov. 6. op het vers 13.
10 Verst. het innerste Voorhof, het welcke was der Priesteren, hier genaemt het nieuwe, soo men meynt, om dat Asa het selve hadde laten vernieuwen, als hy den brandtoffer-altaer vernieuwde, bov. 15.8.
 
6 Ende hy seyde: ô HEERE, Godt onser vaderen, zijt ghy niet die Godt inden Hemel? ja ghy zijt de Heerscher over alle Coninckrijcken der Heydenen; ende a in uwe hant is kracht, ende sterckte, 11 so dat niemant sich tegen u stellen en kan.
a 1.Chron. 29.12. Matth. 6.13.
11 Ofte, so dat niemant met, ofte by, ofte tegen u en is, om sich te stellen. dat is, dat niemant met u in macht te vergelijcken zy, die hem tegens u soude konnen stellen.
 
7 Hebt ghy niet, onse Godt, de inwoonderen deses lants van voor het aengesichte uwes volcks Israëls verdreven, ende dat den 12 zade Abrahams uwes liefhebbers 13 tot in eeuwicheyt gegeven?
12 D. den nakomelingen. Siet Genes. 9. op vers 9.
13 D. tot den toekomste van den Messias, ende de vervullinge der wet. siet Gen. 13. op vers 15.
 
8 Sy nu hebben daer in gewoont, ende sy hebben u daerin een 14 Heylichdom gebouwt 15 voor uwen Name, seggende;
14 D. eenen Tempel. alsoo wort de Tempel genaemt, Psal. 74.7. Ezech. 45.4. item de Tabernakel Mosis, Exod. 25.8. Levit. 20.3.
15 D. voor u. Siet 1.Reg. 5. op vers 3. alsoo in ’t volgende.
 
9 b Indien over ons [eenich] quaet comt, het 16 sweert des oordeels, ofte pestilentie, ofte honger, wy sullen voor dit Huys, ende voor u aengesichte staen, dewijle 17 uwe Naem in dit Huys is; ende wy sullen uyt onse benaeutheyt tot u roepen; ende ghy sult verhooren, ende verlossen.
b 1.Reg. 8.33, 34, 35, etc. Bov. 6.28. ende 7.13.
16 Verst. de oorloge, daer mede Godt pleecht sijne rechtveerdige oordeelen, ende straffen over de menschen uyt te voeren. Sweert, voor, Oorloge, siet Lev. 26. op vers 6. ende, Oordeel, voor, straffe, ofte, wrake. Exod. 7.4. Ierm. 48.47. Ezech. 14.21. 1.Pet. 4.17, etc. daerom wort dit sweert der oorloge oock een wrekende sweert genoemt, Lev. 26.25.
17 D. Ghy, o Heere, door de teeckenen uwer tegenwoordicheyt, ende de werckinge uwer genade.
 
10 Ende nu, siet, de kinderen Ammons, ende Moab, ende 18 die van het geberchte Seïr, door de welcke ghy Israël niet toe en liet 19 te trecken, als sy uyt Egypten-lant togen, maer sy weecken van hen, ende en verdelgdense niet:
18 Hebr. de berch, ofte, het geberchte Seirs. D. de inwoonderen van dat geberchte, de welcke waren de Edomiten, Deut. 2.5.
19 T.w. als vyanden, om het volck te beschadigen, ofte het lant in te nemen: doch als vrienden hadden sy wel mogen trecken, indien de Edomiten hen dat niet geweygert en hadden, Num. 20.17, 20, 21. Deut. 2.4, 8, 18.
 
11 Siet dan, sy 20 vergelden’t ons; komende om ons uyt uwe erve, die ghy ons te erven gegeven hebt, te verdryven.
20 T.w. het goet, dat wy hen gedaen hebben met het quaet, datse ons nu aendoen willen. Het Hebr. woort is hier voor quade vergeldinge genomen, alsoo 2.Chro. 32.25. Psal. 7.5, etc. elders oock voor goede, Iud. 9.16. 2.Sam. 19.36. voor beyde, 1.Sam. 24.18. Prov. 31.12.
 
