Op deze pagina kunt u de Statenvertaling met kanttekeningen online raadplegen in de editie van de GBS (Gereformeerde Bijbelstichting).
| David vluchtende voor Saul, komt te Nob bij den priester Achimelech, vs. 1, enz. Hij gelaat zich alsof Saul hem gezonden had om een heimelijke zaak te verrichten, 2. Hij eist brood, 3. Achimelech geeft hem de toonbroden, 4. Dit ziet Doëg, 7. David verzoekt geweer, 8. Achimelech geeft hem Goliaths zwaard, 9. David vlucht en komt tot Achis, 10. Hij is den vorsten van Achis niet welkom, 11. David is in grote vrees, 12. Hij verandert zijn gelaat en stelt zich aan alsof hij gek was, 13. Achis neemt het kwalijk dat men een gek mens tot hem gebracht had, 14. |
Achimélech helpt David |
| 1 TOEN kwam David te 1Nob tot den priester Achimélech; en Achimélech 2kwam bevende David tegemoet en hij zeide tot hem: Waarom zijt gij 3alleen en geen man met u? |
| 1 Dit was een priesterlijke stad, niet ver van Anathoth, in den stam van Benjamin, 1 Kon. 2:26. Neh. 11:32, alwaar te dezen tijde de ark des verbonds was. Hierdoor is het geschied dat daar zoveel priesters bij elkander waren, als verhaald wordt 1 Sam. 22:18.  |
| |
1 Kon. 2:26 En tot Abjathar, den priester, zeide de koning: Ga naar Anathoth, op uw akkers, want gij zijt een man des doods; maar op dezen dag zal ik u niet doden, omdat gij de ark des Heeren HEEREN voor het aangezicht van mijn vader David gedragen hebt, en omdat gij verdrukt zijt geweest in alles waarin mijn vader verdrukt was.
Neh. 11:32 Anathoth, Nob, Anánja,
1 Sam. 22:18 Toen zeide de koning tot Doëg: Wend gij u en val aan op de priesters. Toen wendde zich Doëg, de Edomiet, en hij viel aan op de priesters en doodde te dien dage vijf en tachtig mannen die den linnen lijfrok droegen.
|
| 2 Hebr. beefde David tegemoet. Vgl. 1 Sam. 13:7; 16:4. |
| |
1 Sam. 13:7 De Hebreeën nu gingen over de Jordaan in het land van Gad en Gilead. Toen Saul nog zelf te Gilgal was, zo kwam al het volk bevende achter hem.
1 Sam. 16:4 Samuël nu deed hetgeen de HEERE gesproken had en hij kwam te Bethlehem. Toen kwamen de oudsten der stad bevende hem tegemoet en zeiden: Is uw komst met vrede?
|
| 3 Matth. 12:3, 4 wordt vermeld van David en die met hem waren, van dewelke hier gezegd wordt dat David hun een zekere plaats te kennen gegeven had, zodat het schijnt dat David alleen tot den priester gekomen is. |
| |
Matth. 12:3 Maar Hij zeide tot hen: Hebt gij niet gelezen wat David gedaan heeft, toen hem hongerde, en hun die met hem waren?
Matth. 12:4 Hoe hij gegaan is in het huis Gods, en de toonbroden gegeten heeft, die hem niet geoorloofd waren te eten, noch ook hun die met hem waren, maar den priesters alleen?
|
| |
| 2 En David zeide tot den priester Achimélech: De 4koning heeft mij een zaak bevolen en zeide tot mij: Laat niemand iets van de zaak weten om dewelke ik u gezonden heb en die ik u geboden heb; 5den jongelingen nu heb ik de plaats van 6zulk een te kennen gegeven. |
| 4 Dit is een leugen, uit menselijke zwakheid gesproten om de rechte oorzaak zijner vlucht te bedekken. Zie Ex. 1:19. |
| |
Ex. 1:19 En de vroedvrouwen zeiden tot Farao: Omdat de Hebreeïnnen niet zijn gelijk de Egyptische vrouwen; want zij zijn sterk; eer de vroedvrouw tot haar komt, zo hebben zij gebaard.
|
| 5 Dat is, de mannen die mij van den koning bijgevoegd zijn. |
| 6 Hebr. peloni almoni. Zie Ruth 4:1. Anders: op de plaats van N.N. bescheiden. Anders: op de plaats van een zo en zo genoemd. |
| |
Ruth 4:1 EN Boaz ging op in de poort en zette zich aldaar; en zie, de losser, van welken Boaz gesproken had, ging voorbij; zo zeide hij: Wijk herwaarts, zet u hier, gij, zulk een. En hij week derwaarts en zette zich.
