Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Abram treckt met Sarai, Lot, ende grooten rijckdom uyt Egypten weder nae ’t lant Canaan, ende slaet sich neder by Bethel, vers 1. Abram ende Loth, vermits veelheyt van haer beyder have ende vee, mitsgaders harer Herderen twist, scheyden van malkanderen, 5. Lot treckt nae de schoone lantstreke van Sodom, 10. Godt verschijnt Abram, ende wederhaelt sijne beloften, 14. Abram reyst, op Godts bevel, om ’t lant Canaan te besien, ende slaet sich neder by Hebron, ende bouwt den Heere eenen Altaer, 17. |
| |
| 1 ALso tooch Abram op uyt Egypten nae ’t 1 Suyden, hy ende sijne huysvrouwe, ende al wat hy hadde, ende Lot met hem. |
| 1 D. nae ’t Suyder quartier van Canaan. |
| |
| 2 Ende Abram was 2 seer rijck; in vee, in silver, ende in gout. |
| 2 Hebr. Seer swaer. Also gevoelde Abram de waerheyt van de Goddelicke belofte. hy meynde slechs den honger te ontgaen, ende hy wert noch daer en boven soo verrijckt. |
| |
| 3 Ende hy ginck 3 volgens sijne reysen, van ’t Suyden tot 4 Bethel toe, a tot aen de plaetse daer sijne tente 5 inden beginne geweest was, tusschen Bethel, ende tusschen 6 Ai; |
| 3 D. volgende de wegen, ende plaetsen, door de welcke hy te vooren nae Egypten gereyst was. Siet bo. 12.9. ofte: hy reysde nae dat ’tvervoeren sijner goederen, ende het voortgaen sijner beesten dat lyden conden. |
| 4 siet bov. 12. op vers 8. |
| a Bov. 12.8. |
| 5 Siet bov. 12.6, 8. |
| 6 siet bov. 12. op vers 8. |
| |
| 4 Tot de plaetse des Altaers, dien hy in ’t eerste daer gemaeckt hadde: ende Abram heeft aldaer 7 den b naem des HEEREN aengeroepen. |
| 7 Verg. bov. 4.26. |
| b Bov. 4.26. ende 12.8. |
| |
| 5 Ende Lot, die met Abram tooch, hadde oock schapen, ende runderen, ende tenten. |
| 6 c Ende dat lant 8 en droechse niet om t’samen te woonen: want hare have was vele; so dat sy t’samen niet en konden woonen. |
| c Ond. 36.7. |
| 8 D. en kondese niet verdragen. |
| |
| 7 9 Ende daer was twist tusschen de Herders van Abrams vee, ende tusschen de Herders van Lots vee: d Oock 10 woonden doe de Canaaniten, ende de Pheriziten in dat lant. |
| 9 Siet cap. 21. ende 26. alwaer van gelijcken twist gesproken wort. |
| d Bov. 12.6. |
| 10 Dewyle de oude ingesetene niet veel plaetse in een quartier des lants voor den vreemden over en lieten, so en konden Abram ende Lot, die seer machtich in vee, ende daer over by den inwoonderen buyten twijffel benijdt waren, niet wel te samen in een oort hare behoefte van weyden vinden: waer uyt niet alleen twist onder den herderen van Abram ende Lot geresen is, maer oock hen swaricheyt van de Canaaniten overcomen konde. Siet ond. 21.25. ende 26.15, 20, 21. |
| |
| 8 Ende Abram seyde tot Lot; En laet doch geene twistinge zijn tusschen my, ende tusschen u, ende tusschen mijne Herders, ende tusschen uwe Herders; 11 want wy zijn mannen broeders. |
| 11 Wy zijn mannen broeders, niet alleene nae den vleesche, want ick u oom, ende ghy mijn neve zijt, maer oock nae den geest, want wy eenen Godt dienen, ende met onsen twist de ingesetene ergeren, ende onsen Godts-dienst schande aendoen souden. |
| |
| 9 12 e Is niet het gantsche lant 13 voor u aengesicht? scheydt u doch van my: so ghy de slinkerhant 14 [kiest], so sal ick ter rechterhant gaen: ende so ghy de rechterhant, so sal ick ter slinkerhant gaen. |
| 12 Sulcke maniere van vragen beteeckent groote versekeringe. alsoo ond. 20.5. Exod. 14.12. Iud. 4.6. |
| e Ond. 20.15. ende 34.10. |
| 13 Dat is; voor u open, om van u gebruyckt te mogen worden. siet gelijcke maniere van spreken, ond. 20.15. ende 34.10, 21. ende 47.6. |
| 14 Dit woort is hier in gevoegt uyt het volgende vers 11. |
| |
| 10 Ende Lot hief sijne oogen op: ende hy sach de gantsche vlackte der 15 Iordane, datse die geheel bevochtichde: eer de HEERE Sodom, ende Gomorra, verdorven hadde, was sy als den 16 hof des HEEREN, 17 als Egyptenlant, als ghy comt tot 18 Zoar. |
| 15 Dit is de naem eener riviere bevochtigende het lant van Canaan, ende spruytende uyt twee Fonteynen aen het gebergte van Libanon, dewelcke genaemt worden Ior ende Dan. |
