Statenvertaling.nl

sample header image

Genesis 15 – Statenvertaling editie 1637

Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)

Edities SV:    

Bijbelboek:    

Hoofdstuk: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
Inleiding Bijbelboek
Weergave: Met kanttekeningenZonder kanttekeningen

Genesis 15

Abram, kleynmoedich zijnde, wort van Godt door een gesichte, ende seer heerlicke, soo geestelicke, als lichamelicke beloften gesterckt, ende door ’t geloove gerechtveerdigt, vers 1. Godt bevestigt sijn verbont op eene bysondere wyse met Abram, hem voorseggende ende afbeeldende wat sijnen zade soude wedervaren, 9.
 
1 NA dese dingen geschiedde het woort des HEEREN tot Abram 1 in een gesichte, seggende: En vreest niet Abram, 2 a Ick ben u een Schilt, u loon seer groot.
1 Een soorte der Goddelicker openbaringe, waer door de mensche, als hy niet en slaept, ofte hem uytwendich van Godt yets voorkomt, ofte hy in sijnen geest opgetrocken wort, om door den selven inwendelick te sien, ofte te verstaen ’tgene hem de Heere bekent maken wil; Num. 12.6, 7, 8. ende 24. vers 4. Ies. 1.1. Act. 10.10, 11. het schijnt dat Godt in dit gesichte, Abram oock uytwendelick verschenen is. Siet vers 5. etc.
2 Dese woorden begrypen de volheyt aller gelucksalicheyt, die Godt sijnen kinderen inden Messia belooft ende geeft, bestaende inde bescherminge tegen alle quaet, ende toevoeginge alles goets, hier aenvanckelick, ende hier na volmaecktelick.
a Psal. 16.6. ende 18.3. ende 19.12.
 
2 Doe seyde Abram; Heere HEERE, 3 wat sult ghy my geven, 4 daer ick sonder kinderen henen gae? ende de 5 besorger van mijn huys is 6 dese Damascener 7 Eliëzer.
3 D. wat gave sal my vermaken, so lange ic niet en sie de vervullinge uwer belofte, aengaende mijn zaet, daer uyt de Messias sal voortkomen?
4 And. Ick gae doch sonder kinderen.
5 Hebr. De soon der beloopinge, ofte, bestieringe, ofte, der besorginge van mijn huys. D. de besorger van mijn huys. Alsoo wort een soon der vroomicheyt geseyt, 1.Reg. 1.52. voor een vroom man. alsoo sonen der gevanckenisse, Ezr. 4.1. voor, de gene die gevangen geweest waren. Sonen der verdruckinge, Pro. 31.5. voor, verdruckte, ende Ier. 48.45. sonen der beroerte, voor, de gene die beroerte maken.
6 Hebr. Dammeseck, D. van Damascus, ofte, Damascener. Dit is een af-gebroken reden, die Abram voltreckt, ende vervult in het volgende vers.
7 De name des versorgers van Abrams huys.
 
3 Voorder seyde Abram; Siet, my en hebt ghy geen 8 zaet gegeven, ende siet, 9 de soon van mijn huys 10 sal mijn erfgenaem zijn.
8 D. soon. Siet boven 4. op ’t vers 25.
9 D. mijn knecht, die in mijn huys geboren is, vergelijckt boven 14.14. met dese maniere van spreken worden de in-geborene knechten onderscheyden vande sonen des lijfs, ofte eygene kinderen, als Iob 19.17. Prov. 31.2. Ierem. 2.14.
10 Hebr. sal my erven. alsoo oock vers 4.
 
4 Ende siet, het woort des HEEREN was tot hem, seggende; 11 Dese en sal u erfgenaem niet zijn: maer die 12 uyt uwen lyve voortkomen sal, die sal u erfgenaem zijn.
11 Namelick, Eliëzer de Damascener.
12 Hebr. Uyt u ingewant, Siet 2.Sam. 7.12. Verg. ond. 35.11. ende 2.Chron. 6.9.
 
5 Doe leydde 13 hy 14 hem 15 uyt nae buyten, ende seyde; Siet nu op nae den Hemel, ende telt de sterren, indien ghyse tellen cont: ende hy seyde tot hem, b 16 Soo sal u zaet zijn.
13 T.w. Godt.
14 Namelijck, Abram.
15 Buyten de tente.
b Exod. 32.13. Deuter. 10.22. Rom. 4.18. Hebr. 11.12.
16 Vergel. bov. 13.16. ende 1.Reg. 4.20.
 