|
| |
| 3 En nu, 7wat is er onder uw hand? Geef mij vijf broden in mijn hand of wat er gevonden wordt. |
| 7 Te weten van eetwaar. |
| |
| 4 En de priester antwoordde David en zeide: Er is geen 8gemeen brood onder mijn hand; 9maar er is 10heilig brood, wanneer zich de jongelingen slechts van 11de vrouwen onthouden hebben12. |
| 8 Het woord gemeen wordt hier en elders gesteld tegen het woord heilig of geheiligde. |
| 9 Hij spreekt van de toonbroden die voor den Heere gesteld en alzo den Heere geheiligd werden, van dewelke niemand mocht eten dan alleen de priesters. Zie Ex. 25:30. Lev. 24:5. |
| |
Ex. 25:30 En gij zult op deze tafel altijd het toonbrood voor Mijn aangezicht leggen.
Lev. 24:5 Gij zult ook meelbloem nemen en twaalf koeken daarvan bakken; van twee tienden zal één koek zijn.
|
| 10 Hebr. brood der heiligheid, dat is, heilig brood, en alzo vers 5. |
| |
vers 5 David nu antwoordde den priester en zeide tot hem: Ja trouwens, de vrouwen zijn ons onthouden geweest gisteren en eergisteren, toen ik uitging, en de vaten der jongelingen zijn heilig; en het is enigerwijze gemeen brood, temeer dewijl heden ander in de vaten zal geheiligd worden.
|
| 11 Versta van hun wettige huisvrouwen, want hoewel het huwelijk eerlijk is onder allen, en het bed onbevlekt, Hebr. 13:4, nochtans, vanwege de zwakheid des mensen, vermengt zich lichtelijk de zonde hierin; daarom wil de Heere dat men op zekere voorvallende gelegenheid en tijden zich de huwelijkse samenkomst zal onthouden. Zie Ex. 19:15. 1 Kor. 7:5. |
| |
Hebr. 13:4 Het huwelijk is eerlijk onder allen, en het bed onbevlekt; maar hoereerders en overspelers zal God oordelen.
Ex. 19:15 En hij zeide tot het volk: Weest gereed tegen den derden dag, en nadert niet tot de vrouw.
1 Kor. 7:5 Onttrekt u elkander niet, tenzij dan met beider toestemming voor een tijd, opdat gij u tot vasten en bidden moogt verledigen; en komt wederom bijeen, opdat u de satan niet verzoeke, omdat gij u niet kunt onthouden.
|
| 12 Versta hierbij: zo zal ik u dat geven. |
| |
| 5 David nu antwoordde den priester en zeide tot hem: Ja trouwens, de vrouwen zijn ons onthouden geweest 13gisteren en eergisteren, toen ik uitging, en de 14vaten der jongelingen zijn heilig; en het is 15enigerwijze gemeen brood, temeer dewijl heden ander in de 16vaten zal geheiligd worden. |
| 13 David wil zeggen: Wij zijn drie dagen op de reis, en alzo van onze vrouwen afgescheiden geweest. |
| 14 Dat is, hun lichamen, klederen en al wat zij op de reis medegenomen hebben. En heilig is hier te zeggen: niet ontreinigd door het aanroeren van iets onreins. |
| 15 Hebr. en deze weg is onheilig of gemeen. David wil zeggen: Gij behoeft zo grote zwarigheid niet te maken van mij en die bij mij zijn van deze broden te eten te geven; want ofschoon die heilig zijn zolang als zij op de tafel voor den Heere staan, nochtans dewijl gij die nu moet veranderen en wegnemen (of al weggenomen en veranderd zijn) en verse broden in de plaats leggen (of gelegd mogen zijn), zo zal hun heiligheid nu zodanig niet zijn als tevoren; zij zullen enigszins gemeen worden, omdat de priesters met hun huisgezinnen die zullen eten, terwijl zij tevoren voor des Heeren aangezicht liggende van niemand mochten gegeten worden. Daarom naar den regel en wet der liefde (die meer is dan de ceremonie), zo mogen ook wel anderen in tijd van nood en bij gebrek van andere spijze daarvan eten; gelijk Christus deze wet heeft uitgelegd, Matth. 12:4, 7. |
| |
Matth. 12:4 Hoe hij gegaan is in het huis Gods, en de toonbroden gegeten heeft, die hem niet geoorloofd waren te eten, noch ook hun die met hem waren, maar den priesters alleen?