| 16 Hier mede wort verstaen den hof Eden, welke Godt geplant hadde, ofte den Hof des Heeren, dat is een uytermaten schoon Hof; gelijck het Leger Godes. 1.Chron. 12.22. Godes bergen. Psal. 36.7. De Cederen Godts. Psal. 80.11. de worstelingen Godts. onder cap. 30.8. dat is, seer groote. Het woort Godt betekent hier uytnementheyt. |
| 17 Siet Ezech. 31. alwaer een vergelijckinge gemaeckt wort tusschen de vruchtbaerheyt van Egypten, ende Assyrien. |
| 18 Hebr. Tsohar, een stadt gelegen ontrent Sodom, ende Gomorra, dewelcke desen naem heeft gekregen als Lot daer in vluchtede. ond. 19.23. zijnde te vooren genoemt Bela. ond. 14.2. |
| |
| 11 So koos Lot voor hem de gantsche vlackte der Iordane, ende Lot trock tegen ’t Oosten, ende sy werden gescheyden, 19 d’een van den anderen. |
| 19 Hebr. de man van sijnen broeder. |
| |
| 12 Abram [dan] woonde inden lande Canaan; ende Lot woonde inde steden der vlackte, ende sloech tenten tot aen Sodom toe. |
| 13 f Ende de mannen van Sodom waren boos, ende groote 20 sondaers tegen den HEERE. |
| f Ond. 18.20. Ezech. 16.49. |
| 20 Hebr. Sondaers tegen den Heere seer. niet tegenstaende de groote boosheyt der Sodomiten, ende andere omliggende, verkoos Lot dese Lantstreecke, van wegen hare schoonheyt. And. voor den Heere. Vergel. bov. 6.11. ende 10.9. |
| |
| 14 21 Ende de HEERE seyde tot Abram, na dat Lot van hem gescheyden was: Heft nu uwe oogen op, ende siet van de plaetse daer ghy zijt, Noordwaerts, ende Suydwaerts, ende Oostwaerts ende 22 Westwaerts. |
| 21 Godt troost Abram over het vertrecken van sijnen Neve, ende de verkiesinge der schooner Lant-streecke. |
| 22 Hebr. nae de Zee. Bov. 12.8. |
| |
| 15 g Want 23 al dit lant, dat ghy siet, dat 24 sal ick 25 u geven, ende uwen zade 26 tot in eeuwicheyt. |
| g Bov. 12.7. ende 15.7, 18. ende 17.8. ende 26.4. Deut. 34.4. Act. 7.5. |
| 23 Niet dat hy doe gantsch sach, maer dat hem gantsch belooft wert. |
| 24 Wel tot eene aerdsche herberge voor u vleeschelick zaet, maer oock tot een teecken des Hemelschen vaderlants voor u geestelick zaet: vergelijckt Hebr. 11.9, 10, 14, 15, 16. |
| 25 T.w. u het recht tot het aerdsche Canaan, ende uwen zade nae den vleesche te sijner tijt, de dadelijcke besittinge: daer na u, ende uwen geestelijcken zade, hier het recht tot het Hemelsche Canaan, ende hier na de eeuwige besittinge des selven, alles uyt genade. |
| 26 D. eenen langen tijt, te weten tot dat de Messias, het zaet der segeninge, uyt uwen vleesche geboren zijnde, het werck der verlossinge op aerden sal volbracht hebben. Het Hebreeusch woort wort onder andere beteeckeningen dickwijls genomen voor den gantschen tijt der Wet. Siet ond. 17.13. ende 48.4. Psalm 132.14. Ofte, Eygentlijck in eeuwicheyt ten aensien van ’t Geestelick Canaan ende het geestelijck zaet. |
| |
| 16 h Ende ick sal u 27 zaet stellen als het stof der aerde: so dat, indien yemant het stof der aerde sal connen tellen, sal oock u zaet getelt worden. |
| h Ond. 15.5. ende 17.4. Deut. 10.22. Ierem. 33.22. Rom. 4.17, 18. Hebr. 11.12. |
| 27 Abrams zaet, ende het stof der aerden, worden vergeleken met malcanderen, ten aensien niet van een gelijck getal, maer van een groote menichte, die by de menschen ontelbaer is; siet diergelijcke maniere van spreken, Ond. 15.5. ende 22.17. ende 32.12. |
| |
| 17 Maeckt u op, wandelt door dit lant in sijne lengte, ende in sijne breedte: want ick sal’t u geven. |
| 18 Ende Abram 28 sloech tenten op, ende quam, ende woonde i aende 29 eycken bosschen van 30 Mamre, die 31 by Hebron zijn; ende hy bouwde aldaer den HEERE eenen Altaer. |
| 28 D. in ’t reysen ende vertrecken sloech hy hier ende daer, sijne tenten op. |
| i Ond. 14.13. |
| 29 And. inde effene velden. |
| 30 Dese Mamre was een Amoriter, woonende by Hebron. siet ond. 14.13, 24. ende is dese te onderscheyden van More. bov. 12.6. |
| 31 Ofte; die te Hebron is, welcke stadt te deser tijt was genoemt Kiriath-Arbe, ofte de Stadt Arba, maer na der hant Hebron. Siet ond. 23.2. ende 35.27. Num. 13.23. Ios. 14.15. 2.Sam. 5.5. |