12 O onse Godt, sult ghy geen 21 recht tegen hen oeffenen? want in ons en is geene kracht tegen dese groote menichte, die tegen ons komt: ende wy en weten niet, wat wy doen sullen; maer 22 onse oogen zijn op u.
21 D. sult ghyse niet straffen: alsoo richten voor straffen, 1.Sam. 3.13. Psal. 51.6. Ezech. 24.14. Vergel. Genes. 15. op vers 14. aldus vragende bidt hy, dat Godt straffe.
22 D. wy vertrouwen op u, ende verwachten uwe hulpe. Alsoo Psa. 25.15. ende 123.2. ende 141.8. ende vergel. 1.Reg. 1.20.
 
13 Ende gantsch Iuda stont 23 voor het aengesichte des HEEREN: oock hare kinderkens, hare wijven, ende hare sonen.
23 T.w. in ’t groote Voorhof, voor aen ’t Voorhof der Priesteren, ende den Tempel. Vergel. Lev. 1. op vers 3.
 
14 Doe 24 quam 25 de Geest des HEEREN, in ’t midden der Gemeynte, op 26 Iahaziël den sone Zecharia, des soons Benaia, des soons Iehiëls, des soons Matthania, den Levijt uyt de sonen Asaphs:
24 Hebr. wert op Iahaziel. alsoo Iud. 11.29. ende siet de aenteeckeninge.
25 Verst. dit vanden Geest der prophetie. alsoo Num. 24.2. ond. 24.20.
26 Die te onderscheyden is van andere deses naems, 1.Chron. 12.4. ende 16.6. ende 23.19.
 
15 Ende hy seyde: Mercket op, geheel Iuda, ende ghy inwoonderen Ierusalems, ende ghy Coninck Iosaphat; Alsoo seyt de HEERE tot u lieden: c En vreeset ghylieden niet, ende wort niet onsettet van wegen dese groote menichte; want 27 de strijt en is niet uwe, maer Godes.
c Exod. 14.13.
27 D. ghy en sult niet strijden tegen desen hoop, maer Godt, den welcken sy bestrijden, als sy tegen u op komen. Siet onder vers 17.
 
16 Trecket morgen 28 tot hen af: siet, sy komen op, by den opganck van 29 Ziz; ende ghy sultse vinden in’t eynde 30 des dals voor aen de woestijne van Ieruël.
28 Dit wort alsoo geseyt ten aensiene van de gelegentheyt der stadt Ierusalems, die in eene hooge plaetse gelegen was. Siet Gen. 46. op vers 4.
29 De naem eener plaetse hebbende de woestijne Engedi Oostwaert, ende de woestijne Ieruël, van de welcke in het eynde deses vers gesproken wort, Westwaert.
30 And. Beke.
 
17 Ghy en sult in desen [strijt] niet te strijden hebben: stellet u selven, staet, ende siet het heyl 31 des HEEREN met u, ô Iuda, ende Ierusalem: vreeset niet, nochte en ontsettet u niet, gaet morgen uyt, hen tegen; want de HEERE 32 sal met u wesen.
31 D. dat de Heere u toesenden sal.
32 Siet Num. 14. op vers 9.
 
18 Doe 33 neychde sich Iosaphat met het aengesichte ter aerde: ende gantsch Iuda, ende de inwoonderen Ierusalems vielen neder voor het aengesichte des HEEREN, aenbiddende den HEERE.
33 T.w. verklarende alsoo, dat hy de belofte Godts geloofde, ende hem daer voor danckte.
 
19 Ende de Leviten uyt de kinderen der 34 Kahathiten, ende uyt de kinderen der Korahiten, stonden op, om den HEERE den Godt Israëls met 35 luyder stemme 36 ten hoochsten te prijsen.
34 Afkomstich van Kahath door Korah. Sy waren wel voort gekomen van Kahath, 1.Chron. 6.22. doch niet van het Priesterlick huys; maer waren Sangers in den Tempel.
35 Hebr. groote.
36 Alsoo is het Hebreeusch woort genomen, 1.Chron. 14.2. ende 23.17. ende 29.25. ende 2.Chron. 1.1. and. nae boven: ofte, in de hoochte.
 