Matth. 12:7 Doch zo gij geweten hadt wat het is: Ik wil barmhartigheid en niet offerande, gij zoudt de onschuldigen niet veroordeeld hebben.
|
| 16 Van deze vaten zie Ex. 25:29. |
| |
Ex. 25:29 Gij zult ook maken haar schotels en haar rookschalen en haar platelen en haar kroezen (met dewelke zij bedekt zal worden); van louter goud zult gij ze maken.
|
| |
| 6 Toen agaf de priester hem dat heilige brood, dewijl er geen brood was dan de toonbroden die van voor het aangezicht des HEEREN weggenomen waren, dat men er 17warm brood legde, ten 18dage als dat weggenomen werd. |
| a Matth. 12:3. Mark. 2:25. Luk. 6:3. |
| |
Matth. 12:3 Maar Hij zeide tot hen: Hebt gij niet gelezen wat David gedaan heeft, toen hem hongerde, en hun die met hem waren?
Mark. 2:25 En Hij zeide tot hen: Hebt gij nooit gelezen wat David gedaan heeft, als hij nood had en hem hongerde, en dengenen die met hem waren?
Luk. 6:3 En Jezus hun antwoordende, zeide: Hebt gij ook dat niet gelezen, hetwelk David deed wanneer hem hongerde en dengenen die met hem waren?
|
| 17 Dat is, vers, nieuwgebakken brood. |
| 18 Te weten als de sabbatdag aankwam, gelijk daar geboden wordt Lev. 24:8. |
| |
Lev. 24:8 Op elken sabbatdag geduriglijk zal men dat voor het aangezicht des HEEREN toerichten, vanwege de kinderen Israëls, tot een eeuwig verbond.
|
| |
| 7 Daar was nu een man van de knechten van Saul te dienzelven dage 19opgehouden 20voor het aangezicht des HEEREN, en zijn naam was Doëg, een 21Edomiet, de machtigste onder de herders die Saul had. |
| 19 Of: zich opgesloten hebbende. Hetzij vanwege den sabbat, op welken hij daar wilde rusten, of dat hij daar een tijdlang wilde blijven, om aan te bidden of om enige zijner beloften te volbrengen. |
| 20 Te weten in den tabernakel. |
| 21 Te weten van geboorte, maar door aanneming van de Israëlitische religie een Jodengenoot geworden. Anders: een Adomiet, dat is, van de stad Adama, gelegen in den stam van Naftali, Joz. 19:36. |
| |
Joz. 19:36 En Adáma en Rama en Hazor,
|
| |
| 8 En David zeide tot Achimélech: Is hier onder uw hand geen spies of zwaard? Want ik heb noch mijn zwaard, noch ook mijn wapenen in mijn hand genomen, dewijl de zaak des konings haastig was. |
| 9 Toen zeide de priester: Het zwaard van Goliath, den Filistijn, denwelken gij sloegt in het Eikendal, zie, dat is hier, gewonden in een kleed, 22achter den efod; indien gij u dat nemen wilt, zo neem het, want hier is geen ander dan dat. David nu zeide: Er is zijns gelijke niet; geef het mij. |
| 22 Zodat het bij den efod in de tent bewaard en opgesloten lag. Anders: nadat hij (Achimelech) den efod aangedaan had en den Heere raad gevraagd had. Zie 1 Sam. 22:10, 13, 15. Zie gelijke manier van spreken Gen. 24:67. Deut. 24:20, 21. |
| |
1 Sam. 22:10 Die den HEERE voor hem vraagde en gaf hem teerkost; hij gaf hem ook het zwaard van Goliath, den Filistijn.
1 Sam. 22:13 Toen zeide Saul tot hem: Waarom hebt gijlieden tezamen u tegen mij verbonden, gij en de zoon van Isaï, mits dat gij hem gegeven hebt brood en het zwaard, en God voor hem gevraagd, dat hij zou opstaan tegen mij tot een lagenlegger, gelijk het te dezen dage is?
1 Sam. 22:15 Heb ik heden begonnen God voor hem te vragen? Dat zij verre van mij; de koning legge op zijn knecht geen ding, noch op het ganse huis mijns vaders, want uw knecht heeft van al deze dingen niets geweten, klein noch groot.