6 c Ende 17 hy geloofde in den HEERE: ende 18 hy rekende het hem 19 [tot] gerechticheyt.
c Rom. 4.3, 9, 18, 22. Gal. 3.6. Iac. 2.23.
17 Niet dat Abram hier eerst begon te gelooven, maer dat hy stercker wert in ’t geloove, overwinnende sijn vleesch; ende de groote beloften die hem Godt vers 1, 4, 5, van sijn zaet, ende voornemelick van den Messia gedaen hadde, tot sijner zielen troost ende salicheyt lancks soo meer aennemende.
18 D. Godt uyt loutere genade heeft hem, die geene gerechticheyt en hadde in hem selven, om voor sijn gerichte te bestaen, voor rechtveerdich geacht door’t geloove aen sijne belofte, ende den beloofden Middelaer. Rom. 4.2, 3. etc.
19 Het woordeken tot, word hier by gevoegt uyt Psal. 106. vers 31. ende Rom. 4.3. Gal. 3.6. Iac. 2.23.
 
7 Voorder seyde hy tot hem: Ick ben de HEERE, die u uyt-geleydt hebbe 20 uyt Ur der Chaldeen, d om u dit lant te geven, om dat erflick te besitten.
20 Siet boven cap. 11.31.
d Psal. 105.11.
 
8 Ende hy seyde: Heere HEERE, waer by sal ick weten, 21 dat ick ’t erflick besitten sal?
21 Abram, hoewel geloovende, begeert nochtans van Godt naerder bericht ende versterckinge; gelijck oock andere geloovige eertijts gedaen hebben, Iud. 6.37. 2.Reg. 20.8.
 
9 Ende hy seyde tot hem; 22 Neemt my eene drie-jarige veerse, ende eene drie-jarige geyte, ende eenen drie-jarigen ram, ende eene tortelduyve, ende eene jonge duyve.
22 Het is aenmerckelick, dat hier alsulcke beesten genomen worden, als in de offerhanden meest gebruyckt wierden.
 
10 Ende hy bracht 23 hem alle dese, ende 24 hy deeldese midden door, ende hy leyde 25 elcks deel tegen het ander over: maer ’t gevogelte en deelde hy niet.
23 Gode, die te vooren vers 9. geseyt hadde, Neemt my, dat is, om my toe te brengen.
24 Sonder twijffel van Godt onderwesen zijnde.
25 Hebr. den man sijns deels tegen over sijnen naesten, ofte, vrient; dat is, de stucken die te samen behoorden leyde hy tegen malkanderen over, als de rechter zyde vande veerse tegen de slincker zyde, etc.
 
11 Ende het wilt gevogelte quam neder op het aes, maer Abram 26 joech het wech.
26 Met geblaes, nae de eygenschap van ’t Hebr. woort.
 
12 Ende het geschiedde, als de Sonne was aen ’t ondergaen, so viel een diepe slaep op Abram: ende siet, een schrick, [ende] groote 27 duysternisse viel op hem.
27 Duysternisse beteeckent dickwijls in de H. Schrift, droefheyt, elende, tegenspoet. Psal. 35.14. ende 38.7. etc.
 
13 Doe seyde hy tot Abram: 28 Weet voor seker, e dat u zaet vreemt sal zijn in een lant, 29 dat haerlieder niet en is, ende sy sullen 30 hen dienen, ende sy sullense verdrucken 31 vier hondert jaer.
28 Hebr. Wetende sult ghy weten.
e Exo. 12.40. Act. 7.6. Galat. 3.17.
29 Verstaet het lant Canaan, maer voornemelijck Egypten.
30 Den lantsaten.
31 Het getal deser 400 jaren (nae ’t eenvoudichste gevoelen) wort hier in ’t grosse, ende niet in ’t volkomene gestelt zijnde, het effene getal genomen, ende het oneffene nagelaten, gelijck dit dickmaels in sulcke verhalinge geschiet, als Iud. 11.26. ende 20.46. 2.Sam. 5.5. 1.Reg. 15.25. Het volle getal is 430 jaren, Exod. 12.41. Galat. 3.17. welcker begin is de tijt des verbonts, het welcke Godt hier met Abram heeft gemaeckt tot bevestinge sijner voorgaender beloften, blijckende sulcx uyt de woorden Pauli, Gal. 3.17. het eynde der voorgemelter jaren is de uytganck der kinderen Israels uyt Egypten, ofte de gevinge der Wet. Andere beginnen dese jaren van den uytganck Abrams uyt Ur der Chaldeen, ofte uyt Haran; ofte vande geboorte Isaacx, ofte van dien tijt af dat Ismael Isaac bespottede, welcke bespottinge van Paulo een vervolginge genaemt wort, Galat. 4.29.
 
14 Doch ick sal het volck oock 32 richten ’t welck sy sullen dienen: ende daer na sullen sy uyt trecken f met groote have.
32 Richten is dickwijls so veel, als yemants sake te oordelen, ende wysen, ofte tot sijn nadeel om hem te straffen, als hier, ende Psal. 51.6. ofte tot sijn voordeel, om hem te beschermen, als ond. cap. 30. vers 6. Psal. 7.9. Ier. 5.28. ende 22.16.
f Exod. 3.22. ende 11.2. ende 12.35, 36.
 