20 Ende sy maeckten sich des morgens vroech op, ende togen uyt nae de 37 woestijne Tekoa, ende als sy uyttogen, stont Iosaphat, ende seyde; Hooret my ô Iuda, ende ghy inwoonders van Ierusalem; geloovet in den HEERE uwen Godt, so sult ghy bevestiget worden; geloovet aen 38 sijne Propheten, ende ghy sult voorspoedich zijn.
37 Zuyt-oostwaert gelegen van Ierusalem inde stamme Iuda.
38 D. aen de beloften Godts, door de Propheten in ’t gemeyne verkondicht, ende in ’t bysonder door den Propheet Iahaziel. Siet Exod. 14.31.
 
21 39 Hy nu beraetslaechde sich met het volck, ende hy stelde den HEERE Sangers, die de 40 heylige Majesteyt prijsen souden, 41 voor de toegerustede uytgaende, ende seggende: 42 Lovet den HEERE, want sijne goedertierentheyt is tot in eeuwicheyt.
39 Namel. Iosaphat.
40 Hebr. de Majesteyt, ofte, de Heerlijckeyt der heylicheyt. D. den heyligen ende den heerlicken Godt, de heylige goddelicke Majesteyt. ’T is eene omschrijvinge des Alderhoochsten Godts.
41 D. voor aen het krijchsvolck, dat met sijne wapenen in order uyttooch.
42 Dit is het begin van den 136 Psalm, dien sy mogelick geheel uytgesongen hebben.
 
22 Ter tijt nu als sy aen-hieven met een vreuchden-geroep, ende lof-sanck; d stelde de HEERE 43 achterlagen tegen de kinderen Ammons, Moab, ende die van het geberchte Seïr, die tegen Iuda gekomen waren, ende 44 sy werden geslagen.
d Iud. 7.22. 1.Sam. 14.20.
43 Het Hebreeusch woort beteeckent eenich versteken volck heymelick loerende, om de vyanden t’overvallen Verstaet hier, dat Godt een geest der verwerringe onder haer gesonden heeft, so dat sy, d’een den anderen voor vyant houdende, malkanderen lagen geleyt ende vernielt hebben, als volgt. sommige verstaen hier de heylige Engelen, welcker dienst Godt gebruyckt voor sijn volck tegen des selven vyanden, 2.Reg. 6.17. ende 19.35.
44 T.w. in voegen als inde voorgaende aent. is geseyt. waer mede de prophetie Iahaziels vervult wert, bov. vers 15, 17. and. sy versloegen sich. D. malkanderen.
 
23 Want de kinderen Ammons, ende Moab 45 stonden op tegen de inwoonderen van het geberchte Seïr, om te verbannen, ende te verdelgen: ende als sy met de inwoonderen van Seïr een eynde gemaeckt hadden, hielpen sy 46 d’een den anderen ten verderve.
45 Siet een exempel van gelijcke verwerringe, Iud. 7.22.
46 Hebr. de man sijnen naesten, ofte sijnen metgeselle.
 
24 Als nu Iuda tot de 47 wacht-toren inde woestijne gekomen was, wendden sy sich nae de menichte; ende siet, ’t waren doode lichamen, liggende op der aerde, ende 48 niemant en was ontkomen.
47 Staende op de hoochte van Ziz. van welcke plaetse siet bov. op vers 6. anders, Mizpa.
48 Hebr. daer en was geene ontkominge geweest. Dat is, niemant en was ontkomen.
 
25 Iosaphat nu, ende sijn volck quamen, om haren buyt te rooven, ende sy vonden by hen in menichte, soo wel have, 49 ende doode lichamen, als 50 kostelicke gereetschap, ende namen voor hen wech 51 tot dat sy niet meer dragen en konden: ende sy roofden den buyt drie dagen; want dies was vele.
49 Andere: Ende kleederen.
50 Hebr. vaten ofte gereetschap der begeerten. D. dingen die om hare kostelickheyt, ende schoonheyt seer begeert worden.
51 Hebr. tot geene draginge, ofte, opneminge toe.
 