Gen. 24:67 En Izak bracht haar in de tent van zijn moeder Sara; en hij nam Rebekka en zij werd hem ter vrouw, en hij had haar lief. Alzo werd Izak getroost na zijner moeders dood.
Deut. 24:20 Wanneer gij uw olijfboom zult geschud hebben, zo zult gij de takken achter u niet nauw doorzoeken; voor den vreemdeling, voor den wees en voor de weduwe zal het zijn.
Deut. 24:21 Wanneer gij uw wijngaard zult afgelezen hebben, zo zult gij de druiven achter u niet nalezen; voor den vreemdeling, voor den wees en voor de weduwe zal het zijn.
|
David bij koning Achis |
| 10 En David maakte zich op en vluchtte te dien dage van het aangezicht van Saul; en hij kwam tot 23Achis, den koning van Gath24. |
| 23 Deze koning wordt Ps. 34:1 Abimelech genoemd; Achis was zijn eigen naam, maar Abimelech was een gemene naam van alle koningen der Filistijnen. Zie Genesis 20; 21; 26. |
| |
Ps. 34:1 EEN psalm van David, als hij zijn gelaat veranderd had voor het aangezicht van Abimélech, die hem wegjoeg, dat hij doorging.
Genesis 20 EN Abraham reisde vandaar naar het land van het zuiden en woonde tussen Kades en tussen Sur; en hij verkeerde als vreemdeling te Gerar.
Genesis 21 EN de HEERE bezocht Sara gelijk als Hij gezegd had; en de HEERE deed Sara gelijk als Hij gesproken had.
Genesis 26 EN er was honger in dat land, behalve de eerste honger, die in de dagen van Abraham geweest was; daarom toog Izak tot Abimélech, den koning der Filistijnen, naar Gerar.
|
| 24 In het land der Filistijnen gelegen. Zie 1 Sam. 5:8; 17:4. |
| |
1 Sam. 5:8 Daarom zonden zij heen en verzamelden tot zich al de vorsten der Filistijnen, en zij zeiden: Wat zullen wij met de ark des Gods van Israël doen? En die zeiden: Dat de ark des Gods van Israël rondom Gath ga. Alzo droegen zij de ark des Gods van Israël rondom.
1 Sam. 17:4 Toen ging er een kampvechter uit, uit het leger der Filistijnen; zijn naam was Goliath, van Gath; zijn hoogte was zes ellen en een span.
|
| |
| 11 Doch de knechten van Achis zeiden tot hem: Is deze niet David, 25de koning des lands? Zong men niet van dezen in de reien, zeggende: bSaul heeft zijn duizenden verslagen, maar David zijn tienduizenden? |
| 25 Dat is, gouverneur of regent van het Israëlitische land, die de dochter van den koning Saul getrouwd heeft en die na hem wel koning zou kunnen worden. |
| b 1 Sam. 18:7. |
| |
1 Sam. 18:7 En de vrouwen spelende, antwoordden elkander en zeiden: Saul heeft zijn duizenden verslagen, maar David zijn tienduizenden.
|
| |
| 12 En David legde deze woorden in zijn hart, en 26hij was zeer bevreesd voor het aangezicht van Achis, den koning van Gath. |
| 26 Zie Psalm 34. |
| |
| 13 Daarom veranderde hij 27zijn gelaat voor hun ogen en hij maakte zichzelven gek 28onder hun handen; en 29hij bekrabbelde de deuren der poort en hij liet zijn zever in zijn baard aflopen. |
| 27 Hebr. zijn smaak. Gelijk men aan den smaak verneemt of de spijze goed of kwaad, zuur of zoet is, alzo verneemt men aan het gelaat of de gebaren, of een man wijs of dwaas, vroom of kwaad is. |
| 28 Dat is, als zij hem gevangen hadden en tot den koning leidden. Zie Psalm 34; 56:1. |
| 29 Anders: hij tekende aan de deuren der poort, dat is, hij schilderde of maakte enige schreefjes aan de deuren, alsof hij onnozel of gek ware geweest. |
| |
| 14 Toen zeide Achis tot zijn knechten: Zie, gij ziet dat de man razende is; waarom hebt gij hem tot mij gebracht? |
| 15 Heb ik razenden gebrek, dat gij dezen gebracht hebt om 30voor mij te razen? Zal deze in mijn huis komen? |
| 30 Dat is, in mijn tegenwoordigheid. |