15 g Ende 33 ghy sult tot uwe vaderen gaen met vrede: ghy sult in 34 goeden ouderdom begraven worden.
g Ond. 25.7, 8.
33 D. Ghy sult sterven nae den lichame, maer nae de ziele vergadert worden tot den staet des anderen levens. Vergel. ond. 25. vers 8, ende 17.
34 Hebr. In goede grysicheyt. Een goeden ouderdom bestaet eygentlick niet alleen inde lanckheyt des levens, ende het tydelick geluck, maer in het voorgaende leven, overgebracht in Godvruchticheyt voor Godt, rechtveerdicheyt tegen de menschen, maticheyt ende gerusticheyt by hem selven, Alsoo ond. 25.8. ende Iud. 8.32. 1.Chron. 29.28.
 
16 h Ende 35 het vierde geslachte sal herwaerts weder keeren: want de ongerechticheyt 36 der Amoriten 37 en is tot noch toe niet volkomen.
h Exo. 12.40.
35 And. In’t vierde geslachte sullen sy wederkeeren. D. na het eynde van 400 jaren, ’t leven des menschen te dier tijt op ontrent 100 jaren gerekent zijnde.
36 Ende anderer booser natien, die hier onder genoemt worden. Vers 19, 20, 21. Alsoo ond. 48.22. 1.Reg. 21.26. 2.Reg. 21.11.
37 Dewyle Godt dit lant den Amoriten gegeven, ende besloten hadde hen daer uyt niet te verdelgen, eer sy sulcks ten hoochsten souden verdient hebben, so heeft hy haer dien tijt willen laten vervullen: Ende hier en tusschen de sijne beproeven, ende oeffenen, Ierem. 51.13. Matth. 23.32.
 
17 Ende het geschiedde, dat de Sonne onderginck, ende het duyster wert: ende siet, daer was een 38 roockende oven, ende 39 vyerige fackel, die tusschen die stucken 40 doorginck.
38 Hebr. Oven des roocks. De verdruckinge des volcx van Israel in Egypten wort vergeleken by eenen yseren oven, Deut. 4.20. ende 1.Reg. 8.51. Iere. 11.4.
39 Hebr. fackel des vyers. beteeckenende Godes tegenwoordicheyt ende de toekomende verlossinge uyt de verdruckinge. siet Iud. 6.21. Iesa. 62.1. Zach. 12.6.
40 Godt maeckt hier sijn verbont met Abram op eene bysondere solemnele doch seer vriendelicke wijse, gelijck d’ een mensche, vrient, ende bondtgenoot te dier tijt met den anderen gewoone was te doen: Te weten, door slachtinge van beesten, ende verdeelinge der stucken, waer door de bontgenooten midden door gingen, tot een teecken, dat de verbont-breker weerdich was, alsoo in stucken gehouwen te worden. siet Ierem. 34.18, 19.
 
18 Te dien selven dage 41 maeckte de HEERE een verbont met Abram, seggende: i Uwen zade heb ick dit lant 42 gegeven, 43 van de riviere Egypti af, tot aen die groote riviere, de riviere 44 Phrath.
41 Hebr. sneedt, ofte hieuw. Eene maniere van spreken genomen vande slachtingen der beesten, ende verdeylinge der stucken, vermelt vers 17.
i Bov. 12.7. ende 13.15. ende 24.7. ende 26.4. Exod. 32.13. Deut. 1.8. ende 34.4.
42 T.w. door mijn besloten voornemen, ende verklaerde belofte, bov. 13.15. hoewel de uytvoeringe noch tot den tijt voornaemt vers 13. moet uytgestelt worden.
43 Hier door wort verstaen de riviere Sichor, dewelcke Egypten van Canaan deelt. Num. 34.5. Ios. 13.3. 2.Chron. 13.5. Andere verstaen hier de reviere Nilus.
44 Siet bov. 2.14. ende de vervullinge hier van 2.Sam. 8.3. ende 1.Reg. 4.21. ende 9.21. ende 1.Chron. 18.3. 2.Chron. 9.26.
 
19 45 Den Keniter, ende den Keniziter, ende den Kadmoniter;
45 De Rolle der volcken die het lant van Canaan voor de Israeliten beseten hebben. Vergelijckt de selve met bov. 10.15, 16, etc. ende met de aenteeckeningen aldaer.
 
20 Ende den Hethiter, ende den Pheriziter, ende de 46 Rephaim;
46 Siet van dese bov. 14.5.
 
21 Ende den Amoriter, ende den Canaaniter, ende den Girgasiter, ende den Iebusiter.

Einde Genesis 15