26 Ende op den vierden dach vergaderden sy sich in het dal 52 van Beracha, want daer loofden sy den HEERE: daerom naemden sy den naem dier selver plaetse, het dal van Beracha, 53 tot op desen dach.
52 D. der segeninge, ofte des lofs. Dit dal is gelegen geweest tusschen de woestijne Ieruels, ende de woestijne van Tekoa, in de stam Iuda.
53 D. de naem duert noch tot op den tijt, als dit boeck geschreven wert.
 
27 Daerna keerden alle mannen van Iuda, ende Ierusalem weder, ende Iosaphat inde 54 voorspitse van hen, om wederom met blijtschap tot Ierusalem te komen: want de HEERE haddese verblijdt over hare vyanden.
54 Hebr. in haer hooft. D. voor aen van het gantsche heyr.
 
28 Ende sy quamen te Ierusalem met luyten, ende met harpen, ende met trompetten 55 tot het Huys des HEEREN:
55 T.w. in het groote Voorhof; om daer mede Godt te dancken voor de verkregene victorie.
 
29 Ende daer wert eene 56 verschrickinge Godts over alle Coninckrijcken dier landen, als sy hoorden, dat de HEERE tegen de vyanden Israëls gestreden hadde.
56 D. die van Godt toe-gesonden, ende seer groot was. Siet bov. 14. op vers 14. ende Gen. 35. op vers 5.
 
30 Also was het Coninckrijcke Iosaphats stille; ende sijn Godt gaf hem ruste rontom henen.
31 So regeerde Iosaphat over Iuda: 57 hy was e vijf en dertich jaer out, als hy Coninck wert, ende hy regeerde vijf-en-twintich jaer te Ierusalem: ende de naem sijner moeder was Azuba, eene dochter Silhi.
57 Hebr. een soon van 35 jaer.
e 1.Reg. 22.42.
 
32 Ende hy 58 wandelde in den wech sijns vaders Asa, ende hy en weeck daer van niet af, doende dat recht was inde oogen des HEEREN.
58 D. hy volchde de voetstappen sijns vaders in ’t voorstaen van den suyveren Godts-dienst, ende in de regeringe van het Coninckrijcke. Siet 1.Reg. 15. op vers 26.
 
33 Evenwel en werden de hoochten 59 niet wechgenomen: want het volck en hadde noch 60 sijn herte niet geschickt tot den Godt harer vaderen.
59 T.w. Niet gantschelick, nochte al om. Evenwel een groot deel der selver hadde hy wech genomen, bov. 17.6.
60 Siet bov. 12. op vers 14. ende 19. op vers 3.
 
34 Het overige nu der geschiedenissen Iosaphats, der eerste, ende der laetste, siet, die zijn geschreven inde geschiedenissen van 61 Iehu den soon van 62 Hanani, 63 diemen hem opteeckenen dede in het 64 boeck vande Coningen Israëls.
61 Siet van desen Propheet, 1.Reg. 16. op vers 1.
62 Siet oock van desen, bov. 16.7.
63 Hebr. gemaeckt is te doen opgaen op het boeck, etc.
64 ’T welck inhielt de historien, daden, ende geschiedenissen der Coningen Israels.
 
35 Doch na desen vergeselschapte sich Iosaphat de Coninck van Iuda met Ahazia den Coninck Israëls: die handelde godlooslick in [sijn] doen.
36 Ende hy vergeselschapte sich met hem, f om schepen te maken, om nae 65 Tarsis te gaen: ende sy maeckten de schepen te 66 Ezeon-Geber.
f 1.Reg. 22.49.
65 Siet 1.Reg. 10. op vers 22.
66 Siet van dese stadt, ende haven, 1.Reg. 9. op vers 26.
 
37 Maer Eliëzer de soon van Dodava van Maresa, propheteerde tegen Iosaphat, seggende; Om dat ghy u met Ahazia vergeselschapt hebt, heeft de HEERE uwe wercken verscheurt: Also werden de schepen verbroken, datse niet en konden nae Tarsis gaen.

Einde 2 Kronieken 20